ΘΑ ΚΛΕΙΣΕΤΕ ΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΥΡΙΕ ΥΠΟΥΡΓΕ ΥΓΕΙΑΣ ?

Στην Ελλάδα, μέχρι και τη δεκαετία του 1980, χιλιάδες ψυχικά ασθενείς παρέμεναν έγκλειστοι στα μεγάλα ψυχιατρικά ιδρύματα. Η δημοσιοποίηση των τραγικών συνθηκών διαβίωσής τους στο Άσυλο της Λέρου προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή και η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχρέωσε τη χώρα μας να εκσυγχρονίσει τις ψυχιατρικές της υπηρεσίες.

Στις μέρες μας, με τις προσπάθειες των λειτουργών ψυχικής υγείας της χώρας μας και με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα προόδου στην παροχή ψυχιατρικών υπηρεσιών. Κάποια ψυχιατρικά ιδρύματα έκλεισαν και η δημιουργία κοινοτικών δομών (ξενώνες, διαμερίσματα, οικοτροφεία, κέντρα ημέρας) εξασφάλισε στέγη, υποστήριξη και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης σε χιλιάδες πρώην τροφίμους.

Όμως, τα τελευταία τρία χρόνια, τα προβλήματα στη χρηματοδότηση (το 2008 οι περικοπές έφτασαν το 50%) των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, οι οποίες λειτουργούν από Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις (Επιστημονικούς Φορείς), οδηγούν την ψυχιατρική μεταρρύθμιση σε αδιέξοδο. Η αδικαιολόγητη και συστηματική άρνηση του Υπουργείου Υγείας να εκπληρώσει τις οικονομικές υποχρεώσεις προς τις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, παρά τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτει σε άμεσο κίνδυνο χιλιάδες ψυχικά ασθενείς.

Οι λειτουργοί ψυχικής υγείας εργάζονται απλήρωτοι εδώ και πέντε μήνες. Οι Μονάδες αδυνατούν να καλύψουν ακόμα και τα καθημερινά λειτουργικά έξοδα, με συνέπειες στην ποιότητα φροντίδας. Αν συνεχιστεί η κατάσταση αυτή, οι Μονάδες κινδυνεύουν άμεσα να διακόψουν τη λειτουργία τους και οι ψυχικά ασθενείς να επιστρέψουν στα ιδρύματα.

Ως άνθρωποι που δεν μπορούμε να αδιαφορούμε για τους συνανθρώπους μας, ως πολίτες της χώρας που στοίβαζε ψυχικά ασθενείς στον “καιάδα” των ιδρυμάτων και τέλος ως λειτουργοί ψυχικής υγείας που εργάστηκαν για να βγει η Ελλάδα από τον ψυχιατρικό μεσαίωνα.

Καταγγέλλουμε δημόσια την αδιαφορία και υποκριτική στάση του Υπουργείου Υγείας και ζητάμε:

• από κάθε αρμόδια αρχή να δράσει άμεσα για να επιλυθεί το πρόβλημα

• από κάθε Έλληνα πολίτη να υποστηρίξει τις προσπάθειές μας

Η αρχή του τέλους της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα

“Το Ελληνικό Θαύμα”

Η αρχή του τέλους της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα

Περισσότερα από είκοσι χρόνια πέρασαν από τη δημοσιοποίηση της απαράδεκτης κατάστασης του ιδρύματος της Λέρου και κατ’ επέκταση των τραγικών συνθηκών διαβίωσης των ψυχικά πασχόντων, οι οποίοι παρέμεναν για δεκαετίες έγκλειστοι στα ψυχιατρικά ιδρύματα της χώρας μας, προκαλώντας τη διεθνή κατακραυγή και τις έντονες αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εκείνη την εποχή οι φωτογραφίες από το άσυλο της Λέρου προβάλλονταν και από τα εγχώρια Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Το θέμα “πουλούσε”. Οι Έλληνες πολίτες έβλεπαν για πρώτη φορά τις τραγικές φιγούρες των ξεχασμένων από την πολιτεία - και όχι μόνο – τροφίμων των ψυχιατρικών ιδρυμάτων. Άνθρωποι δεμένοι με αλυσίδες, στοιβαγμένοι σε θαλάμους μισογκρεμισμένων στρατιωτικών κτιρίων, γυμνοί ή καλυμμένοι με κουρέλια, ξαπλωμένοι στα γεμάτα ακαθαρσίες δάπεδα του ασύλου. Είχε χορτάσει το μάτι του Έλληνα πολίτη από τις “εικόνες της ντροπής”.

Τότε η χώρα μας υποχρεώθηκε - γιατί η χώρα αυτή θυμάται ότι έχει χρέος μόνο όταν υποχρεώνεται - να εγκαταλείψει τις “μεσαιωνικές“ μεθόδους αντιμετώπισης των ψυχικά ασθενών και να εκσυγχρονίσει τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Στα χαρτιά ξεκίνησε η ψυχιατρική μεταρρύθμιση και η αποασυλοποίηση με έναν κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Τότε και ο Έλληνας πολίτης ανακάλυψε, έστω και καθυστερημένα, ότι στα ανθρώπινα δικαιώματα συμπεριλαμβάνονται και αυτά των ψυχικά ασθενών.

Όμως, πέντε χρόνια αργότερα οι “εικόνες της ντροπής” εμφανίστηκαν και πάλι στο διεθνή τύπο. Το 1989 ο Observer του Λονδίνου παρομοίασε το άσυλο της Λέρου με στρατόπεδο συγκέντρωσης και μετά από ένα χρόνο το ντοκιμαντέρ του BBC (Channel 4) "Island of Outcasts” κατέγραφε συγκλονιστικές σκηνές από την καθημερινότητα των τροφίμων. Οι νέες εικόνες, οι οποίες ήταν ίδιες με τις παλιές, θύμισαν στην πολιτεία ότι είχε ξεχάσει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση – τη μνήμη πρέπει να τη βοήθησε και η “απειλή” ότι θα χαθούν τα Ευρωπαϊκά κονδύλια – και ότι τίποτα δεν είχε αλλάξει στα Ελληνικά ιδρύματα, εκτός ελαχίστων μεμονωμένων προσπαθειών.

Κάτω από τις νέες πιέσεις, το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, όπως λεγόταν όταν δεν ήταν ακόμα και “Κοινωνικής Αλληλεγγύης”, ενέκρινε προγράμματα ψυχιατρικής αποκατάστασης και αποασυλοποίησης, συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως για το ίδρυμα της Λέρου που αποτελούσε τη “ντροπή” της χώρας. Το Υπουργείο ανέθεσε την υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών στις διοικήσεις των ίδιων των ιδρυμάτων και σε επιστημονικούς φορείς – μη κυβερνητικές οργανώσεις, με επικεφαλής ψυχιάτρους με ήδη αναγνωρισμένο επιστημονικό έργο. Βέβαια υπήρχαν και άλλα ιδρύματα στην ίδια απαράδεκτη κατάσταση, αλλά δεν τα ανακάλυψαν οι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι και συνεπώς ούτε και η πολιτεία. Παρεμπιπτόντως, ακόμα και στις μέρες μας λειτουργούν τέτοια ιδρύματα, τα οποία “ανακαλύπτονται” κατά καιρούς και “ξεχνιούνται” στη συνέχεια.

Είναι γνωστό ότι κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια είναι δύσκολη. Η μεταρρύθμιση του ψυχιατρικού συστήματος προϋπέθετε και αλλαγές στη νομοθεσία, τη διοίκηση σε όλα τα επίπεδα, τις σχέσεις των εργαζομένων με τους ασθενείς, τις στάσεις και αντιλήψεις προς τους ψυχικά ασθενείς και φυσικά δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινωνικού συνόλου με σκοπό την εξασφάλιση της κοινωνικής συμμετοχής.. Στη χώρα μας η ψυχιατρική μεταρρύθμιση ξεκίνησε, με καθυστέρηση είκοσι ετών σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς τις απαιτούμενες νομοθετικές και διοικητικές αλλαγές, χωρίς την κοινωνική συμμετοχή και θα λέγαμε χωρίς καν την πολιτική βούληση, αφού όλες οι προσπάθειες άρχισαν κάτω από τις πιέσεις που προαναφέρθηκαν.

Έτσι, λοιπόν, το εγχείρημα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης προσαρμόστηκε στην Ελληνική πραγματικότητα και φυσικά στην Ελληνική προχειρότητα. Τελικά, αντί για τη δημιουργία ενός δικτύου υπηρεσιών, όπως αρχικά προβλεπόταν, που θα εξυπηρετούσε τον πληθυσμό της χώρας με Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ψυχιατρικούς Τομείς στα Γενικά Νοσοκομεία, Κέντρα Ημέρας, Στεγαστικές Κοινοτικές Δομές (Οικοτροφεία, Ξενώνες, Διαμερίσματα), Κέντρα Κατάρτισης και Εκπαίδευσης και πολλά άλλα, οι προσπάθειες, των πρώτων τουλάχιστον ετών, επικεντρώθηκαν στη δημιουργία Οικοτροφείων και Ξενώνων για τη στέγαση και την υποστήριξη ενός αριθμού πρώην τροφίμων των ιδρυμάτων. Με αυτό τον τρόπο, θα σταματούσε η δυσφήμιση της χώρας μας και θα απορροφούνταν τα κοινοτικά κονδύλια για την ψυχική υγεία. Όσο για τον υπόλοιπο πληθυσμό, θα μπορούσε να περιμένει. Εξάλλου, τι είχε, τι έχασε.

Παρόλα αυτά, τουλάχιστον το μέρος της μεταρρύθμισης που αφορούσε στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ψυχικά ασθενών και συγκεκριμένα στη μεταστέγαση τους σε Οικοτροφεία και Ξενώνες, προχώρησε. Το έργο αποδείχτηκε ιδιαίτερα δύσκολο. Ειδικοί ψυχικής υγείας, ψυχικά ασθενείς, εθελοντές, φοιτητές, επαγγελματίες από διαφορετικούς χώρους (νομικοί, εκπαιδευτικοί, κοινωνιολόγοι κ.α) δούλεψαν μαζί για την υλοποίηση των προγραμμάτων αποασυλοποίησης. Τα προγράμματα αυτά μπορεί να μην κατάφεραν να κάνουν τους ψυχικά ασθενείς “ισότιμους πολίτες”, γιατί αυτό δεν εξαρτάται από προγράμματα αλλά από ευρύτερες κοινωνικές αλλαγές, έφεραν όμως αποτελέσματα που σε κάποιες περιπτώσεις ήταν θεαματικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνώρισε τις προσπάθειες της χώρας μας, οι οποίες επιβραβεύθηκαν και από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ασχολήθηκαν και πάλι με τους ψυχικά ασθενείς. Το θέμα “πουλούσε” και πάλι. Αυτή τη φορά οι τίτλοι ήταν διαφορετικοί: “Από την κόλαση στον παράδεισο”, “Η νύχτα έγινε μέρα”, “Επέστρεψαν στη ζωή”. Οι εικόνες ήταν και αυτές διαφορετικές. Σπίτια σε γειτονιές της Ελλάδας ήταν οι νέοι χώροι διαβίωσης των πρώην εγκλείστων στα ιδρύματα. Οι ψυχικά ασθενείς φορούσαν ρούχα, είχαν προσωπικά αντικείμενα, έτρωγαν σε πιάτα, έβγαιναν μια βόλτα στο καφενείο, κάποιοι άρχισαν να εργάζονται και να βγάζουν ένα “χαρτζιλίκι”, κάποιοι ξαναβρήκαν τους συγγενείς τους και κάποιοι κατάφεραν να εξιστορήσουν τα κατακερματισμένα κομμάτια της ζωής τους. Συγκινητικές ιστορίες που “ξέπλεναν τη ντροπή” της χώρας μας.

Βέβαια, όλα αυτά τα χρόνια, δεν έλειψαν οι δυσκολίες και οι απογοητεύσεις, σε πολλές περιπτώσεις όχι λόγω της ψυχικής νόσου, αλλά λόγω των δεκαετιών παθητικής ζωής, των αλόγιστων δόσεων φαρμάκων, των καθηλώσεων, των τιμωριών, των κακοποιήσεων που είχαν υποστεί οι πρώην έγκλειστοι στα ιδρύματα. Άλλες δυσκολίες σχετίζονταν με τις προκαταλήψεις και την άγνοια των Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι αναγνώρισαν, όπως αναφέραμε, τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών αλλά δεν τους ήθελαν στη “δική τους” γειτονιά. “Ας τους πάνε κάπου αλλού”, πρότειναν. Συχνά επικαλούνταν την επικινδυνότητα, γιατί μέχρι την αποασυλοποίηση οι γειτονιές ήταν γεμάτες από ακίνδυνους κατοίκους. Όπως, όμως, είπαμε και προηγουμένως κάθε προσπάθεια για αλλαγή είναι δύσκολη και στη συγκεκριμένη περίπτωση, μια και επρόκειτο για κάτι εντελώς νέο στη χώρα μας, ήταν αναμενόμενες οι δυσκολίες από όπου και αν προέρχονταν.

Έτσι, πέρασαν αρκετά χρόνια και προσπαθώντας να κάνουμε έναν απολογισμό, μπορούμε να πούμε ότι κάτι άλλαξε στο χώρο της ψυχιατρικής. Ίσως δεν έγιναν όλα όσα θα θέλαμε, ίσως δεν έγιναν με τον τρόπο που τα είχαμε οραματιστεί, ίσως να δημιουργήθηκαν μικρές οάσεις σε ένα έρημο τοπίο. Ας δούμε, όμως, τι άλλαξε τελικά: Έγιναν νομοθετικές ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Λειτουργούν, πλέον: Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ψυχιατρικοί Τομείς σε Γενικά Νοσοκομεία, Κέντρα Ημέρας και άλλες υπηρεσίες που υποστηρίζουν τα άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Οι προσπάθειες για την αποασυλοποίηση επεκτάθηκαν σε όλα τα μεγάλα ψυχιατρικά ιδρύματα. Σηματοδοτήθηκε η αρχή για το τέλος της ιδρυματικής περίθαλψης με το κλείσιμο των πρώτων ιδρυμάτων. Σχεδόν τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι, πρώην έγκλειστοι σε ιδρύματα, ζουν σε σπίτια (Ξενώνες, Οικοτροφεία, Διαμερίσματα) σε όλη την Ελλάδα. Ακόμα μεγαλύτερος είναι ο αριθμός αυτών που υποστηρίζονται στο περιβάλλον τους, χωρίς να χρειάζεται να μεταφερθούν σε ιδρύματα. Υπάρχουν ειδικοί ψυχικής υγείας που έχουν εργαστεί με προσανατολισμό διαφορετικό από αυτόν της παραδοσιακής ψυχιατρικής. Υπάρχουν εθελοντές, πολίτες κάθε ηλικίας που έχουν γνωρίσει από κοντά αυτές τις προσπάθειες και βοηθούν στην ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινότητας. Υπάρχουν φοιτητές που εκπαιδεύτηκαν σε αυτόν το διαφορετικό τρόπο δουλειάς και μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα τον συνεχίσουν. Υπάρχουν όλα όσα μάθαμε μέσα από αυτή την προσπάθεια. Βέβαια, υπάρχουν ακόμα ιδρύματα και άνθρωποι που ζουν σε αυτά. Υπάρχει ακόμα τεράστια έλλειψη υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην κοινότητα. Υπάρχει η ανάγκη να γίνουν πολλά περισσότερα.

Δυστυχώς όμως, το 2005, δηλαδή είκοσι χρόνια μετά από τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και δεκαπέντε χρόνια μετά από τη γενικευμένη έναρξη των προγραμμάτων αποασυλοποίησης, ανακαλύψαμε ότι το Υπουργείο Υγείας είχε “ξεχάσει” να εγγράψει στον προϋπολογισμό όλα τα αναγκαία χρήματα για την ψυχική υγεία! Το γεγονός ξάφνιασε όλους τους εμπλεκόμενους με την ψυχιατρική μεταρρύθμιση Από πολλούς θεωρήθηκε “ατυχής συγκυρία” και άλλοι απέδωσαν το γεγονός σε έλλειψη εμπειρίας και ενημέρωσης από τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, το οποίο εντωμεταξύ έγινε και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Κανένας, μάλλον, δεν είχε καταλάβει πως εκείνη τη χρονιά άρχισε να “ξεχνιέται” η αποασυλοποίηση, η ψυχιατρική μεταρρύθμιση και μαζί και οι δεσμεύσεις της χώρας μας προς την Ευρωπαϊκοί Ένωση.

Τα τελευταία τρία έτη, το Υπουργείο Υγείας απέδειξε εμπράκτως ότι δεν επρόκειτο για “ατυχή συγκυρία” αλλά για τη συστηματική υποβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, μέσω της υποχρηματοδότησής τους, η οποία σταδιακά έφτασε το 50%. Αυτή η “νέα αντιμετώπιση“ οδήγησε τις προσπάθειες για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση σε αδιέξοδο. Δεν κινδυνεύει μόνο να σταματήσει η πορεία για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας αλλά και να καταρρεύσει ότι δημιουργήθηκε μέχρι τώρα. Οι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης των οποίων η ευθύνη λειτουργίας ανατέθηκε από το κράτος σε επιστημονικούς μη-κερδοσκοπικούς φορείς και στους οποίους έχει ανατεθεί εκτός από τη διάγνωση – θεραπεία - υποστήριξη και η στέγαση και υποστήριξη περισσότερων από δύο χιλιάδων πρώην εγκλείστων σε ιδρύματα, βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο να διακοπεί η λειτουργία τους! Τα χρήματα που λαμβάνουν από το Υπουργείο Υγείας δεν επαρκούν ούτε καν για να καλύψουν τα λειτουργικά έξοδά τους (ενοίκια κτιρίων, ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, τρόφιμα κ.α). Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, που εκπαιδεύτηκαν και εργάστηκαν με ιδιαίτερα χαμηλούς μισθούς και κάτω από δύσκολες συνθήκες για να προσφέρουν μια ποιότητα ζωής στους ψυχικά πάσχοντες, ανταμείβονται με απολύσεις, με αναγκαστικές παραιτήσεις ή επιλέγουν να εργάζονται απλήρωτοι για διαστήματα που φθάνουν και τους οκτώ μήνες ! Το ανθρώπινο δυναμικό, ένα σημαντικό κεφάλαιο για την πολιτεία, χάνεται.

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες, το μέλλον των εξυπηρετουμένων των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης είναι αβέβαιο. Θα εγκαταλειφθούν; Θα στοιβαχτούν σε κάποια κτίρια; Θα επιστρέψουν στα υπάρχοντα ιδρύματα; Θα ξανανοίξουν τα ιδρύματα που έκλεισαν για να τους υποδεχθούν; Όχι, απαντά, τα τελευταία χρόνια, το Υπουργείο Υγείας, το οποίο υποστηρίζει ότι στηρίζει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, ενώ παράλληλα οι Μονάδες οδηγούνται σε κλείσιμο και οι υπηρεσίες που παρέχονται αναπόφευκτα υποβαθμίζονται.

Οι αντιδράσεις των επιστημονικών φορέων και των εθελοντικών οργανώσεων, των οικογενειών των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, της Ελληνικής και διεθνούς επιστημονικής κοινότητας και των Οργανισμών για την ψυχική υγεία, δεν κατάφεραν να “θυμίσουν” στο Υπουργείο Υγείας τις υποχρεώσεις του. Αλλά ούτε τα νέα δημοσιεύματα στον τύπο, τα οποία μας γύρισαν χρόνια πίσω, με τίτλους όπως: “Ψυχορραγεί η ψυχική υγεία“, “Ταφόπλακα στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση“, “Επιστροφή στα ιδρύματα“ κατάφεραν να ευαισθητοποιήσουν το “κοινωνικά αλληλέγγυο” Υπουργείο. Ακόμα και οι δηλώσεις – προειδοποιήσεις του συμβούλου ψυχικής υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος αναφέρθηκε στο πρόβλημα υπενθυμίζοντας τη δυσμενή θέση της χώρας μας όταν καταπατούνταν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα στα Ελληνικά ιδρύματα και τη δημοσιότητα που είχε πάρει το θέμα της Λέρου, φαίνεται ότι αγνοήθηκαν από την πολιτεία.

Όλο αυτό το διάστημα, οι αρμόδιοι από το Υπουργείο Υγείας, αντί να επικεντρωθούν σε προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος, αναλώθηκαν σε μια επικοινωνιακή τακτική με μόνο στόχο να δικαιολογήσουν την υποχρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, “αποδεικνύοντας“ ότι οι Μονάδες αυτές δεν λειτουργούν σωστά και στοιχίζουν ακριβά. Δηλαδή, μετά από χρόνια λειτουργίας των Μονάδων - και μετά από τα επανειλημμένα αιτήματα των επιστημονικών φορέων για αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών τους - το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε ότι δεν λειτουργούν σωστά, χωρίς να πραγματοποιήσει καμία αξιολόγηση! Το άλλο “επιχείρημα” το ακούσαμε ακόμα και από τον Υπουργό Υγείας: “Είναι μεγάλο το κόστος των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης” , “Στοιχίζει πολύ ο κάθε ψυχικά ασθενής στην πολιτεία“. Με το κόστος ποιας ανάλογης υπηρεσίας συγκρίθηκε το κόστος των Μονάδων και κρίθηκε ακριβό ή πως θα μπορούσε να στοιχίζει λιγότερο ο κάθε ψυχικά ασθενής, δεν μάθαμε ποτέ. Είναι πιο “φθηνή“ η λύση της Λέρου; Ακόμα και γι’ αυτό δεν είμαστε σίγουροι. Στοιχεία από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες δείχνουν ότι το κόστος για κάθε ψυχικά ασθενή είναι στα ίδια επίπεδα στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και στα ιδρύματα. Το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε ότι το κόστος είναι υψηλό, χωρίς να υπάρχει καμία σχετική μελέτη. Δυστυχώς, ο διάλογος με τους αρμόδιους γίνεται με αριθμούς και αυθαίρετα συμπεράσματα. Τα πάντα κοστολογούνται με μια ψυχρή και απάνθρωπη λογική. Δεν μάθαμε, ακόμα, πόσο “κοστολογεί” η πολιτεία τον ψυχικό πόνο, την σωματική και συναισθηματική κακοποίηση, τον κοινωνικό αποκλεισμό. Δεν μάθαμε ούτε καν πόσα χρήματα μπορεί να διαθέσει η πολιτεία ώστε να μην παραμένουν οι ψυχικά ασθενείς έγκλειστοι στα ιδρύματα, να μην κακοποιούνται, να μην καθηλώνονται, να μην ξαναδούμε τις “εικόνες της ντροπής”. Από τους αρμόδιους δεν ακούσαμε ούτε μια λέξη για τη διαφορά στην ποιότητα ζωής ενός ανθρώπου που ζει στο ίδρυμα και ενός ανθρώπου που ζει σε έναν ξενώνα στην κοινότητα. Φαίνεται, όμως, ότι η ποιότητα ζωής, η αξιοπρέπεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης! Και αυτό το “Κοινωνικής Αλληλεγγύης” που προστέθηκε τα τελευταία χρόνια και μάλιστα χρονικά συμπίπτει – τυχαία άραγε; – με την αρχή του τέλους για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, Τραγική ειρωνεία! Το τέλος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης μήπως σηματοδοτεί και το τέλος του κοινωνικού κράτους;

Δεν συμβαίνουν μόνο αυτά τα παράξενα στη χώρα μας. Συμβαίνουν και άλλα. Όπως το ότι οι μη-κυβερνητικές οργανώσεις, που λειτουργούν Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και τις οποίες κατηγορεί το Υπουργείο Υγείας, πολλαπλασιάστηκαν τα τελευταία χρόνια! Δηλαδή, το ίδιο διάστημα που το Υπουργείο υποχρηματοδοτεί τις υπάρχουσες Μονάδες, εγκρίνει τη λειτουργία και άλλων! Ευτυχώς, γι’ αυτό δόθηκε μια εξήγηση από το Υπουργείο: “Ξέρετε πως γίνονται αυτά, όταν υπάρχουν χρήματα έρχονται όλοι να πάρουν”. Αποστομωτική απάντηση.

Η επίσημη θέση του Υπουργείου σχετικά με το ζήτημα της δύσκολης οικονομικής κατάστασης των Μονάδων είναι ότι δεν υφίσταται υποχρηματοδότηση από πλευράς του αλλά ότι οι Διοικήσεις των επιστημονικών φορέων καταχρώνται τα χρήματα για την ψυχική υγεία, αν και ταυτόχρονα αναγνωρίζει ότι δεν είναι όλοι οι φορείς καταχραστές. Δηλαδή, το Υπουργείο Υγείας “ανακάλυψε ότι κάποιοι το κλέβουν” – για την ακρίβεια οι οργανισμοί που το ίδιο το Υπουργείο έχει αναλάβει την εποπτεία και την επιχορήγησή τους – και αντί να παραδώσει στη δικαιοσύνη τους “κλέφτες”, επιλέγει να οδηγήσει σε διακοπή λειτουργίας όλες τις Μονάδες αυτές. Αν αυτό δεν είναι κράτος δικαίου, τότε τι είναι; Που μπορεί να οφείλεται η στάση του Υπουργείου; Σε ανικανότητα να χειριστεί τους “κλέφτες”, όπως τους ονομάζει; Σε εξυπηρέτηση κάποιων συμφερόντων; Σε προσπάθεια να “πετάξει στον καιάδα των ασύλων” τους οικονομικά ασθενέστερους και να ωθήσει τους οικονομικά πιο ισχυρούς σε ιδιωτικές κλινικές; Σε έλλειψη προγραμματισμού και σχεδιασμού για την ψυχική υγεία; Ή σε έλλειψη πολιτικής βούλησης και παντελούς αδιαφορίας για την ψυχική υγεία των Ελλήνων πολιτών;

Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση ξεκίνησε με καθυστέρηση είκοσι ετών στη χώρα μας σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Απαιτήθηκαν άλλα είκοσι χρόνια για να γίνουν ορατά τα αποτελέσματα των προσπαθειών και να εξαπλωθούν σε όλη τη χώρα. Η ίδια η πολιτεία κατόρθωσε σε τρία μόνο χρόνια να σβήσει το όραμα όσων δούλεψαν για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, την ελπίδα χιλιάδων συνανθρώπων μας που υποφέρουν από την ψυχική ασθένεια ή άλλες αναπηρίες και τελικά να οδηγήσει σε κατάρρευση το σύστημα ψυχικής υγείας.

Από τις προσπάθειες που καταβάλαμε να προστατεύσουμε ή να περισώσουμε ότι απέμεινε από αυτά που δημιουργήσαμε βγαίνουμε χαμένοι, απογοητευμένοι και εξουθενωμένοι. Φαίνεται ότι είμαστε ανίσχυροι μπροστά στην παντοδυναμία του κοινωνικά αλληλέγγυου κράτους, των “σεμνών και ταπεινών” πολιτικών που κυβερνούν αυτή τη χώρα. Τίποτα άλλο δεν μας απέμεινε από το να γνωστοποιήσουμε την κατάσταση σε όσους συμπολίτες μας ενδιαφέρονται ακόμα για τις ανθρώπινες αξίες.

Το Υπουργείο Υγείας και η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Δημοσιεύματα στον τύπο.

Για το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης, από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και τις συνέπειές της στη φροντίδα των ψυχικά ασθενών, έχουν γραφτεί πολλά δημοσιεύματα στον τύπο.

Ας δούμε, μέσα από μερικά αποσπάσματα των τελευταίων δύο ετών, το “χρονικό του προαναγγελθέντος θανάτου” των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης:

το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης είχε ξεκινήσει από το 2005 και ένα χρόνο μετά διαβάζουμε:

"Σε εγκατάλειψη η ψυχική υγεία: Πριν από μερικούς μήνες, λίγο έλειψε οι δρόμοι της Αθήνας να ζήσουν μια διαφορετική διαδήλωση. Αυτή τη φορά, οι διαδηλωτές θα ήταν άνθρωποι ψυχικά ασθενείς!
-Στις 24 Μαΐου, φορείς από το χώρο της ψυχικής υγείας είχαν προγραμματίσει κινητοποίηση με τη συμμετοχή εργαζομένων, διοικήσεων ιδρυμάτων, οικογενειών ασθενών, εθελοντών και ασθενών έξω από το υπουργείο Υγείας.
-Τελικά, ο υπουργός Δημ. Αβραμόπουλος υπέγραψε εσπευσμένα ώστε να δοθούν χρήματα που θα κάλυπταν τις ανάγκες μέχρι το τέλος του Ιουνίου 2006. Αλλά ο Ιούνιος πέρασε, αφήνοντας και πάλι τους ασθενείς σε πλήρη εγκατάλειψη. Ποιος ασχολείται όμως καλοκαιριάτικα με αυτά;
Και όμως, όλα έγιναν «για το καλό τους». Το 1997 καταρτίσθηκε το «Ψυχαργώς», «ένα διαρκές - δεκαετές πρόγραμμα που αποτελεί τον επιχειρησιακό βραχίονα της κρατικής πολιτικής για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, τον αποϊδρυματισμό και τον εκσυγχρονισμό του συστήματος παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας». Αυτά έλεγε πρόσφατα το υπουργείο Υγείας με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Μέρας Ψυχικής Υγείας.
Σχεδόν δέκα χρόνια μετά, παρά τη γενναία χρηματοδότηση από το Γ' ΚΠΣ, τη θέση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης έχει πάρει μια εν εξελίξει ανθρωπιστική κρίση."
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 06/08/2006

λίγους μήνες μετά, η αποδιοργάνωση συνεχίζεται και τα προβλήματα παραμένουν:

"...«Η κυβέρνηση μας έχει πείσει ότι δεν ενδιαφέρεται για τους ψυχικά ασθενείς και όσους τους υπηρετούν και δυστυχώς πολύ φοβόμαστε ότι οι εικόνες που είδαμε θα πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα με την πολιτική που ασκείται», επισημαίνει το προεδρείο του Δ.Σ. του σωματείου εργαζομένων στο «Περιβολάκι» και εξηγεί: «Το 2006 τα κρατικά κονδύλια μειώνονται κατά 62% σε σχέση με αυτά που υπολογιζόταν ότι χρειάζονταν οι δομές για να λειτουργήσουν και κανείς από την κυβέρνηση δεν δίνει εξηγήσεις για τη δραματική αυτή εξέλιξη. Το αποτέλεσμα αυτών των περικοπών είναι να μένουν απλήρωτοι για πολλούς μήνες οι εργαζόμενοι των υπηρεσιών ψυχικής υγείας των ΜΚΟ... Άλλοτε κλείνουν οι δομές ή συρρικνώνονται μη μπορώντας να αντεπεξέλθουν στην οικονομική κρίση. Η ποιότητα της θεραπευτικής φροντίδας μοιραία φθίνει ολοένα και περισσότερο... Δεν είναι υπερβολή να μιλήσουμε για άσυλα νέου τύπου, που αυτή τη φορά είναι μικρότερα σε έκταση».
...«Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο», επισήμανε στην ανακοίνωση της διαμαρτυρίας του στο υπουργείο Υγείας, στα τέλη του περασμένου μήνα, το Δίκτυο Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας "Αργός": "Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι ίδιοι οι φιλοξενούμενοι ψυχικά πάσχοντες στις στεγαστικές δομές, όπως και όλοι οι εξυπηρετούμενοι πολίτες από υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας, όπως κινητές μονάδες, κέντρα ημέρας κ.ά., ζουν μια επώδυνη καθημερινότητα με τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με τη δυνατότητα πρόσβασης σε ένα θεμελιώδες δικαίωμα, όπως είναι η λήψη ιατρικής και ψυχιατρικής φροντίδας». Κατήγγειλε μάλιστα ότι το ποσό που έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του 2007 του υπουργείου για τη λειτουργία των συγκεκριμένων δομών του Δικτύου επαρκεί για την κάλυψη μόνο του 40% των αναγκών. "
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 11/12/2006

εδώ με τίτλο «Νέας γενιάς πειραματόζωα»...

"Οι φορείς αυτοί (σ.σ. μη κρατικοί, μη κερδοσκοπικοί) έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για την ασυνέχεια της φροντίδας των ασθενών και την πλήρη επαγγελματική και ηθική εξουθένωση των εργαζομένων στις δομές αυτές εξαιτίας των επαναλαμβανόμενων καθυστερήσεων και των περικοπών στις χρηματοδοτήσεις και της αποφυγής επίσημης ενημέρωσης για τον τρόπο αποτελεσματικής αντιμετώπισης της κατάστασης αυτής. Η ενημέρωση και η διαμαρτυρία έχουν γίνει με πλείστους τρόπους (ενημέρωση όλων των αρμόδιων φορέων, διαβούλευση με το υπουργείο Υγείας, οργάνωση επιστημονικής ημερίδας, συνέντευξης Τύπου, επιστολές σε θεσμικά και πολιτειακά όργανα, αποστολή εξώδικης διαμαρτυρίας προς τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, αποστολή έγγραφης διαμαρτυρίας προς όλα τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οργάνωση κινητοποίησης διαμαρτυρίας έξω από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, 28/11/06). Κάθε φορά η ανταπόκριση της πολιτικής ηγεσίας τού ΥΥΚΑ είναι διαφορετική. Επιρρίπτει ευθύνες σε διάφορες κατευθύνσεις, επικαλείται από διετίας διάφορους δυνητικούς τρόπους οριστικής επίλυσης, αλλά τίποτα δεν φαίνεται να υλοποιείται ώστε να διασφαλίζεται το μέλλον των ασθενών και των εργαζομένων στο χώρο αυτό. Υπάρχει άραγε κάποιο σχέδιο για τη συνέχιση λειτουργίας των δομών αυτών μ' ένα αποδεκτό επίπεδο ποιότητας φροντίδας και κάλυψης; Υπό τις σημερινές συνθήκες η έκβαση παραμένει η ίδια: εξάντληση των φορέων σε βαθμό να αδυνατούν να εκπληρώσουν το έργο που τους ανατέθηκε από το κράτος: παροχή δημόσιας φροντίδας ψυχικής υγείας. "

...ενημερωνόμαστε ότι το υπουργείο, μετά από δύο χρόνια επεξεργασίας του σχεδίου μεταρρύθμισης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, βρήκε τον τρόπο να την απορρυθμίσει:

"Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι η πρόταση του υπουργείου Υγείας, που κατατέθηκε πριν από μερικές εβδομάδες για το Δ' ΚΠΣ, προβλέπει ό,τι ακριβώς προέβλεπε το πρόγραμμα «Ψυχαργώς» στην πρώτη του φάση, ενώ αυξάνει παράλληλα τις δομές αποασυλοποίησης κατά 20% απ' ό,τι προέβλεπε το πρόγραμμα. Αν ο «αρχικός σχεδιασμός του προγράμματος αποτελεί έγκλημα», όπως δήλωσε σε συνάντηση με τους φορείς στις 28/11/06 ο κ. Αβραμόπουλος, πόσο καιρό χρειάζεται η κυβέρνηση της Ν.Δ. να βρει τους ένοχους, να αποκαταστήσει την τάξη ή έστω να νίψει τας χείρας της. Ταυτόχρονα η ομάδα εργασίας, που επεξεργάζεται εδώ και δύο χρόνια το σχέδιο της μεταρρύθμισης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, δεν έχει δώσει κανένα κείμενο ακόμα. Επομένως, το υπουργείο δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του απέναντι κυρίως στις μη κυβερνητικές οργανώσεις, ενώ με την πρότασή του στην Ευρωπαϊκή Ενωση επιζητά τη διεύρυνσή τους. Αυτό, όπως είναι αναμενόμενο, εντείνει τη σύγχυση στους φορείς, στους οποίους πλέον επικρατεί η αίσθηση ενός κλίματος οργανωμένης ανευθυνότητας, έλλειψης προγραμματισμού, αλλά και εγκατάλειψης με σκοπό την αλλαγή της πολιτικής της ψυχικής υγείας, χωρίς όμως να δηλώνονται οι νέοι στόχοι. Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω οδηγεί σε μία άνευ προηγουμένου οπισθοδρόμηση σε σημείο που να συγκρίνεται ακόμα και με τα στάδια ανάπτυξης πιο πίσω απ' αυτά που είχε θέσει ως στόχο η κυβέρνηση Μητσοτάκη, επί υπουργίας Μ. Εβερτ κατά την περίοδο του σκανδάλου της Λέρου, με την ανάθεση έργου στις ΜΚΟ. "
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/12/2006

και φθάνοντας στο 2007 (ξανα)συζητούμε για τους ίδιους κινδύνους...

"Στο ιστορικό της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας αναφέρεται μιλώντας στην «Κ» ο καθηγητής Ψυχιατρικής και πρόεδρος της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης κ. Μιχάλης Μαδιανός. Όπως επισημαίνει, «η ψυχιατρική μεταρρύθμιση ξεκίνησε μετά το σκάνδαλο του ψυχιατρείου της Λέρου που αποκαλύφθηκε το 1981. Έκτοτε, η Ελλάδα έχει κάνει άλματα όσον αφορά την αντιμετώπιση των ατόμων με σοβαρές ψυχιατρικές παθήσεις καθώς από τους 4.000 έγκλειστους σε ψυχιατρεία του ’81, σήμερα νοσηλεύονται σε όσα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία δεν έχουν κλείσει, λιγότεροι από 1.000 ασθενείς. Ωστόσο, επισημαίνει, «η όλη προσπάθεια κινδυνεύει να καταρρεύσει εάν ξεφύγει από τη λογική του ανθρωπισμού και μπει στη λογική ότι δεν υπάρχουν λεφτά». Και αναφέρεται στο παράδειγμα των ΗΠΑ όπου αυτή τη στιγμή 2.000.000 ασθενείς είναι άστεγοι ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης για οικονομικούς λόγους του αντίστοιχου συστήματος αποασυλοποίησης."
H KAΘHMEPINH 28-01-07

και ξαναδιαβάζουμε για τις επιπτώσεις της υποχρηματοδότησης των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης στην ποιότητα των υπηρεσιών τους, δυστυχώς με αφορμή το θάνατο τριών ατόμων με ψυχικά προβλήματα:

"«..Μετά τη λήξη του 18μήνου της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης οι δομές εντάχθηκαν στον κρατικό προϋπολογισμό. Όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι σε αυτές, τα τελευταία δύο χρόνια, η χρηματοδότησή τους μειώθηκε κατά 60%, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος πολλές από τις μονάδες να κλείσουν ή να υποβαθμίσουν την ποιότητα των υπηρεσιών».
«Ο αριθμός των εργαζομένων έχει μειωθεί δραματικά και από 25 που ορίζει ο νόμος είμαστε μόνο 15 σήμερα», «Όταν είμαστε δύο άτομα στη βάρδια, τι να πρωτοκάνουμε;», «Όταν το προσωπικό είναι και λίγο και εξαντλημένο, τα προβλήματα δεν θα αργήσουν να εμφανιστούν. Κάναμε κινητοποιήσεις, συναντηθήκαμε με την ειδική γραμματέα του υπουργείου, αλλά λύση δεν βρίσκεται».
«Τον κίνδυνο μετατροπής των δομών αποασυλοποίησης σε μικρά «άσυλα» επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο καθηγητής Ψυχιατρικής και πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Ψυχικής Υγείας και Ερευνών κ. Γιώργος Χριστοδούλου. ...«Μεγάλη σημασία έχει η διαχρονική στήριξη των δομών αποασυλοποίησης που συνεπάγεται και την επαρκή χρηματοδότησή τους. Κι εκεί δεν τα έχουμε καταφέρει καλά στην Ελλάδα. Φαίνεται δηλαδή, ότι έγινε βραχυπρόθεσμος σχεδιασμός, για όσο διάστημα υποστηρίζονταν οικονομικά οι δομές από κοινοτικά κονδύλια. Όταν αυτά τελείωσαν, το ελληνικό κράτος βρέθηκε ανέτοιμο να αναλάβει το κόστος συνέχισης της προσπάθειας. Θα πρέπει όμως ειδικά γι' αυτό τον σκοπό να βρεθούν χρήματα. Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να μείνει στη μέση».
στο ίδιο δημοσίευμα ο Υπουργός Υγείας. κ. Δ. Αβραμόπουλος, εμφανίζεται αποφασισμένος να αλλάξει την κατάσταση...
...«Το ζήτημα όμως εδώ δεν είναι οικονομικό. Είναι ανθρώπινο. Είναι πολιτικό. Ανθρώπινο, επειδή οι δομές λειτουργούν χωρίς άδειες και έλεγχο και μόνον το τελευταίο διάστημα έχει κινηθεί μία νέα διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου που θα αποδώσει σύντομα καρπούς. Αποτέλεσμα: Να υπάρχει κακός συντονισμός μεταξύ των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων και των αποασυλοποιημένων δομών, και να είναι ανεπαρκής η θεραπεία. Θύματα πάντοτε οι ασθενείς. Πολιτικό, επειδή η ψυχική υγεία αντικατοπτρίζει το επίπεδο πολιτισμού μιας χώρας. Δεν το αξίζουν οι επιστήμονές μας, οι πολίτες μας, η χώρα μας. Εμείς δεν χαριζόμαστε. Χτυπάμε το καρκίνωμα στην πηγή του. Τέρμα στην ασυδοσία. Έλεγχος και απόδοση ευθυνών»."
H KAΘHMEPINH 18-02-07

αλλά ίσως “επειδή η ψυχική υγεία αντικατοπτρίζει το επίπεδο πολιτισμού μιας χώρας” η τραγική κατάσταση συνεχίστηκε. Με “θύματα πάντοτε τους ασθενείς”, όπως είπε πιο πάνω ο Υπουργός, δεν έγινε η “νέα διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου που θα αποδώσει σύντομα καρπούς”
...και ξαφνικά βρέθηκαν χρήματα για το “άνοιγμα” νέων Μονάδων !!!

"«Δύο χιλιάδες ασθενείς θα πάρουν εξιτήριο από τα ψυχιατρεία». «Θα δημιουργηθούν 100 νέες μονάδες ψυχικής υγείας». «Θα προσληφθούν 3.000 εργαζόμενοι». «Θα δημιουργηθούν 200 επιπλέον κλίνες στα δημόσια νοσοκομεία». Είναι οι υποσχέσεις της κυβέρνησης πριν από τρία χρόνια, όταν πέρασε στα χέρια της η περίφημη ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Το ΨΥΧΑΡΓΩΣ, πρόγραμμα «αποασυλοποίησης και κοινωνικής επανένταξης», αντιμετώπιζε ήδη σοβαρά προβλήματα.
Σήμερα 370 μονάδες ψυχικής υγείας απειλούνται με λουκέτο, 3.000 ασθενείς κινδυνεύουν να μείνουν στο δρόμο και 2.000 εργαζόμενοι είναι πιθανό να χάσουν τη δουλειά τους:
...
Ήδη τα κονδύλια του περσινού προϋπολογισμού ήταν μειωμένα κατά 30%, παρ' όλο που η κυβέρνηση είχε και τότε παραδεχτεί ότι υπήρχε πρόβλημα χρηματοδότησης.
Όσο οι υπάρχουσες μονάδες υποχρηματοδοτούνται, η ιδιωτική πρωτοβουλία αναπτύσσεται. Περίπου 25 νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου άρχισαν τα δύο τελευταία χρόνια να παίρνουν κρατικά κεφάλαια χωρίς τεχνογνωσία, χωρίς αξιολόγηση, χωρίς άδειες λειτουργίας. Κι αυτό τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ενωση απαιτεί να ελέγχονται αυστηρά οι φορείς που επιχορηγούνται, τονίζουν επιστήμονες του δικτύου Αργός.
Σε αυτό συμμετέχουν 27 μη κερδοσκοπικοί φορείς, 2.500 ασθενείς και 1.800 εργαζόμενοι, ανάμεσά τους επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο χώρο επί δεκαετίες."
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 04/03/2007

παρά την “αποφασιστικότητα” του Υπουργού τα προβλήματα αυξάνονται μαζί με την ταχύτατη αύξηση του αριθμού των νέων Μονάδων, η οποία συνεχίζεται χωρίς έλεγχο και σχεδιασμό...

"Μέχρι και τη δεκαετία του '80, στην Ελλάδα οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας παρέχονταν αποκλειστικά από ιδρύματα, με απαράδεκτες συνθήκες περίθαλψης προς τους πάσχοντες, γεγονός που στιγμάτισε τη χώρα μας διεθνώς. Από τα τέλη της δεκαετίας του '80, μετά το σκάνδαλο των συνθηκών του Ψυχιατρείου της Λέρου και με την οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης ξεκίνησε το πρόγραμμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, το οποίο συνεχίζεται μέχρι σήμερα με τον τίτλο «Ψυχαργώς».

Οι αρχές της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης θεσμοθετήθηκαν από το ελληνικό κράτος με τον Ν. 2716/1999 «περί ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας». Σύμφωνα με τις διατάξεις του, το κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας με σκοπό την πρόληψη, τη διάγνωση, τη θεραπεία, την περίθαλψη καθώς και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Βάσει του παραπάνω νόμου και προς επίτευξη των σκοπών της ψυχιατρική μεταρρύθμισης, συγκροτείται το Σύστημα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, υπό κρατική εποπτεία και επιχορήγηση, στο οποίο εντάσσονται οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας, οι οποίες και λειτουργούν, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτού, μέσα στο πλαίσιο του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού τομέα.

Οι μονάδες αυτές προσφέρουν υπηρεσίες σε 3.000 ψυχικά ασθενείς, που πριν ζούσαν σε ιδρυματικές συνθήκες και κοινωνικά αποκλεισμένοι.

Όμως, τα τελευταία δύο χρόνια η συνέχιση της λειτουργίας των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (οικοτροφεία, ξενώνες, προστατευμένα διαμερίσματα, κέντρα ημέρας κ.ά.) που επιχορηγούνται από τον τακτικό κρατικό προϋπολογισμό έχει τεθεί σε κίνδυνο. Το 2005 και το 2006 επήλθε μείωση της κρατικής επιχορήγησης, σε ποσοστό περίπου 30%. Η κατάσταση αυτή φαίνεται ότι θα συνεχιστεί και το έτος 2007, καθόσον το κονδύλιο που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τις ανάγκες του τομέα της Ψυχικής Υγείας καλύπτει μόνο το 40% αυτών. Υπαρκτός είναι, με λίγα λόγια, ο κίνδυνος διακοπής της λειτουργίας των μονάδων και άμεσος στην περίπτωση των κινητών μονάδων που ανήκουν στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.

Σημειωτέον ότι αυτή η οικονομική κατάσταση έχει προκαλέσει ήδη πτώση του επιπέδου φροντίδας των ψυχικά ασθενών, με ορατούς πλέον τους κινδύνους όσον αφορά το επίπεδο της ιατρικής και ψυχιατρικής τους κάλυψης... "
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 05/05/2007

τι και αν ζητούν οι ίδιοι οι φορείς την παρέμβαση του Υπουργείου Υγείας για αξιολόγηση των υπηρεσιών ?

"«Νομίζω ότι η ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν έχει χρεοκοπήσει. Πιστεύω, αντιθέτως, ότι έχει προχωρήσει, αργά βέβαια, με δυσκολίες, με τις αδυναμίες της ελληνικής γραφειοκρατίας, με αντιστάσεις από την τοπική κοινότητα, ιδίως για την εγκατάσταση οικοτροφείων και ξενώνων, γεγονός που αναδεικνύει τη μεγάλη σημασία της προσπάθειας καταπολέμησης της προκατάληψης και του στίγματος. Πολλά οφείλουν βέβαια να βελτιωθούν. Το δημόσιο σύστημα οφείλει να γίνει πιο αποτελεσματικό, χρειάζεται έγκαιρη απορρόφηση των κονδυλίων και χρηματοδότηση, αλλά και αξιολόγηση για την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται. Την ανάγκη αξιολόγησης επανειλημμένως έχουν υπογραμμίσει οι εντολοδόχοι φορείς από το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας για την πραγματοποίηση των προγραμμάτων της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Τα κριτήρια αυτής της αξιολόγησης πρέπει να οριστούν από κοινού και η Ε.Ε. θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο με δικούς της εμπειρογνώμονες».

Την ανησυχία του για το μέλλον των ψυχικά ασθενών, που ζουν στις δομές της αποασυλοποίησης, εκφράζει ο κ. Τσιάντης (αναπλ. καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, πρόεδρος της Ενωσης Ιατρικών Ειδικοτήτων της Ε.Ε. και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής) και παρατηρεί: «Το πρόγραμμα υποχρηματοδοτήθηκε το 2005 και το 2006 και τα κονδύλια που έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό για το 2007 είναι ανεπαρκή και θέτουν σε κίνδυνο τη συνέχεια του προγράμματος. Το αποτέλεσμα είναι δυσάρεστο, οι συγγενείς των ασθενών ανησυχούν, οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι σε εξαντλητικές βάρδιες, η δουλειά τους έχει επηρεαστεί, αλλά και η ποιότητα των υπηρεσιών κ.λπ.»."
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 05/05/2007

αναγνωρισμένο το έργο των επιστημονικών φορέων και των Μονάδων τους, αλλά...

"Το υπουργείο Υγείας δεν έχει χορηγήσει ούτε ένα ευρώ για τις κοινοτικές δομές Ψυχικής Υγείας και αποασυλοποίησης του προγράμματος "Ψυχαργώς" για τους έξι πρώτους μήνες του 2007, με αποτέλεσμα η ψυχιατρική μεταρρύθμιση να βρίσκεται σε βαθιά κρίση, οι εργαζόμενοι να τελούν υπό καθεστώς απόγνωσης και οι ψυχικώς πάσχοντες να απειλούνται πια από τον ορατό κίνδυνο της επιστροφής τους σε ψυχιατρεία! "Τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, φορείς της αποασυλοποίησης, αποτελούν αναπόσπαστο κρίκο του δημοσίου συστήματος Υγείας, αλλά η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει τη νεοφιλελεύθερη λογική που μετατρέπει τα επιστημονικά και κοινωνικά ζητήματα της Ψυχικής Υγείας σε θέματα 'κοινωνικής συναντίληψης' με λογιστικά κριτήρια και επιχειρεί να μετακυλήσει το κόστος στην κοινωνική ασφάλιση, σε χορηγούς και στις οικογένειες των χρηστών των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας". Αυτό τόνισε χαρακτηριστικά χθες ο \Μεν. Θεοδωρουλάκης\, πρόεδρος του "Αργώς", κατά τη διάρκεια της ημερίδας με θέμα "Η συμβολή των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου στο χώρο της Ψυχικής Υγείας: 25 χρόνια δράσεων", που διοργάνωσαν στο Πάντειο Πανεπιστήμιο το Δίκτυο "Αργώς" και τα σωματεία εργαζομένων στις κοινοτικές δομές.
Η φωνή των επιστημόνων: “Τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου υλοποίησαν προγράμματα που οι αμιγώς κρατικοί φορείς δεν θα μπορούσαν να υλοποιήσουν”, τόνισε ο καθηγητής Ψυχιατρικής \Μιχ. Μαδιανός\, πρόεδρος της Παγκοσμίας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (WAPR), ενώ ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (ΕΨΕ) \Δημ. Αναγνωστόπουλος\ υπογράμμισε ότι "χωρίς τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου η ψυχιατρική μεταρρύθμιση θα ήταν κενό γράμμα". Από την πλευρά του, ο \Δημ. Γεωργιάδης\, πρόεδρος της Ένωσης Ψυχιάτρων Παιδιού και Εφήβου, επεσήμανε ότι "δεν έχει δοθεί βάρος στην παιδική και εφηβική ηλικία και θα πρέπει να επαναπροσδιορισθούν οι συνολικοί στόχοι στην αναθεώρηση του 'Ψυχαργώς'", ενώ ζήτησε τη συνέχιση της χρηματοδότησης των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου και σημείωσε ότι "η ψυχιατρική μεταρρύθμιση είναι ένα κίνημα, μία προσπάθεια κινητοποίησης του κόσμου". Στο δικό της χαιρετισμό, η πρόεδρος της Πανελληνίας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία (ΠΟΣΟΨΥ) \Αλ. Στρούμπου\, παιδίατρος, ανέφερε ότι "είναι πολύ σημαντικό το έργο των δομών" και διευκρίνισε ότι "δεν μας ενδιαφέρει το νομικό καθεστώς των φορέων, αλλά η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών από τις δομές", ενώ ο πρόεδρος της ειδικής επιτροπής Ελέγχου και Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές Βασ. Τομαράς σημείωσε ότι οι δομές των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από τις αντίστοιχες του κράτους και εξέφρασε την αντίθεσή του στο αίτημα ορισμένων (βλέπε ΚΚΕ) για... κρατικοποίηση των δομών αποασυλοποίησης."
ΑΥΓΗ – 18/06/2007

... το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε να αμφισβητήσει ακόμα και τη συμβολή των επιστημονικών φορέων στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση, αν και τη χρησιμοποιεί για την εξασφάλιση νέων κονδυλίων από την Ε.Ε.

"Απλήρωτοι παραμένουν και πάλι επί έξι μήνες οι εργαζόμενοι στις μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως προς την παροχή υπηρεσιών στους ψυχικά ασθενείς όσο και για την πορεία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας, η οποία είχε διεθνώς εκτεθεί με την περίπτωση της Λέρου, που υπήρξε η κορυφή του παγόβουνου αναφορικά με την ασυλική πρακτική και μεταχείριση που επιφυλάσσονταν στους αδύναμους της κοινωνίας μας.
Επιπλέον, όπως κατήγγειλαν σε χθεσινή ημερίδα οι εργαζόμενοι στις μονάδες, η συμβολή του έργου των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου στη μεταρρύθμιση αμφισβητείται από το υπουργείο Υγείας και γίνεται αντικείμενο μιας προσέγγισης που εμμένει σε οικονομοτεχνικούς όρους, την ώρα που το ίδιο έργο εκθειάζεται ενώπιον της Ευρωπαϊκής Ενωσης από την οποία ζητείται η χρηματοδότηση για τον πολλαπλασιασμό αντίστοιχων μονάδων στο ίδιο λειτουργικό και οικονομικό πλαίσιο.

....Η συζήτηση έγινε παρουσία του υπευθύνου του γραφείου ψυχικής υγείας του ΠΟΥ, Μαντ Μάγιερ, ο οποίος αναγνώρισε τη διαδρομή που έχει διανύσει η Ελλάδα από την εποχή του σκανδάλου της Λέρου, αλλά επισήμανε τις καθυστερήσεις στο κλείσιμο των ψυχιατρείων, την αναγκαιότητα συνέχισης της μεταρρύθμισης και της ορθολογικής χρήσης των χρημάτων προς την κατεύθυνση της ποιότητας των υπηρεσιών, ενώ έστειλε το μήνυμα «λιγότερη πολιτική και περισσότερη πρακτική»."
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 19/06/2007

πλησίαζαν, όμως, οι εκλογές και σύμφωνα με τα δελτία τύπου του Υπουργείου Υγείας οι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης είχαν πάντα την έμπρακτη υποστήριξή της πολιτείας !!!

"Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, πιστό στις δεσμεύσεις και στα μέτρα που έχει αναλάβει για την εξάλειψη της υποχρηματοδότησης των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (M.Ψ.Α.) που ανήκουν σε ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ανταποκρίνεται εμπράκτως, με συνέπεια λόγων - έργων και αίσθημα ευθύνης, στην πλήρη κάλυψη των δυνατοτήτων του, όπως ήδη έχει δεσμευτεί το ίδιο σε συνεργασία και με το συναρμόδιο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών (βλ. σχετικά από 19-6-2007 Δελτίο Τύπου)."

και λίγο πιο κάτω διαβάζουμε ότι οι διαμαρτυρίες και οι κινητοποιήσεις δύο ολόκληρων ετών για τις υποχρηματοδοτήσεις των Μονάδων, “εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για τα πραγματικά ελατήρια που ωθούν, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, σε κινητοποιήσεις...”. Ναι, τα ελατήρια απασχόλησαν εκείνη την εποχή το Υπουργείο που είχε ήδη δώσει “μόνιμες και οριστικές λύσεις” στο πρόβλημα !!!

"Η δημιουργία τεχνητού και αδικαιολόγητου κλίματος αμφισβήτησης της βιωσιμότητας των δομών και η κινδυνολογία έχουν ως μόνο στόχο τους απασχολούμενους και τους φιλοξενούμενους στις Μ.Ψ.Α. καλλιεργώντας αίσθημα αβεβαιότητος που πλήττει ευθέως το κλίμα εμπιστοσύνης και άριστης συνεργασίας που έχει οικοδομηθεί κατά τον παρελθόντα χρόνο με το ΥΥ&ΚΑ. Η επιλογή κατά το χρόνο αυτό ανυπόστατων ζητημάτων εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τα πραγματικά ελατήρια που ωθούν, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, σε κινητοποιήσεις για θέματα που όπως αποδεικνύεται έχουν ήδη δοθεί μόνιμες και οριστικές λύσεις.
Πέραν της πρόσθετης οικονομικής ενίσχυσης, το ΥΥ&ΚΑ, ανταποκρινόμενο εμπράκτως στις δεσμεύσεις του, προχώρησε στη θεσμοθέτηση σημαντικών νομοθετικών ρυθμίσεων για την οριστική εξάλειψη του φαινομένου της υποχρηματοδότησης των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και συγκεκριμένα στον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο των Προμηθειών του ΥΥΚΑ θέσπισε: α) το «τέλος» κοινωνικής και ανθρωπιστικής αντίληψης ποσοστού 2% να διατίθεται υπέρ των Οργανισμών Ψυχικής Υγείας και β) τη δυνατότητα των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που διαθέτουν Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, να συνάπτουν συμβάσεις με τους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς από επίπεδο άδειας ίδρυσης και όχι άδειας λειτουργίας, όπως ίσχυε μέχρι πρότινος. Προς το σκοπό αυτό, άμεσα προχωρά η χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας στις Μ.Ψ.Α. που έχουν λάβει έγκριση σκοπιμότητας.
Το ΥΥ&ΚΑ υλοποιώντας τις πολιτικές δεσμεύσεις του, προχωρά με σταθερά βήματα στη στήριξη και εδραίωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στοχεύοντας πάντοτε στην παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας και στο συνεχές της ψυχιατρικής φροντίδας για τους φιλοξενούμενους στις Μ.Ψ.Α. των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα."
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Γραφείο Τύπου, Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης 04-09-07

και μετά τις εκλογές η γνωστή καθημερινότητα, ούτε χρήματα ούτε ...ελατήρια !!!

"Με λουκέτο απειλούνται έως τις αρχές του 2008 οι 405 Μονάδες ΨυχοκοινωνικήςΑποκατάστασης του προγράμματος «Ψυχαργώς», που φιλοξενούν συνολικά 3.000 ανθρώπους με ψυχικά προβλήματα, στο πλαίσιο της αποασυλοποίησης.
«Η κατάσταση έχει φθάσει σε τραγικό αδιέξοδο. Όλο το σύστημα καταρρέει. Τα τελευταία τρία χρόνια πάμε από το κακό στο χειρότερο. Υπολειτουργούμε πια σε επικίνδυνο βαθμό. Δεν υπάρχουν κονδύλια ούτε για τα απαραίτητα και καθημερινά αυτοσχεδιάζουμε για να εξασφαλίσουμε την επιβίωση των ανθρώπων που φιλοξενούμε. Μας κυνηγούν με αγωγές και δικαστήρια οι ιδιοκτήτες των ακινήτων, μας κυνηγούν και οι προμηθευτές τροφοδοσίας, δεν πληρώνουμε φως, νερό, τηλέφωνα, ούτε εισφορές στο ΙΚΑ, ούτε τους εργαζόμενους, που οδηγούνται πια σε ομαδικές παραιτήσεις», καταγγέλλει ο κοινωνιολόγος Μενέλαος Θεοδωρουλάκης, πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής του Δικτύου Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «Αργώς»."
ΤΑ ΝΕΑ – 16/10/2007

και ο ΣΤΑΘΗΣ Σ. σχολιάζει - καταγγέλλει, με τον δικό του τρόπο:

"Εδώ και λίγα χρόνια, στη χώρα μας λειτουργεί ένα πρόγραμμα αποασυλοποίησης -περίπου 3.000 ψυχές βγήκαν απ' τα Φρενοκομεία, μπήκαν σε ξενώνες, οικοτροφεία, διαμερίσματα και εκεί με τη φροντίδα εξειδικευμένου προσωπικού «η ζωή επιτέλους χαμογέλασε» σε κάποιους απ' αυτούς. Όμως, όπως έφεραν στο φως «ΤΑ ΝΕΑ», η εκλεκτή συνάδελφος, κυρία Αρετή Αθανασίου, εδώ και τρία χρόνια «όλο το σύστημα καταρρέει» - υπολειτουργεί σε επικίνδυνο βαθμό, δεν υπάρχουν φράγκα - φράγκα για κρατικές διαφημίσεις, να τα τρώνε οι διαπλεκόμενοι υπάρχουν, λεφτά όμως για 405 μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης όχι!
Το σύστημα «Ψυχαργώς» υποστηρίζεται από κρατικά νοσηλευτικά ιδρύματα και μη κυβερνητικές οργανώσεις, που χρηματοδοτούνται προς τούτο, απασχολεί έμμισθο ειδικευμένο προσωπικό και πλαισιώνεται από εθελοντές συνεπίκουρους, συγγενείς και ενδιαφερόμενους.
και πιο κάτω, συνεχίζει:
Όμως άνθρωποι, που ήταν στοιβαγμένοι στο σκοτάδι σαν του Άδη, βγήκαν στο φως, πιάσανε δουλίτσες, φιλίες ο ένας με τον άλλον, γνώρισαν κι άλλες ψυχές απ' τον παραέξω για αυτούς κόσμο, απ' τον θαυμαστό δηλαδή γενναίο δικό μας κόσμο των υγιών

κι άρχισαν να ζωγραφίζουν, να παίζουν ένα ταβλάκι και μια ξερή, κάποιοι μουσική και κάποιοι άλλοι σκάκι, λίγοι να ερωτεύονται

άνθρωποι δικοί μας, της διπλανής οικογένειας

πολύ πιο αθώοι

κι άλλοι που τους προσέχουν οι ειδικοί για να λυτρώνονται κατά το δυνατόν από τους δαίμονές τους (μας) και συ κυρ Αλογοσκούφη

τους αφήνεις στην πείνα;

Εσύ, κύριε Πρωθυπουργέ, με το Επιτελείο σου, με όλη τη δύναμη που σου δώσαμε, αφήνεις το σύστημα να τιναχθεί στον αέρα; να μείνει από φράγκα; να γυρίσουν οι ψυχές στα Τάρταρα; Με ποιο δικαίωμα;

Από τους φόρους που η εργατική τάξη και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι σού πληρώνουν, εκτός απ' αυτά που μας μασάνε οι κρατικοδίαιτοι μεγαλοσχήμονες, έχεις την υποχρέωση να δαπανήσεις όσα χρειάζονται οι αδύνατοι

για να μην εξευτελίζονται οι ίδιοι, η χώρα, εγώ, εσύ και όλοι μας. Όταν ένα απ' αυτά τα αδέλφια μας

βλέπει ένα όνειρο της προκοπής στον ξενώνα του το βράδυ, αντί να σούρνεται μέσα στο έρεβος των σιδηρόφρακτων κατέργων, το δικό σου παιδί και το δικό μου

παίρνουν αντίδωρο την αυριανή τους μέρα.

Λοιπόν, να συμμαζευτούμε! Λεφτά για το σύστημα της «Ψυχαργώς» εδώ και τώρα -όχι «δράσεις» κι άλλες τέτοιες επικοινωνιακές παρλαπίπες- κύριε Αβραμόπουλε, εδώ και τώρα!

Πάψτε να παραβιάζετε τους Νόμους!

Πάψτε πρώτοι απ' όλους να παραβιάζετε τους Νόμους!

Διότι, αφήνοντας άφραγκο το Πρόγραμμα αυτό, παρανομείτε! Βάναυσα! Απάνθρωπα! Είναι θέμα και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων. Και των Ελλήνων πολιτών που έχουν όλοι έννομο συμφέρον να σας σύρουν στα Δικαστήρια.

Βιαιοπραγείτε κατά των αδυνάτων με τον πιο αισχρό τρόπο -υπεξαιρώντας πόρους που έχουν προβλεφθεί για αυτούς, που έχουν ήδη παραχθεί με τον ιδρώτα των εργαζομένων, που τους έχετε ήδη εισπράξει απ' τους φόρους μας και δεν τους αποδίδετε εκεί που πρέπει -στους δικαιούχους, τους πάσχοντες. Φερόμενοι σαν κοινοί κλέφτες (που όταν δεν είναι μεγαλόσχημοι σαν εσάς ή αυτούς που κάνετε παρέα) εύκολα φυλακίζετε..."
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/10/2007

ήρθε και το 2008, ήρθαν και οι σύμβουλοι ψυχικής υγείας από την Ε.Ε, επισκέφθηκαν και αξιολόγησαν Μονάδες, διεπίστωσαν αλματώδη πρόοδο, μας “υπενθύμισαν” το σκάνδαλο της Λέρου και υις υποχρεώσεις της πολιτείας, η οποία όμως απουσίαζε, και έφυγαν.

"Δεν είναι επιθυμητή από τους κρατούντες η αξιολόγηση των μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης που λειτουργούν, υλοποιώντας -αντί για το κράτος και με εντολή του- την αποασυλοποίηση και ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Και αυτό, όχι μόνο γιατί θα αποδεικνυόταν η πραγματική αναλογία κόστους και παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά κυρίως γιατί θα δημιουργούσε ένα πλαίσιο υποχρεώσεων στους υπευθύνους βάσει του οποίου θα ελέγχονται. Αυτή ήταν μια κύρια θέση που εκφράστηκε σε σχετική ημερίδα του Δικτύου Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «Αργως».
Παράλληλα, καταγγέλθηκε ως κενό περιεχομένου το συνεχές επιχείρημα του «κόστους» που προβάλλει το υπουργείο, απαιτώντας περικοπές, αφού, παρά την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, ένας ασθενής κοστίζει λιγότερο από ό,τι αν νοσηλευόταν σε ψυχιατρική κλινική, ενώ επιπλέον αρκετοί ασθενείς αποδίδονται στην κοινωνία.
Είναι υποχρέωση του ελληνικού κράτους να συνεχίσει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, για την οποία έλαβε γενναία επιχορήγηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση, που δημιούργησε -με αφορμή την αποκάλυψη του όνειδους της Λέρου- ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα μόνο για την Ελλάδα, επεσήμαναν οι Μπομπ Γκρόουβ και Τζον Χέντερσον, σύμβουλοι πολιτικής ψυχικής υγείας στην Ευρώπη, οι οποίοι δεν παρέλειψαν να επισημάνουν χθες την απουσία του υπουργείου Υγείας. Ως επίσημοι αξιολογητές του υπουργείου στην α' φάση της αποασυλοποίησης, οι δύο Βρετανοί κλήθηκαν τώρα από το δίκτυο «Αργως» για αξιολόγηση των μονάδων, όπου διεπίστωσαν αλματώδη πρόοδο στο επιστημονικό επίπεδο αλλά και στην κοινωνική αποδοχή των μονάδων και των ψυχικά ασθενών. "
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 11/01/2008

και εμείς μείναμε ...στα ίδια και χειρότερα, γιατί πλέον οι εργαζόμενοι – για την ακρίβεια, όσοι απέμειναν – παραμένουν απλήρωτοι έως και επτά μήνες.

"Έως και επτά μήνες είναι απλήρωτοι οι εργαζόμενοι στις μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης «Ψυχαργώς» (πρόκειται για την περίφημη «αποασυλοποίηση»). Οι εργαζόμενοι σε δομές που λειτουργούν ως φορείς ΝΠΙΔ πραγματοποιούν αύριο στις 9 π.μ. συγκέντρωση έξω από το υπουργείο Υγείας, διαμαρτυρόμενοι για αθέτηση υποσχέσεων και καταγγέλλοντας κραυγαλέα υποχρηματοδότηση των δομών στις οποίες εργάζονται. Όπως επισημαίνουν, εδώ και χρόνια η ηγεσία του υπουργείου Υγείας «αρνείται να δώσει λύση στο πρόβλημα και αθετεί προκλητικά κάθε δέσμευση και υπόσχεση».
Τέλος, οι εργαζόμενοι ζητούν την πραγματοποίηση, από πλευράς του υπουργείου Υγείας, ελέγχων σε επίπεδο οικονομικής διαχείρισης των δομών, αλλά και ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Όπως τονίζουν, η απουσία ελέγχων έχει ως αποτέλεσμα πολλές δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ψυχικής υγείας να πέφτουν θύματα ισοπεδωτικών σχολίων -ακόμα και από επίσημα χείλη- περί κακοδιαχείρισης των κονδυλίων."
H KAΘHMEPINH 16-07-08

τα χρέη των Μονάδων, οι οποίες έχουν πλέον συρρικνωθεί, είναι τεράστια και αναμένουμε να ευοδώσουν οι τριετείς προσπάθειες του Υπουργείου Δηλαδή, να κλείσει τις Μονάδες ή να εγκαταλείψουν οι ίδιες την προσπάθεια Θέμα αντοχών είναι πλέον.

"Στα ψυχιατρεία κινδυνεύουν να επιστρέψουν οι 2.000 ψυχικά πάσχοντες που φιλοξενούνται στους 405 δημόσιους και ιδιωτικούς ξενώνες και οικοτροφεία του προγράμματος “Ψυχαργώς”! Η απειλή είναι περισσότερο ορατή από ποτέ, αφού η λειτουργία των ξενώνων έχει οδηγηθεί σε τραγικό οικονομικό αδιέξοδο.
«Τα τέσσερα τελευταία χρόνια τα πράγματα είναι τραγικά με αποκορύφωμα το πρώτο εξάμηνο του 2008, που είναι και η χειρότερη χρονιά μας λόγω των συσσωρευμένων χρεών αλλά και της μη καταβολής καμιάς έκτακτης επιχορήγησης έως και τον περασμένο μήνα», καταγγέλλει στα «ΝΕΑ» ο κ. Μενέλαος Θεοδωρουλάκης, κοινωνιολόγος, πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας “Αργώς”.
Το Δίκτυο “Αργώς” εκπροσωπεί 36 μη κυβερνητικές οργανώσεις (νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου) που έχουν στην ευθύνη τους 160 ξενώνες και οικοτροφεία στα οποία φιλοξενούνται 2.000 ψυχικά πάσχοντες και εργάζονται 2.500 επαγγελματίες της υγείας. «Από το 2005 έως σήμερα- μετά τη λήξη της κοινοτικής συγχρηματοδότησης- η κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο, αφού το υπουργείο Υγείας περικόπτει διαρκώς τη χρηματοδότηση και δεν καταβάλλει επαρκώς τα έξοδα λειτουργίας και τους μισθούς των απασχολουμένων υπαλλήλων, που παραμένουν απλήρωτοι για 2 έως και 6 μήνες για πολλοστή φορά έως τώρα και οδηγούνται σε ομαδικές παραιτήσεις».
Αποτέλεσμα των περικοπών και των μειωμένων επιχορηγήσεων είναι:
1. Στους περισσότερους ξενώνες το προσωπικό έχει μειωθεί κατά 22% ενώ σε κάποιες δομές η μείωση αγγίζει και το 45%. Το υπάρχον προσωπικό ακυρώνει τις διακοπές του αφού ούτε επίδομα αδείας ούτε τους οφειλόμενους μισθούς παίρνει.
2. 15 ξενώνες αντιμετωπίζουν αγωγές εξώσεων και άλλοι 6 έχουν λάβει εξώδικα από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων λόγω μη πληρωμής των ενοικίων.
3. Εργαζόμενοι σε 8 ξενώνες έχουν κάνει αγωγές κατά των διοικήσεων που σε άλλες δέκα περιπτώσεις κλήθηκαν σε απολογία από την Επιθεώρηση Εργασίας.
4. Σε αρκετές δομές έχει διακοπεί το τηλέφωνο και σε άλλες έχει γίνει διακανονισμός για τα συσσωρευμένα χρέη προς τη ΔΕΗ.
5. Δεκάδες προμηθευτές διέκοψαν την πίστωσή τους προς τους ξενώνες με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να μείνουν χωρίς τρόφιμα και είδη άμεσης ανάγκης οι φιλοξενούμενοι ψυχικά πάσχοντες.
6. Όλοι σχεδόν οι ξενώνες χρωστούν εισφορές στο ΙΚΑ!
Ο κ. Θεοδωρουλάκης καταγγέλλει ότι σε πρόσφατη συνάντηση που είχαν εκπρόσωποι των εργαζομένων με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ο υφυπουργός Γ. Κωνσταντόπουλος «παρότρυνε τους εργαζόμενους να κάνουν επίσχεση εργασίας κατά των διοικήσεων των ξενώνων, υποστηρίζοντας ότι έχουμε εισπράξει όλα τα χρήματα». "
ΤΑ ΝΕΑ- 24/07/2008

ήρθε και η απάντηση του επιτρόπου Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων της Ε.Ε κ. Špidla, σε σχετική με τις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης.

"Ευρωπυρά για το πρόγραμμα ψυχιατρικής μεταρρύθμισης
Κατακεραυνώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την κυβέρνηση για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, με αφορμή απάντηση σε σχετική ερώτηση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ.
Εκτός κοινοτικής χρηματοδότησης μένει το πρόγραμμα ψυχιατρικής μεταρρύθμισης μετά από χρόνια κοινοτικής στήριξής του, ενώ η ελληνική κυβέρνηση έχει αθετήσει την υποχρέωσή της να το χρηματοδοτεί επαρκώς από εθνικούς πόρους, όπως προκύπτει από την απάντηση του επιτρόπου Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Vladimir Spidla σε σχετική ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ.
Στην απάντηση επισημαίνεται ότι παρ' όλο που η ελληνική κυβέρνηση γνώριζε καλά ότι η κοινοτική χρηματοδότηση για το συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε ημερομηνία λήξης, δεν προγραμμάτισε εγκαίρως ώστε να συνεχίσει να στηρίζει με επαρκείς εθνικούς πόρους τις δομές ψυχικής υγείας που συστάθηκαν στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Η Επιτροπή τονίζει ότι παρακολουθεί από κοντά τα μεγάλα προβλήματα υποχρηματοδότησης του προγράμματος από την ελληνική κυβέρνηση και δηλώνει χαρακτηριστικά ότι «δεν θα παραλείψει να υπενθυμίσει στις ελληνικές Αρχές τις υποχρεώσεις τους ως προς το θέμα αυτό, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς των διαρθρωτικών ταμείων».
Εν τω μεταξύ, αβέβαιο διαγράφεται το μέλλον των περίπου 3.000 ασθενών που ζουν σήμερα στις δομές της αποασυλοποίησης σε κοινότητες, δηλαδή ξενώνες και οικοτροφεία, ενώ κινδυνεύει να ναυαγήσει μια προσπάθεια που ξεκίνησε στις αρχές του '80 και άλλαξε την αντίληψη της ψυχικής νόσου στην Ελλάδα."
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 18/09/2008

ας τεκμηριωθεί στοιχειωδώς – για τα μάτια του κόσμου, που λένε – το κλείσιμο των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, μετά από δεκαπέντε - είκοσι χρόνια προσφοράς στη χώρα μας. Έστω και μετά το κλείσιμο τους, για να κλείσει και αυτή η συλλογή αποκομμάτων.

ΥΓ. Να μην αναφερθεί τίποτα για παγκόσμια οικονομική κρίση, γιατί απλά δεν θα πείσει κανέναν...