Αναπάντητη επιστολή εργαζομένων της ΕΚΨΨΥ στο γ.γραμματέα Υγείας Π. Καλλίρη

Επιστολή εργαζομένων της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στο γενικό γραμματέα του υπουργείου Υγείας κ. Π.Καλλίρη.

Ο κος Καλλίρης δεν έχει απαντήσει!

Αθήνα, 21 Μαΐου 2013

Προς τον κύριο Καλλίρη

Γενικό Γραμματέα                                           

Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Αθήνα

Κοιν.: Δ/νση Ψυχικής Υγείας

Κύριε Γενικέ,

Είμαστε εργαζόμενοι στην Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας.

Η Εταιρία είναι ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικό, έχει ιδρυθεί το 1986, λειτουργεί στα πλαίσια του ΨΥΧΑΡΓΩΣ και επιχορηγείται από το Υπουργείο Υγείας για τις δομές και μονάδες που έχει ιδρύσει κατ΄εντολή του Υπουργείου.

Εδώ και ένα χρόνο περίπου υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα στην χρηματοδότηση της Εταιρίας κάτι το οποίο βέβαια γνωρίζετε πολύ καλά.

Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου γενικά για την ψυχική υγεία για το 2013 είναι περίπου 39 εκατ. ευρώ. Είναι γνωστό όμως ότι η ψυχική υγεία δεν μπορεί να λειτουργήσει με αυτά τα χρήματα τις δομές που έχει αυτή τη στιγμή. Χρειάζονται τα διπλά. Εδώ και αρκετά χρόνια παλεύουμε μήνα με το μήνα για την αύξηση του προϋπολογισμού αλλά αντιλαμβανόμαστε ότι δεν υπάρχει τέτοια προοπτική. 

Σήμερα μάλιστα το αποτέλεσμα των ενεργειών σας είναι να είμαστε απλήρωτοι από τον Ιούνιο του 2012 και τα λειτουργικά έξοδα να τρέχουν. Αντιλαμβανόμαστε την ιδέα που πιθανόν έχετε για τους φορείς του ΨΥΧΑΡΓΩΣ, όμως είναι πραγματικά ανήθικο να αφήνετε ξεκρέμαστους 30.000 ασθενείς και 3.000 υπαλλήλους επειδή θεωρείτε τις διοικήσεις τους «κλέφτες». Αν όντως είναι κλέφτες, ξεσκεπάστε τους. Η αξιολόγηση θα βοηθήσει και τους φορείς και το Υπουργείο να πετύχουν τους στόχους τους που θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι κοινοί. 

Σε επερωτήσεις στη Βουλή για το θέμα της χρηματοδότησης, συνέχεια ο Υπουργός απαντά ότι οι χρηματοδοτήσεις προχωράνε. Οι ρυθμοί με τους οποίους προχωράνε όμως, είναι τουλάχιστον χελώνας. Από τον Ιανουάριο που έγιναν οι συζητήσεις έφτασε Μάιος για να υπογραφεί το επικαιροποιημένο σύμφωνο Σπίντλα.

Αντιθέτως, ζητάτε να καλύψουμε τα κενά των οικοτροφείων με νέους ασθενείς και μας προειδοποιείτε πώς αν δε γίνει αυτό θα μειώσετε κι άλλο τις χρηματοδοτήσεις. Όταν εμείς οι θεραπευτές είμαστε πολύ κουρασμένοι, από την παρατεταμένη απληρωσιά και την ανασφάλεια στην οποία μας έχετε ωθήσει, όταν έχουμε ήδη υπερβεί τα όριά μας πώς έχετε την απαίτηση να φροντίσουμε καινούριους ασθενείς; Με τι κουράγιο ν’ ανταπεξέλθουμε στην τόσο απαιτητική μας εργασία, όταν δεν μπορούμε να πληρώσουμε το ενοίκιο ή να ταΐσουμε τα παιδιά μας; 

Η απαίτησή σας τη δεδομένη αυτή χρονική στιγμή αντίκειται σε κάθε επιστημονικό λόγο και δε δείχνει να υπάρχει κανένας προγραμματισμός. Ξέρετε άραγε τι σημαίνει είσοδος νέων ασθενών και τι απαιτεί η κάθε παρέμβαση ώστε να καταστήσει ομαλή τη μετάβαση ενός ασθενούς από ένα πλαίσιο στο άλλο; Δεν είναι απλό γραφειοκρατικό ζήτημα, είναι πρωτίστως κλινικό και ανθρωπιστικό.

Ανθρωπιστικοί και κλινικοί λόγοι άλλωστε μας επιβάλλουν να είμαστε ως τώρα συνεπείς στις βάρδιές μας και σταθεροί στη φροντίδα των ασθενών μας. Μέσα σε όλη αυτή τη δύσκολη κατάσταση, με το ύψος της φορολογίας, τις τιμές που δεν μειώνονται, την ανεργία, τους μισθούς των συζύγων μας που έχουν μείνει σχεδόν οι μισοί, τα δάνεια που πολλοί από μας χρωστάνε, πόσο απλό το θεωρείτε να εργαζόμαστε και να είμαστε απλήρωτοι τόσο καιρό;

Έχετε μείνει εσείς, απλήρωτος, χωρίς εισόδημα, ακόμη και αυτό το πενιχρό των 800 ευρώ, για 10 μήνες; Πως νομίζετε ότι θα τα βγάζατε πέρα; Αλλά μάλλον αυτό είναι κάτι που δεν απασχολεί ούτε εσάς ούτε τους συνεργάτες σας.

Εάν πραγματικά δεν υπάρχουν τα χρήματα που απαιτούνται για την ψυχική υγεία, η ηγεσία του Υπουργείου, θα έπρεπε να έχει συγκεκριμένο σχέδιο. Σε συνεννόηση με τους φορείς, να προχωρήσει σε μείωση του αριθμού των δομών που υπάρχουν, να επιστρέψουν μοιραία κάποιοι ασθενείς στα ψυχιατρεία και οι φορείς να συνεχίσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σύμφωνα με τον προϋπολογισμό που θα τους διαθέτετε. Χρόνια όμως τώρα, κανείς δεν αναλαμβάνει αυτή την ευθύνη. Μας κρατάτε ομήρους, αφού και να θέλουμε να παραιτηθούμε δεν υπάρχει η δυνατότητα να πάρουμε τα δεδουλευμένα μας!

Γιατί δεν μπορεί να δοθεί μια λύση στο θέμα της ψυχικής υγείας; Θέλετε ή όχι να υπάρχουν εξωνοσοκομειακές δομές; Θέλετε ή όχι να συρρικνωθούν στο ελάχιστο τα ψυχιατρεία; Θέλετε να κάνετε κοινωνική πολιτική ή όχι; Σας ενδιαφέρει να υπάρχει αποκατάσταση των ψυχικά ασθενών και πρόληψη ώστε να μην ξαναγεμίζουν τα ψυχιατρεία; Γιατί δεν κάνετε αξιολόγηση των φορέων αν νομίζετε ότι δεν λειτουργούν σωστά; Τιμωρείτε τους φορείς με το να μένουν απλήρωτοι οι εργαζόμενοι και νηστικοί οι ασθενείς; Κάντε ελέγχους. Διορθώστε το σύστημα. Βρείτε εσείς τη λύση. Είναι δική σας υπόθεση.

Στα πλαίσια όλων αυτών που προαναφέρουμε, ζητάμε μια συνάντηση μαζί σας με στόχο την ενημέρωσή μας για τις αποφάσεις του Υπουργείου σε σχέση με το μέλλον της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και συγκεκριμένα με:

1.Τη θέση του Υπουργείου για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί

2.Τα δεδουλευμένα μας 9 μηνών

3.Την αύξηση του προϋπολογισμού

4.Την επιχορήγηση μέσω του ΕΣΠΑ

Με εκτίμηση,

Οι εργαζόμενοι της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας

  

Δώστε μας μνημόνια και πάρτε μας την ...ψυχική υγεία

Απρίλιος 2009: Μετά από τρία χρόνια αυτοσχεδιασμών της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου υγείας -και υποχρηματοδότησης των μονάδων ψυχικής υγείας-, ο τότε υπουργός υγείας Δ. Αβραμόπουλος υπογράφει το πρώτο μνημόνιο για την ψυχική υγεία. Το “σύμφωνο Spidla” ουσιαστικά υπενθύμιζε στις ελληνικές αρχές τις βασικές υποχρεώσεις τους, όπως την εξασφάλιση του συνόλου των πόρων για την απρόσκοπτη και αποτελεσματική λειτουργία των  μονάδων ψυχικής υγείας, μέσω του τακτικού προϋπολογισμού.

Το πρώτο μνημόνιο δεν τηρήθηκε από κανέναν από τους υπουργούς υγείας, ούτε καν από τον Αβραμόπουλο που το υπέγραψε. Η ιστορία είναι γνωστή και επαναλήφθηκε τόσες φορές που μας έμεινε αξέχαστη.

Μάιος 2013: Τέσσερα χρόνια μετά από το πρώτο μνημόνιο η κατάσταση στο χώρο της ψυχικής υγείας είναι τραγική: Οι μονάδες λειτουργούν κάτω από το όριο ασφαλείας και οι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι για 10-11 μήνες! Ο υπουργός υγείας Α. Λυκουρέντζος υπογράφει το δεύτερο μνημόνιο για την ψυχική υγεία. Με το “σύμφωνο Andor” θα χρηματοδοτηθεί η ψυχική υγεία, μέχρι και το 2015, με “το επιπλέον ποσό των 100 εκατ. ευρώ” από την Ε.Ε. Αυτό τουλάχιστον προβάλλεται από τα ΜΜΕ. Αυτό που δεν προβάλλεται είναι ότι το “επιπλέον ποσό των 100 εκατ. ευρώ” είναι κατά πολύ μικρότερο από αυτό που έχει περικοπεί από τον τακτικό προϋπολογισμό για τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας. Συνεπώς αυτό το “επιπλέον ποσό” ούτε επιπλέον είναι, ούτε αρκεί για την επιβίωση τους.

Πολλά από τα σημεία των δυο μνημονίων είναι ακριβώς τα ίδια (για παράδειγμα, η πιστοποίηση και η έκδοση αδειών λειτουργίας για το σύνολο των Δομών, η σύναψη συμφώνων μεταξύ του υπ. υγείας και των φορέων, ποιοτικά πρότυπα, κοστολόγηση, κριτήρια/διαδικασίες παρακολούθησης, αξιολόγησης και ελέγχου των υπηρεσιών...). Και είναι απορίας άξιο γιατί να περιμένουμε να τηρηθούν αυτά τα σημεία με το δεύτερο μνημόνιο αφού δεν τηρήθηκαν με το πρώτο.   

Από την άλλη, υπάρχουν και σημαντικές διαφορές.

Μία από αυτές είναι ότι, ενώ στο πρώτο μνημόνιο διαπιστωνόταν ότι υπήρξαν σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, στο δεύτερο διαπιστώνεται ότι αυτά τα προβλήματα “κατά βάση οφείλονται στη δημοσιονομική κρίση που έπληξε την Ελλάδα από το 2009 και μετά”. Δηλαδή, ο συντάκτης του δεύτερου μνημονίου αποδίδει τα προβλήματα στη δημοσιονομική κρίση, “ξεχνώντας” ότι τα προβλήματα χρηματοδότησης ξεκίνησαν το 2006 και όχι το 2009.

Άλλη μια διαφορά: Στο πρώτο μνημόνιο οι ελληνικές αρχές δεσμεύονταν να εξασφαλίζουν, από το 2010 και μετά, στον τακτικό προϋπολογισμό το σύνολο των πόρων για την απρόσκοπτη λειτουργία των δομών. Στο δεύτερο δεσμεύονται να θεσμοθετήσουν ένα σταθερό σύστημα χρηματοδότησης των δομών, από το 2016 (!) και μετά, με “μίγμα χρηματοδότησης από τον τακτικό προϋπολογισμό, τον ΕΟΠΥΥ αλλά και από άλλες πιθανές εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης από διαφορετικές εθνικές πηγές”. Ναι, τόσο συγκεκριμένο είναι αυτό το μίγμα!

Και μια τρίτη: Στη θέση της κοστολόγησης των υπηρεσιών ανάλογα με την φύση τους, όπως έγραφε το πρώτο μνημόνιο, τώρα υπάρχει η κοστολόγηση με βάση το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδας! (λες και αν για ένα διάστημα υπάρχουν λιγότεροι φιλοξενούμενοι θα μειώνονται ανάλογα τα ενοίκια ή οι μισθοί). Επίσης, στο νέο μνημόνιο αναφέρεται ότι “η διαδικασία (κοστολόγησης) θα είναι δυναμική και θα προσαρμόζεται στις εκάστοτε οικονομικές συνθήκες". Καταλαβαίνετε αυτό που καταλαβαίνω;

Με αυτά τα δεδομένα ο Ανδρέας Λυκουρέντζος βάζει για άλλη μια φορά την ψυχική υγεία σε επιτήρηση με χειρότερους όρους από την πρώτη και με ασάφειες που όχι μόνο δεν εξασφαλίζουν τη λειτουργία των δομών ψυχικής υγείας αλλά, αντίθετα, εγγυώνται την πλήρη διάλυσή τους μετά το 2015 (αν αντέξουν μέχρι τότε).

ΥΓ 1. Στις παραπάνω παρατηρήσεις μου αναφέρομαι στο “σύμφωνο Andor” όπως δημοσιοποιήθηκε από το Δίκτυο “Αργώ” στις 8 Μαΐου. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Ανδρέα Λυκουρέντζου το “σύμφωνο Andor” υπογράφηκε σήμερα (28 Μαΐου) και περιμένουμε την ...official version.

ΥΓ 2. Σήμερα επίσης διάβασα ότι η αρμόδια υφυπουργός Φ. Σκοπούλη αγνοεί το περιεχόμενο του “συμφώνου Andor”. Προφανώς πρόκειται για δική της αμέλεια να ενημερωθεί, αφού θα μπορούσε να επικοινωνήσει με τον Ανδρέα (Λυκουρέντζο), μέσω της ιστοσελίδας του: 

από το: http://www.alykourentzos.gr/

Τι ωραίο πλιάτσικο: Η Ψυχική Υγεία στον καιρό του Μνημονίου

 

Ανακοίνωση – Κάλεσμα σε ανοιχτή εκδήλωση του Σ.Ε.Ψ.Α.Ε.Κ.Ο.

Την Τετάρτη 22 Μαίου 2013 και ώρα 5.30 μμ στην ΕΣΗΕΑ (3ος Όροφος), Ακαδημίας 20, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση του Σωματείου Εργαζομένων σε φορείς Ψυχικά Ασθενών και Ευαίσθητων Κοινωνικά Ομάδων με τίτλο «Τι ωραίο πλιάτσικο: Η Ψυχική Υγεία στον καιρό του Μνημονίου».

Ομιλητές:

Αχιλλέας Βασιλικόπουλος – εργαζόμενος Ε.Κ.Ψ.Ψ.Υ. – Από το όραμα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στο μνημόνιο.

Αγγελική Συλλιγαρδάκη - Πρόεδρος ΣΕΨΑΕΚΟ – Αντιμέτωποι με δύο εχθρούς: Αγώνες των εργαζόμενων στα χρόνια της κρίσης. Υπάρχει ελπίδα;

Εκπρόσωπος του Σωματείου “Αυτοεκπροσώπηση” – Ζώντας με τον κίνδυνο της κατάρρευσης.

Παρεμβαίνουν:

Χ.Μαντάς - βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Β.Κατριβάνου - βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, εκπρόσωπος ΚΚΕ, Θ.Μεγαλοοικονόμου - Διευθυντής 9ου Ψ.Τ. ΨΝΑ (Δαφνί), Σύλλογος Εργαζόμενων ΟΚΑΝΑ, Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζόμενων Ειδικής Αγωγής (ΠΟΜΕΕΑ), Σωματείο Εργαζόμενων στην "ΕΔΡΑ", Σωματείο Εργαζόμενων στο "ΠΕΡΙΒΟΛΑΚΙ"

Σωματείο Εργαζομένων σε φορείς Ψυχικά Ασθενών και Ευάλωτων Κοινωνικά Ομάδων: Διεύθυνση: Ζωοδ. Πηγής 113Β, τηλ. 6977177173, 6978697033, email: psi_somatio@yahoo.gr

  

Για το Ενιαίο Μισθολόγιο στην Ψυχική Υγεία

Για εμάς, τους εργαζόμενους στα ΝΠΙΔ της Ψυχικής Υγείας, από 01-01-2013 ισχύει ότι εφαρμόστηκε για τους εργαζόμενους στο στενό δημόσιο τομέα από το Νοέμβρη του 2011 με το νόμο 4024/11*, γνωστό και ως Ενιαίο Μισθολόγιο ή αλλιώς «Ενιαίο Φτωχολόγιο» όπως το ονόμασαν οι εργαζόμενοι τότε που είδαν τους μισθούς τους να κατρακυλούν έως και 50% εν μία νυκτί, ενώ είχαμε ακόμα και τις τραγωδίες των αρνητικών εξοφλητικών μισθοδοσίας.

Βέβαια είναι σημαντικό να πούμε ότι αν και τότε η γνωστή επιχειρηματολογία του κοινωνικού κανιβαλισμού ότι όσοι έχουν αξιοπρεπείς μισθούς φταίνε για την κατάντια της χώρας  και πώς αν τους τσακίσουμε τότε θα γλιτώσουμε τη χρεοκοπία δεν απέδωσε τελικά καρπούς. Αντί να βγούμε από το δρόμο της κοινωνικής διάλυσης μπήκαμε για τα καλά στη λεωφόρο διάλυσης των εργασιακών σχέσεων με αποκορύφωμα μέχρι στιγμής τους νόμους 4046/12 και 4093/12** που ουσιαστικά καταργούν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και θέτουν σε αμφισβήτηση όποιο δικαίωμα απορρέει από αυτές. Από τότε έχουν δεχθεί επίθεση στα εργασιακά τους δικαιώματα ουκ ολίγες επαγγελματικές κατηγορίες άλλες μεμονωμένα, και άλλες με επιχειρήσεις σκούπα (δημόσιοι υπάλληλοι, λεωφορεία, μετρό, δάσκαλοι, ναυτεργάτες, γιατροί, ΟΚΑΝΑ, με πιο πρόσφατους τους  καθηγητές).

Είναι αλήθεια βέβαια ότι σε σχέση με τις δικές μας αμοιβές, των απλών εργαζόμενων εννοούμε, στα ΝΠΙΔ οι παραπάνω κλάδοι αμείβονταν καλύτερα. Έλα όμως που δεν τους τα χάρισε κανείς αυτά τα παραπάνω χρήματα και δικαιώματα αλλά είναι αποτέλεσμα σκληρών αγώνων πολλών ετών και μεγάλων θυσιών σε προηγούμενες, σίγουρα καλύτερες, περιόδους για τους αγώνες των εργαζόμενων παντού. Επίσης οι καλύτερες συνθήκες δουλειάς είναι αποτέλεσμα των ισχυρών συλλογικών συμβάσεων αλλά και του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών οι εργαζόμενοι των οποίων απολάμβαναν μέχρι πρόσφατα ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής. Τίποτα δεν είναι τυχαίο και για αυτό οι τρόικες εσωτερικού και εξωτερικού έχουν φαγωθεί να καταργηθούν όλα αυτά τα δικαιώματα που στέκονται εμπόδιο στην «ανάπτυξη και την πρόοδο».

Μα και στην Ψυχική Υγεία υπήρχε μέχρι πρόσφατα ένας μισθολογικός μπούσουλας βάσει του ίδιου του ΥΥΚΑ, η ΚΥΑ 2008-17/07β΄***, βάσει της οποίας αμειβόμασταν. Τουλάχιστον οι εργαζόμενοι διότι η διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα όταν ιδιωτικοί φορείς λαμβάνουν κρατικό χρήμα. Χωρίς παρεξήγηση δεν φταίνε μόνο οι φορείς αλλά κυρίως το Υπουργείο που δεν πραγματοποιεί ελέγχους ή καθυστερεί παραδειγματικά τη διεξαγωγή τους.

Δεν θέλουμε και δεν μπορούμε εδώ να κάνουμε μια νομική παρουσίαση του Ενιαίου Μισθολογίου και του πως ακριβώς υπολογίζονται οι μισθοί ή τι καταργείται και τι μένει όρθιο. Σε γενικές γραμμές να πούμε μόνο ότι καταργούνται τα δώρα και κάποια πολύ σημαντικά επιδόματα όπως της άδειας και του γάμου. Περισσότερο αξίζει να σκεφτούμε με βάση τη συγκυρία στους εργασιακούς χώρους αυτή τη στιγμή τι σημαίνει το Ενιαίο Μισθολόγιο για εμάς και όχι να δώσουμε μια απάντηση μαύρο- άσπρο, υπέρ ή κατά γενικά και αόριστα.

Κανονικά η Ψυχική Υγεία θα έπρεπε να έχει τη δική της Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, μια κλαδική συλλογική σύμβαση. Όπως κανονικά μέσες-άκρες η Ψυχική Υγεία είναι κομμάτι του εθνικού συστήματος υγείας και όχι χωραφάκι για να παίζουν ιδιώτες στις πλάτες εργαζόμενων και ληπτών με επιδοτήσεις που έχουμε πληρώσει εμείς ως φορολογούμενοι. Όμως ο χώρος μας δεν έχει ισχυρές παραδόσεις συνδικαλιστικού κινήματος παρά μόνο τα τελευταία χρόνια και σε συνθήκες «εντατικής» ας πούμε. Σε μια προηγούμενη περίοδο η υπογραφή κλαδικής συλλογικής σύμβασης θα μπορούσε να είχε τεθεί πιο άμεσα χωρίς να υπάρχει το πιεστικό ζήτημα του αν θα υπάρχουμε αύριο. Αν θέλουμε η όλη ομηρία από πλευράς Υπουργείου ανάγκαζε πολλές φορές όλες μας τις δυνάμεις να στοχεύουν στο πολύ άμεσο, να δοθούν χρήματα για να ανασάνει ο κόσμος.

Τώρα σε μια περίοδο που κοιτάμε γύρω μας και βλέπουμε σε τι επίπεδα έχει φτάσει ο βασικός μισθός αλλά και πόσο απροστάτευτοι είναι οι εργαζόμενοι ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα όπου δεν υπάρχει πάντα συνδικαλιστική οργάνωση και αντιστάσεις χρειάζεται να ομολογήσουμε ότι το Ενιαίο Μισθολόγιο σαν λογική, σαν ένα μισθολόγιο που εφαρμόζεται σε μια σειρά από χώρους, που θέτει κάποια μίνιμουμ όρια και εξισώνει εργαζόμενους με βάσει μερικά πιο αντικειμενικά κριτήρια δεν είναι από μόνο του λάθος. Ίσως κιόλας μερικοί να νιώθουμε και τυχεροί που συμπεριληφθήκαμε σε αυτό. Αυτό που το καθιστά λάθος είναι ότι έρχεται αυτή τη στιγμή να περικόψει βασικές μας κατακτήσεις και να εξισώσει μισθούς και δικαιώματα προς τα κάτω. Επιπλέον είναι κενό νοήματος καθώς έτσι κι αλλιώς είμαστε χρονίως απλήρωτοι, εργαζόμενοι φαντάσματα.

Παραμένει όμως πράγματι σε καλύτερα επίπεδα από άλλες περιπτώσεις και ο λόγος που το εξηγούμε έτσι είναι γιατί είτε μας αρέσει είτε όχι είμαστε σε θέση άμυνας, κοιτάμε τι μπορούμε να σώσουμε ουσιαστικά ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να διεκδικήσουμε περισσότερα σε μια πιο ευνοϊκή συγκυρία. Εδώ δεν κάνουμε χρονικές προβλέψεις ούτε όμως αναβάλουμε κάτι που θα μπορούσε να γίνει εδώ και τώρα γιατί δεν είμαστε σε θέση να ελέγχουμε τις εξελίξεις. Αυτό έχει να κάνει με τις δυνάμεις μας ως εργαζόμενοι και ως σωματεία. Άρα χρειάζεται η μεγαλύτερη δυνατή δραστηριοποίηση όλων μας μέσα από τα σωματεία και με αυτό εννοούμε την οργανωμένη συλλογική μας δράση, την αλληλεγγύη, το συντονισμό μας με άλλους χώρους. Δεν εννοούμε τους εργατοπατέρες που δεν κουνάνε ούτε το μικρό τους δαχτυλάκι ενώ πραγματοποιούνται όλα αυτά τα αίσχη στην καθημερινή μας ζωή.

Ξαναγυρνώντας στο Ενιαίο Μισθολόγιο είναι επίσης καίριο να αναφέρουμε ότι ο τρόπος επιβολής του ως μέτρου είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι οι νόμοι κόβονται και ράβονται στα χέρια μιας εντελώς αντικοινωνικής, καταστροφικής εξουσίας. Δεν είμαστε δημόσιοι υπάλληλοι και όμως εφαρμόζεται, είμαστε απλήρωτοι 8-9-10 μήνες και όμως δεν ομαλοποιείται η μισθοδοσία μας σε καμία περίπτωση. Ενώ λύνουν υποτίθεται στα χαρτιά αυτά τα θέματα, οι πηγές χρηματοδότησης για να υπάρχουμε ώστε να έρθει και να εφαρμοστεί το όποιο μισθολόγιο είναι τουλάχιστον θολές αν όχι εξαρχής όνειρα θερινής νυκτός.

Κύριοι – ο θεός να σας κάνει – αρνούμενοι να σχεδιάσετε με βάση τις πραγματικές ανάγκες την Ψυχική Υγεία, αρνούμενοι να τη χρηματοδοτήσετε αναλόγως, αρνούμενοι να υπερασπιστείτε το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της, στα μάτια όλων των εργαζόμενων το πρόβλημα είστε εσείς και όσοι προστατεύετε, είτε αυτοί κρύβονται σε Υπουργεία είτε σε φορείς-εργολάβους. Οι μεν εκδίδετε κενές για την κοινωνία αποφάσεις, οι δε αγωνιείτε απλά για διευκρινήσεις**** για το πώς θα εφαρμόσετε πιο πιστά τις οδηγίες για τη σφαγή της Ψυχικής Υγείας δίχως να ανοίξει ρουθούνι.

Μα τώρα που μιλάμε οι καθηγητές επιστρατεύονται, οι γυναίκες της Ιερισσού συλλαμβάνονται σαν κοινοί εγκληματίες, 15χρονοι μετανάστες χαρακώνονται από ανεγκέφαλα φασιστοειδή στο κέντρο της Αθήνας. Τι περιμένουμε να γίνει για την Ψυχική Υγεία από αυτούς που καταδυναστεύουν έτσι μια ολόκληρη κοινωνία που αγωνιά; Μπορεί να έχουν τεντωθεί απίστευτα οι δυνάμεις μας αλλά είμαστε οι μόνοι που έχουμε τη δυνατότητα ακόμα και τώρα να δώσουμε λύση στο πρόβλημα της Ψυχικής Υγείας. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε ότι πράγματι θα χρειαστεί να ρισκάρουμε το κλείσιμο των δομών αλλά δίνοντας τη μάχη για τη σωτηρία τους και όχι περιμένοντας το μοιραίο να συμβεί.

Μορφές αγώνα έχουν προταθεί ξανά και ξανά και όσοι ανησυχούμε για το μέλλον μας και θέλουμε να κάνουμε κάτι για αυτό είμαστε ανοιχτοί σε οποιαδήποτε νέα ιδέα. Η εμπειρία έχει δείξει ότι με επιστολές διαμαρτυρίας και συναντήσεις σε ΕΕ και Υπουργεία δεν βγαίνει άκρη, η εμπειρία έχει δείξει ότι με μερικές 24ωρες αποσπασματικά ή κατ’ εντολή των εργοδοτών και κάτω από τον απόλυτο έλεγχό τους το βασανιστήριο απλά διαιωνίζεται. Ίσως σε προηγούμενες φάσεις τα παραπάνω να είχαν κάποια επιμέρους αποτελέσματα, να ασκούσαν κάποια πραγματική πίεση αλλά τώρα χρειάζεται κάτι πιο δραστικό. Για όσους ακόμα πιστεύουν ότι κρατάνε μια δουλειά έστω και απλήρωτοι λέμε ότι αυτό δεν είναι δουλειά γιατί σύντομα δεν θα συνοδεύεται από κανένα δικαίωμα. Η παύση πληρωμών στο χώρο κοντεύει να κλείσει χρόνο. Χρειάζονται συντονισμένες αποφάσεις με σχέδιο που να προσανατολίζονται σε κινητοποιήσεις διαρκείας (απεργία, επισχέσεις, κλπ). Αν όλα αυτά φαντάζουν δύσκολο να γίνουν αύριο ας τα σκεφτούμε και ας έχουμε τα μάτια στραμμένα προς την υπόλοιπη κοινωνία.

Οι καθηγητές ίσως δώσουν τις επόμενες μέρες τη μάχη για υπάρχει το δημόσιο σχολείο, όχι μόνο για να δώσουν εξετάσεις οι τωρινοί τελειόφοιτοι και να έχουν μάθει κάτι αλλά για να μπορούν οι ίδιοι να διδάσκουν και οι μαθητές να διδάσκονται. Στη δική μας περίπτωση αυτό θα σήμαινε να δώσουμε τη μάχη για το άμεσο το πιο μικρό αίτημα έως το πιο μεγάλο ταυτόχρονα. Αν το καλοσκεφτούμε εδώ που έχουμε φτάσει είναι ένα και το αυτό.

Αντώνης Δημάκης

Πρόεδρος Σωματείου Εργαζόμενων στο ΠΕΡΙΒΟΛΑΚΙ

Παραπομπές: *1, 2, **3, ***4, ****5

Αποδομώντας την Κοινωνική Εργασία

Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα στοιχεία και επιλογές που επιτρέπουν σε κάποιον να εξετάσει μια κατάσταση πέραν του προφανούς αν το θελήσει. Σε μια περίοδο όπου η αντίδραση και ο θυμός του συνόλου των πολιτών στρέφεται στη διεκδίκηση (ή έστω στην φαντασίωση αυτής) βασικών δικαιωμάτων όπως η εργασία, η τροφή, εν ολίγοις στην επιβίωση, βρισκόμαστε μπροστά στον κίνδυνο να αποσιωπηθούν ή έστω να εκληφθούν ως δευτερεύοντα, σημαντικά γεγονότα που καθορίζουν μακροπρόθεσμα μια κοινωνική συνθήκη. Για την Ψυχική Υγεία στο σύνολο της έχουν ειπωθεί και πραχθεί ελάχιστα σε σχέση με το ρόλο που αυτή παίζει, με σκοπό να ακουμπήσουν τους άμεσα ενδιαφερόμενους, δηλαδή τους πολίτες.

Τους εξυπηρετούμενους.

Διανύοντας την δεύτερη συνεχόμενη χρονιά όπου δομές και φορείς κινδυνεύουν με κλείσιμο, βρισκόμαστε ακόμη μπροστά στην αυταπόδεικτη διάθεση μιας κυβέρνησης και ενός Υπουργείου να αποδομήσει βασικά ένα σύνολο όχι υπηρεσιών αλλά Ανθρώπων. Παρατηρώντας κάποιος τις εξελίξεις μπορεί άνετα να βρει τις ίδιες εκείνες μεθόδους που εφαρμόζονται με σκοπό την δαιμονοποίηση και την ακύρωση ενός κλάδου: ξαφνικά εμφανίζονται φορείς που δεν έχουν άδεια λειτουργίας, δομές που επιχορηγούνταν με τεράστια ποσά και μισθούς, φορείς με κρυφά λογιστικά, ΜΚΟ που ευθύνονται για την κατάσταση στη Ψυχική Υγεία. Ταυτόχρονα η δίωξη του 18ΑΝΩ φάνηκε κι αυτή να έρχεται σε μια στιγμή εκκαθάρισης του Υπουργείου από ότι μέχρι τώρα κατέστη με τον τρόπο του ενοχλητικό. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται μια πολύ καλά οργανωμένη αντίφαση που μπερδεύει τον θεατή των εξελίξεων (τον πολίτη). Το υπουργείο παραδέχεται την ανικανότητα του και ταυτόχρονα περνάει στο άλλο επίπεδο, της ισοπέδωσης και της κάθετης τομής με τρόπο διαστροφικά «Μεσσιανικό». Σε μια προσπάθεια απόλυτης εκλογίκευσης θα μπορούσαμε να εντάξουμε αυτές τις «δράσεις» στην κοινή μέθοδο που χρησιμοποιεί ένα κράτος σε κάθε συνθήκη οικονομικής κρίσης, αυτή της μείωσης κονδυλίων και παροχών σε Υγεία και Παιδεία. Θα μπορούσαμε να σταθούμε εκεί αν και μόνο διαλέγαμε τη συνήθεια που έχουμε σε αυτή τη χώρα να δεχόμαστε με κυνισμό την προχειρότητα. Την αναίδεια. Αλλά δεν είναι έτσι.

Όποιος κοιτάξει πιο κοντά ότι συμβαίνει, επιτρέποντας στον εαυτό του να δει πέραν των δικών του ατομικών ζητημάτων στο εδώ και τώρα, θα βρει ενδείξεις για κάτι που συντελείται οργανωμένα από πλευράς κυβερνήσεως σε πολλά αλληλοσυνδεόμενα επίπεδα που φέρουν μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Μία από αυτές είναι η προσπάθεια κατάργησης ενός από τα τρία συνολικά Τμήματα Κοινωνικής Εργασίας στη χώρα, αυτό της Πάτρας.

Η συγκεκριμένη πράξη που προωθείται μέσα από το πρόγραμμα «ΑΘΗΝΑ» (άλλη μία Οργουελικής εμπνεύσεως ονομασία μετά το «ΞΕΝΙΟΣ ΖΕΥΣ!») δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάγεται μόνο σε μια καθαρά οικονομική συγχώνευση με σκοπό την σμίκρυνση του Δημοσίου. Είναι ξεκάθαρα μια πράξη αποδυνάμωσης και αποδόμησης ενός ανθρωπιστικού επαγγέλματος και μάλιστα ιστορικού και πολυστρωματικού. Το πιο σημαντικό όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι να αντιδράσουν και να ενεργοποιηθούν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι (φοιτητές/τριες και επαγγελματίες) αλλά οι εν δυνάμει και εν ενεργεία ενδιαφερόμενοι, δηλαδή οι ίδιοι οι πολίτες οι οποίοι δύσκολα μπορούν μέσα από την παραπληροφόρηση, τον πανικό και την λειτουργική ημιμάθεια να κρίνουν πόσο πυρηνικής σημασίας είναι η κατάργηση αυτού του επαγγέλματος. Παράλληλα αυτή η απόφαση αποτελεί άλλο ένα μέτρο μείωσης των δυνατοτήτων ενός επαγγέλματος που μέχρι σήμερα παλεύει να κρατήσει μέσα από εμπόδια τη θέση και την αξία του στον επιστημονικό χώρο.

Με την ιστορία να επαναφέρει για άλλη μια φορά την αρνητική της επανάληψη σε ότι αφορά τους αγώνες και τις στερήσεις των χαμηλότερων τάξεων, δύσκολα θα μπορούσαμε να αποφύγουμε την αναφορά στο ρόλο των Κοινωνικών Λειτουργών στην στήριξη και την εργασία με Άτομα, Οικογένειες και Κοινότητα. Από τα τέλη του 20ου αιώνα μέχρι και σήμερα το έργο τους είναι συνυφασμένο με διεκδικήσεις και αγώνες (κυρίως σε πρακτικό-επιστημονικό επίπεδο) ευπαθών ομάδων και την απαγκίστρωση αυτών από την φιλανθρωπικού-μεγαλοαστικού τύπου πρωτοβουλία. Οι σχολές Κοινωνικής Εργασίας στην Αμερική κατά τη διάρκεια της ύφεσης ήταν από τις πρώτες που ενδιαφέρθηκαν για τις θεωρίες της ψυχανάλυσης επιλέγοντας να επεκταθεί η άσκηση τους πέραν της προνοιακής οπτικής ενώ μέσα στον 21ο αιώνα η πρακτική της Κοινωνικής Εργασίας συνδέθηκε με τη συστηματική κοινοτική οργάνωση και τον προσανατολισμό κοινοτήτων μέσω της κριτικής συνειδητοποίησης του Paulo Freire.

Για τα σημερινά δεδομένα όπως και για την πορεία της Κοινωνικής Εργασίας πολλά μπορούν να ειπωθούν σχετικά με τους τρόπους που η ίδια -αλλά και μέσω άλλων- περιορίστηκε σε συγκεκριμένου τύπου παρεμβάσεις και θεωρίες, με τις σχολές επίσης να φέρουν μεγάλη ευθύνη για τη «στενότητα» του γνωστικού αντικειμένου και  τη συσχέτιση του με δομολειτουργικές θεωρίες, παρόλα αυτά δεν πρέπει να ξεχνάμε το βεληνεκές των υπηρεσιών που παρέχουν επαγγελματίες και φοιτητές Κοινωνικής Εργασίας με κύριο γνώμονα πάντα την άμεση πρακτική άσκηση και την πολυεπίπεδη παρέμβαση στην εξυπηρέτηση ατόμων και ομάδων με δυσκολίες.

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε συνεχώς να υιοθετούνται κρατικές και επιστημονικές στάσεις απέναντι στο επάγγελμα της Κοινωνικής Εργασίας που συντείνουν σταδιακά στην αποδυνάμωση της, πριν έρθει τώρα το Κράτος πάλι να την αποδομήσει. Συγκεκριμένα παρατηρούνται συνεχόμενες προσπάθειες αποκλεισμού των Κοινωνικών Λειτουργών από δραστηριότητες ψυχικής υγείας όπως η συμβουλευτική οικογένειας και η θεραπεία ή η παρεμπόδιση και δίωξη κοινωνικών λειτουργών να παρέχουν υπηρεσίες ως ελεύθεροι επαγγελματίες ιδιωτικά (πηγή: ΣΚΛΕ-Υπόμνημα για το κύρος της Κοινωνικής Εργασίας και τη συνδρομή της στη Ψυχική Υγεία).

Με βάση τα παραπάνω βλέπουμε μια προσπάθεια να υποβαθμιστεί το συγκεκριμένο αντικείμενο όχι μόνο επαγγελματικά αλλά και εκπαιδευτικά πλέον με την πρόθεση κατάργησης του Τμήματος ή της συγχώνευσης αυτού με κλάδους εντελώς διαφορετικού αντικειμένου από αυτό (βλ. Επισκέπτες Υγείας).

Είναι σημαντικό να τονίσουμε πώς ως σχολή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης οι σπουδαστές εισάγονται από τα πρώτα κιόλας εξάμηνα σε εργαστηριακές και πρακτικές ασκήσεις που διαρκούν 6 μήνες, καθιστώντας τον εαυτό τους προσαρμοσμένα μέλη ομάδων που πολλές φορές συμμετέχουν ζωτικά σε δραστηριότητες και προγράμματα σε σχέση με άλλες ειδικότητες, έχοντας πρακτική και θεωρητική εποπτεία.

Η αποδόμηση της Κοινωνικής Εργασίας αποτελεί μέρος της αποδόμησης της ίδιας της ψυχικής υγείας αφήνοντας σημαντικά ποσοστά εξυπηρετούμενων αποκλεισμένα από στήριξη σε πολλά επίπεδα, επιτρέποντας μελλοντικά την απάλειψη συγκεκριμένων παροχών σε ασθενείς αφού αν ισχύσει η απόφαση ο αριθμός των κοινωνικών λειτουργών θα μειωθεί αισθητά.

Οι εργαζόμενοι στο κλάδο της ψυχικής υγείας δεδομένης της γενικότερης συνθήκης οφείλουν (αυτή τη στιγμή και πέραν των δυνάμεων τους δυστυχώς) να σταθούν σε αυτήν τη στρατηγική, αντιδρώντας και φροντίζοντας να ευαισθητοποιήσουν φορείς για την συγκεκριμένη πρόταση ενώ και οι φοιτητές πρέπει να αντιληφθούν πώς δεν πρόκειται για έναν επαγγελματικό αποκλεισμό μόνο αλλά για την υποβάθμιση της ίδιας της ψυχικής υγείας, κατανοώντας το μελλοντικό τους ρόλο και την ευθύνη που φέρουν. Η συμμετοχή τους πρέπει να ενεργοποιηθεί πέραν των στενών εκπαιδευτικών πλαισίων μέσω μικροκομματικών αντιπροσώπων και να συμπράξουν στις κινητοποιήσεις για τη ψυχική υγεία.

Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε πώς ακόμη και σήμερα η Κοινωνική Εργασία φέρει (θεωρητικά) το «δίλημμα» αν είναι επάγγελμα ή λειτούργημα. Κι αυτό από μόνο του λέει πολλά.

Στέλιος Μοίρας

Κοινωνικός Λειτουργός