ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ,
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΒΙΑΙΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΩΝ
ΚΑΙ ΣΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ
ΜΑΣ ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ
Μπροστά στον καταιγισμό των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης και των διαδοχικών μνημονίων σε κάθε πτυχή της ζωής μας, με την μαζική ανεργία, την ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας, την προϊούσα διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών, την πλήρη κατάργηση του όποιου «κράτους πρόνοιας» υπήρχε μέχρι τώρα και την ραγδαία, εν μέσω όλων αυτών, πτωχοποίηση της πλειονότητας, η συστηματική διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας (με αποκορύφωμα, μέχρι τώρα, την διάλυση του ΕΟΠΥΥ) και η πλήρης ιδιωτικοποίησή τους αποτελεί μιαν από τις πρώτες προτεραιότητες της νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης.
Στο χώρο της Ψυχικής Υγείας, ακριβώς τη στιγμή που η κρίση αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο και κάνει όλο και πιο πολύπλοκη την εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας σε όλο και πιο πλατειά κοινωνικά στρώματα, ακριβώς την ίδια στιγμή οι υπάρχουσες δημόσιες υπηρεσίες (τα τρία ψυχιατρεία που απέμειναν και οι όποιες άλλες, ανεπαρκέστατες αριθμητικά, διάσπαρτες, κατακερματισμένες και ισχνές υπηρεσίες ψυχικής υγείας) αποδυναμώνονται και οδηγούνται στο κλείσιμο.
Αυτό το βίαιο κλείσιμο/κατάργηση των ψυχιατρείων δεν έχει σε τίποτα να κάνει με την πάλαι ποτέ επιδίωξη για ένα σύστημα Ψυχικής Υγείας, δημόσιο και δωρεάν, «πέρα από» τον κατασταλτικό και, κατ΄ ουσίαν, αντιθεραπευτικό θεσμό του ψυχιατρείου, ενός οργάνου πρωτίστως κοινωνικού ελέγχου αντί θεραπευτικής φροντίδας και υποστήριξης των ανθρώπων με σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας.
Η μετάβαση «πέρα από» το ψυχιατρικό άσυλο ήταν πάντα συνυφασμένη:
- με την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών, για στήριξη και φροντίδα στον «τόπο κατοικίας» και εντός του κοινωνικού ιστού.
- με μιαν «άλλη ψυχιατρική» που ακούει ισότιμα τον «άλλο», αντί να τον μετατρέπει σε «πράγμα».
- με μια ψυχιατρική που δίνει σημασία και αξία στο βίωμα του υποκειμένου και πασχίζει για την κατανόηση και την απάντηση στις ανάγκες του, αντί για την ταξινόμηση των εκάστοτε αναγκών σε διαγνωστικές κατηγορίες, που απλώς στιγματίζουν και αποκλείουν, χρήσιμες μόνο για τον κοινωνικό έλεγχο και για τις φαρμακοβιομηχανίες.
- με κοινοτικές υπηρεσίες που θα λειτουργούσαν σε μια λογική προστασίας που σέβεται και στηρίζει την ελευθερία και τα δικαιώματα του προσώπου, σε αντιδιαστολή με τη δήθεν «προστασία» του ασύλου, στην υπηρεσία της «δημόσιας τάξης» (κατά των, υποτίθεται, «επικίνδυνων» διαφορετικών συνανθρώπων μας) και συνυφασμένης με το πνίξιμο της ελευθερίας.
- με κοινωνικά κινήματα και διαδικασίες «από τα κάτω» και όχι με άνωθεν διοικητικούς χειρισμούς.
Το να πάμε «πέρα από» το ψυχιατρείο σημαίνει μια διαδικασία κλεισίματος στη διάρκεια της οποίας θα οικοδομούνταν οι εναλλακτικές κοινοτικές υπηρεσίες έτσι ώστε, για όποια μονάδα κλείνει, να υπάρχει ήδη σε λειτουργία η εναλλακτική μονάδα που θα την αντικαταστήσει.
Το κλείσιμο των ψυχιατρείων που προωθούν τώρα δεν αρκείται καν στην μέχρι τώρα απανθρωποποιητική «καταπιεστική προστασία» του παραδοσιακού ψυχιατρείου. Είναι συνυφασμένο με την πλήρη νεοφιλελευθεροποίηση της οικονομίας που μετατρέπει ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε περιττούς, με πρώτους μεταξύ αυτών τους ψυχικά πάσχοντες. Ακόμα και το ψυχιατρείο (πόσο μάλλον ένα «κοινωνικό κράτος») αποτελεί όχι απλώς ένα δυσβάστακτο βάρος για την δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά αντιστρατεύεται την ίδια τη λογική και τις ανάγκες της «ελεύθερης αγοράς».
Στη θέση τους έχουν αποφασίσει την δημιουργία «δικαστικών ψυχιατρείων» (τουλάχιστον δυο) για την φύλαξη (και όχι για την θεραπεία) των λεγόμενων «ακαταλογίστων» του άρθρου ΠΚ 69, στα πλαίσια της δημιουργίας φυλακτικών καταστημάτων υψίστης ασφαλείας, στη λογική της οικοδόμησης ενός επιτελικού «κράτους ασφαλείας», για την κατασταλτική διαχείριση αυτού που η κυρίαρχη τάξη πραγμάτων κατασκευάζει ως «κοινωνική επικινδυνότητα».
Ήδη τα υπάρχοντα ψυχιατρεία μαραζώνουν και «κλείνουν», μέρα με τη μέρα, «εκ των έσω», χωρίς καν να έχει μπει το οριστικό λουκέτο που ετοιμάζουν. Με την τεράστια μείωση του προσωπικού (σε σημείο αδυναμίας λειτουργίας), με την έλλειψη βασικών υλικών και φαρμάκων, με το πρωτοφανές ποσοστό των ανασφάλιστων ασθενών (πάνω από ένας στους τρεις), που οδηγεί σε αδυναμία ακόμα και προμήθειας της φαρμακευτικής αγωγής που έχουν ανάγκη, με την πτώχευση και την αδυναμία των οικογενειών να παράσχουν την αναγκαία στήριξη. Ήδη προωθείται, με αυταρχικό τρόπο, από την Διοίκηση του ΨΝΑ, το βιαστικό και βάναυσο πέταγμα των ασθενών χρόνιας παραμονής, με πρώτους αυτούς των γηροψυχιατρικών τμημάτων, παντού όπου βρεθεί διαθέσιμος χώρος, στο όποιο ίδρυμα ανά την επικράτεια, καταστρατηγώντας κατάφωρα την όποια θεραπευτική διαδικασία.
Ο δρόμος, που ‘φιλοξενεί’ όλο και περισσότερους ψυχικά πάσχοντες μεταξύ των αστέγων, είναι ο τελικός προορισμός – μια στάση πριν το θάνατο.
Είναι πάνω σε αυτό το έδαφος της νεοφιλελεύθερης διαχείρισης που έρχεται με φυσικό, όπως πάντα, τρόπο να ακουμπήσει η επαναφορά των ναζιστικών πρακτικών της «στείρωσης» και της «ευθανασίας» από την Χρυσή Αυγή, ως η επαναφορά της «τελικής λύσης» που τότε, όπως και τώρα, έχει ως αφετηρία τους ψυχικά πάσχοντες.
Το ζήτημα της ψυχικής υγείας, το ολοκαύτωμα που ετοιμάζουν, μας αφορά όλους.
Το Χαϊδάρι, πέρα από τις πολύμορφες ιστορικές του παραδόσεις, έτυχε να φιλοξενεί εδώ και δεκαετίες τα δυο ψυχιατρεία -πολλοί εκ των εργαζομένων σε αυτά είναι δημότες του.
Η μοίρα, όπως πάντα σε ολόκληρη τη διαδρομή των νεοφιλελεύθερων πρακτικών στην ψυχική υγεία σε μια σειρά από χώρες, κοινή: στο δρόμο οι ασθενείς, διαθεσιμότητα/κινητικότητα απόλυση των εργαζομένων.
Χωρίς ένα κίνημα από τα κάτω, χειραφετητικό, ενιαιομετωπικό, οργανωμένο και διαρκείας, αυτή η ‘κοινή μοίρα’, όπως η αντίστοιχη σε ολόκληρη την κοινωνία, δεν μπορεί να ανατραπεί. Για αυτό και η αφετηρία, η πρώτη στιγμή ενός κοινωνικού κινήματος για την ψυχική υγεία από το Χαϊδάρι, μπορεί να έχει και μια συμβολική σημασία.
Ένα κοινωνικό κίνημα για την απόκρουση των καταστροφικών τους σχεδίων, που αντιστρατεύεται το βίαιο κλείσιμο των ψυχιατρείων, όχι γιατί είναι αγκυλωμένο στο παραδοσιακό ψυχιατρικό άσυλο, αλλά από τη σκοπιά μιας άλλης, εναλλακτικής και χειραφετητικής προσέγγισης στην ψυχική υγεία.
Καλούμε όλους και όλες στη συγκέντρωση της 1 Απριλίου 2014, 6.30 μμ, στην αίθουσα του Δημαρχείου Χαϊδαρίου, στο Παλατάκι, για ενημέρωση, συζήτηση και από κοινού οργάνωση των επόμενων βημάτων ενός αγώνα διαρκείας,
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
