Χωματερές ανθρώπων στα Βαλκάνια

Σε ένα blog, το Dumping Grounds for People, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της δημοσιογραφικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε δέκα ιδρύματα για άτομα με νοητική υστέρηση και ψυχιατρικά προβλήματα, τα οποία βρίσκονται στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τη Σερβία.

Οι περιγραφές και το φωτογραφικό υλικό της δημοσιογράφου Yana Buhrer Tavanier αναδεικνύουν τις τραγικές συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν χιλιάδες άνθρωποι (παιδιά και ενήλικες) στα ιδρύματα των Βαλκανίων. Ο πλήρης αποκλεισμός από το κοινωνικό περιβάλλον, η έλλειψη ιατρικού προσωπικού (ένας ψυχίατρος επισκέπτεται το ίδρυμα μία φορά τον μήνα), η ανυπαρξία ειδικευμένου προσωπικού, η εκτεταμένη χρήση της μηχανικής καθήλωσης (παιδιά και ενήλικες βρίσκονται δεμένοι), οι υπερβολικές δόσεις φαρμάκων (και οι μη αναστρέψιμες βλάβες που έχουν προκαλέσει στους ασθενείς), η ακαταλληλότητα της φαρμακευτικής αγωγής (χορήγηση αλοπεριδόλης σε όλους (!) τους ασθενείς ενός ιδρύματος), η πλήρης απουσία οποιασδήποτε δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας και οι απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής είναι μερικές από τις διαπιστώσεις της δημοσιογράφου, μετά από τέσσερις μήνες επισκέψεων στα ιδρύματα.

Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση αργεί να φτάσει σε αυτές τις χώρες, επισημαίνει η δημοσιογράφος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και έχει προειδοποιήσει ότι θα διακόψει την παροχή οικονομικής βοήθειας στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, τελικά κάνει τα “στραβά μάτια” στις κακοποιήσεις εδώ και χρόνια.

Σας προτείνουμε, να διαβάσετε την έρευνα: Institutions Remain Dumping Grounds for Forgotten People, τις απαντήσεις στα ερωτήματα που τέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (αναφέρεται και η περίπτωση της Ελλάδας): European Commission partial answers και να επισκεφθείτε τη σελίδα με τις φωτογραφίες: photogallery

ΥΓ. Το "Dumping Grounds" αναδημοσιεύτηκε στα: Bulgarian Helsinki Committee, Bulgaria indymedia και άλλα sites (της Βουλγαρίας προς το παρόν).

update :  Η νέα δημοσιογραφική έρευνα της Yana Buhrer Tavanier για τα ιδρύματα της ΠΓΔΜ  παρουσιάζεται στο blog: Humans Null and Void

Πάλι παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη για αυτονόητα δικαιώματα

Η παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη χρειάστηκε για να γίνεται δεκτή, από τα Αστυνομικά Τμήματα, "η κακότεχνη ή ανορθόγραφη ή και σχηματική υπογραφή" των ψυχικά ασθενών στο Δελτίο της Αστυνομικής Ταυτότητας. Όπως σημειώνεται "δεν υφίσταται κατ’ αρχήν νομική υποχρέωση των πολιτών να έχουν συγκεκριμένο τύπο υπογραφής".

Μετά από 20-25 χρόνια ψυχιατρικής μεταρρύθμισης απαιτήθηκε άλλη μια παρέμβαση για να "ρυθμιστούν" τα αυτονόητα (και μέχρι να "κυκλοφορήσει το νέο" στα Αστυνομικά Τμήματα, πόσα θα χρειαστούν;).

Κάποιες από τις επισημάνσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, προς τη Δ/νση Κρατικής Ασφάλειας, που έγιναν στις 19/1/2009 με το αίτημα να εξεταστεί η υπόθεση:

"Για την επίτευξη της κοινωνικής επανένταξης ψυχικά ασθενών, που ζουν σε Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (Οικοτροφεία, Ξενώνες κ.λπ.), επιδιώχθηκε η έκδοση Δελτίων Αστυνομικής Ταυτότητας σ’ αυτούς που στερούνταν. Όμως, όπως αναφέρεται, ορισμένα Αστυνομικά Τμήματα, θεωρούν συλλήβδην αυτά τα άτομα ως «αγράμματα» ή «στερούμενα του δικαιώματος υπογραφής» χωρίς να προηγείται κάποια ειδική εξέταση γι’ αυτό. Κατ’ αποτέλεσμα, στο σχετικό χώρο του Δ.Α.Τ. αντί της υπογραφής του κατόχου, τίθενται οι λέξεις «αδυναμία υπογραφής» ή «αγράμματος», δεδομένα τα οποία, ωστόσο, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Επιπλέον, οι ως άνω αναφορές εμποδίζουν την άσκηση των δικαιωμάτων αυτών των πολιτών, δυσχεραίνουν τις συναλλαγές τους, περιορίζουν τις δυνατότητες οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητάς τους και τέλος, λειτουργούν στιγματιστικά γι’ αυτούς."

Με πρόσφατο δελτίο τύπου, η Ανεξάρτητη Αρχή ενημερώνει:

"...διαπιστώθηκε η συλλήβδην αναγραφή στα Δελτία Αστυνομικής Ταυτότητας των ενοίκων Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης οι λέξεις «αδυναμία υπογραφής» ή «αγράμματος». Όμως αυτή η εγγραφή δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα ενώ επιπλέον εμπόδιζε την κοινωνική και επαγγελματική τους επανένταξη. Μετά από σχετική επισήμανση της Αρχής, η Ελληνική Αστυνομία δέχτηκε ότι «η κακότεχνη ή ανορθόγραφη ή και σχηματική υπογραφή, εφόσον είναι εξατομικεύσιμη πρέπει να γίνεται δεκτή» καθώς και ότι η ένδειξη ‘ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ’ θα τίθεται μόνο όταν είναι απολύτως αδύνατο να υπογράψει ενδιαφερόμενος."

Για να μην ξεχνάμε

Berlin, 1 September 1939

Reichsleiter Bouhler and Dr. med. Brandt

are instructed to broaden the powers of physicians designated by name, who will decide whether those who have - as far as can be humanly determined - incurable illnesses can, after the most careful evaluation, be granted a mercy death.
/signed/ Adolf Hitler

Πριν από 70 χρόνια, με την παραπάνω εντολή, που υπεγράφη τον Οκτώβριο του 1939 (με ημερομηνία 1 Σεπτέμβρη), ξεκίνησε το πρόγραμμα ευθανασίας (με την ονομασία Aktion T-4) με το οποίο θανατώθηκαν 200.000 - 250.000 άνθρωποι με νοητικές ή σωματικές αναπηρίες και ψυχικές ασθένειες. Άνθρωποι που δεν άξιζαν να ζουν και επιβάρυναν την αδύναμη οικονομία του κράτους, σύμφωνα με την προπαγάνδα της εποχής.

Παραθέτουμε κάποιους συνδέσμους, για να μην ξεχνάμε:

"Το Ολοκαύτωμα": Παράσημα, προνόμια αλλά και... θάνατο στους αναπήρους
In Memoriam. Eutanasia y experimentos psiquiátricos en el nazismo
Public Mental Health Practices in Germany
Holocaust Memorial to Disabled People
Nazi Euthanasia
Euthanasia

Αφιέρωμα: Φασισμός και Ψυχιατρική από τα Τετράδια Ψυχιατρικής

Απορία αναγνώστριας

Μία αναγνώστρια μας έστειλε τις απορίες της σχετικά με τη δυνατότητά της να απαλλαγεί από την προστασία του Ν.2643/98, ο οποίος συμπεριλαμβάνει "τα άτομα με ποσοστό αναπηρίας 50% τουλάχιστον, που έχουν περιορισμένες δυνατότητες για επαγγελματική απασχόληση εξαιτίας οποιασδήποτε χρόνιας σωματικής ή πνευματικής ή ψυχικής πάθησης ή βλάβης (άτομα με ειδικές ανάγκες)", και θέτει ζήτημα για την προστασία των ιατρικών δεδομένων. Παραθέτουμε το μήνυμα και ζητάμε απαντήσεις, από όποιον γνωρίζει περισσότερα για το θέμα.

"Από 3/8/2007 ως 6/8/2008 επιδοτήθηκα από τον ΟΑΕΔ ως άνεργη. Στη συνέχεια ανανέωσα την κάρτα μου κανονικά.

Στις 16/9/2009 εγγράφηκα στα μητρώα των ειδικών κοινωνικών ομάδων, καταθέτοντας μια ιατρική βεβαίωση από επιτροπή του ΙΚΑ όπου βεβαίωνε ότι έχω χρόνια αρρώστια και έχω ποσοστό αναπηρίας 60%. Μου είπαν από το γραφείο ειδικών κοινωνικών ομάδων ότι η εγγραφή μου δεν ισχύει εφ' όρου ζωής αλλά μόλις βρω δουλειά η κάρτα καταστρέφεται (ωσότου βρω δουλειά δε χρειαζόταν να την ανανεώνω).

Επειδή είδα ότι με τον τρόπο που χειρίζονται το θέμα μου στιγματίζομαι και καταργείται το ιατρικό απόρρητο (αφού στην ιατρική βεβαίωση έχουν πάρα πολλά άτομα πρόσβαση) αποφάσισα να ζητήσω να απαλλαγώ από την "προστασία" του Ν.2643/98 και να εγγραφώ ως κοινή (όχι ως ειδική κοινωνική ομάδα) άνεργη. Πράγματι μου εξέδωσαν μια νέα κάρτα (χωρίς όμως να καταργήσουν την παλιά) και η ισχύς της αρχίζει στις 20/10/2009. Δηλαδή το διάστημα που ήμουν άνεργη (και υγιής) από 3/8/2007 - 15/9/2008 (ημερομηνία που εξέδωσα την κάρτα των ειδικών κοινωνικών ομάδων χάνεται παρά του ότι έχουν την κάρτα ανεργίας στα χέρια τους κανονικά στις ανανεώσεις τους.

Το ερώτημα μου είναι σαφές. Πως θα απαλλαγώ από την "προστασία" του Ν 2643/98 που αντί να μου προσθέτει δικαιώματα μου αφαιρεί το αναφαίρετο δικαίωμα της διαφύλαξης του απόρρητου ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Μακάρι να περάσει από δω κάποιος νομικός ή έμπειρος σε διοικητικά θέματα να μου απαντήσει."

Εμπειρίες από το άσυλο και την κοινότητα

"Όταν ξεκίνησα να πάω στην Άμφισσα έλεγα: «Να φύγω, να ησυχάσω από τους γονείς μου και από τις ευθύνες που θέλει να με φορτώσει η μητέρα μου, από τότε που ο πατέρας μου δεν βλέπει, έχει αρχές πάρκινσον και δεν μας αφήνει τα βράδια να κοιμηθούμε. Αλλά έρχεται διαρκώς και μας ρωτά διάφορα πράγματα με επιμονή. Να φύγω από αυτό το άχαρο σπίτι που ζω μαζί τους, από τότε που κάηκε το διαμερισματάκι μου.

Να ηρεμήσω, δεν αντέχω άλλο, υποφέρω. Δεν έχω τις δυνάμεις να τους βοηθήσω. «Τι να κάνω, ας με συγχωρήσουν».

Η μάνα μου, μου είπε: «Που μας αφήνεις;»

Αλλά τι να κάνω, να βοηθήσω λίγο τον εαυτό μου. Έχω ανάγκη από σταθερή θεραπεία και από τα χρήματα του προγράμματος. Νευρίαζα και θύμωνα με τον πατέρα μου και τη μάνα μου, και τους λυπόμουνα συγχρόνως. Τώρα σιγά-σιγά καταλαβαίνω, πόσο τους αγαπώ. Διότι ο αγώνας που έκανε ο πατέρας για να μη μας λείψει τίποτε, ξυπνούσε 5 το πρωί να πάει στο ζαχαροπλαστείο που ήταν συνέταιρος και στα 40 του σπούδαζε συγχρόνως και γαλλική φιλολογία στο Κάιρο της Αιγύπτου όπου ήμασταν, ακόμα και όταν εδώ στην Ελλάδα δούλεψε στο Εθνικό Ίδρυμα Νεότητος, αλλά πλέον ήταν ήδη κουρασμένος και βγήκε με αναπηρική σύνταξη. Πόσα του αξίζουν!

Η μάνα. Ήθελε να σπουδάσω. Πέτυχα στη σχολή Μηχανολόγων-Μηχανικών του ΕΜΠ, ως ημεδαπός εξ αλλοδαπής. Και με καλή σειρά, αφού πήρα και υποτροφία. Από κει και πέρα τα πράγματα χάλασαν. Χάνω τη χρονιά, χάνω και την υποτροφία. Αρχίζει ο Γολγοθάς. Στάθηκε σταθερά δίπλα μου. Με το ποσό που πήρα από το πρόγραμμα, μπόρεσα και τους πρόσφερα λίγες μέρες διακοπές στην Ερατεινή Φωκίδας. Θα μου πείτε: Έτσι τελείωσες; Όχι βέβαια.

Ακόμα και στην Άμφισσα τους έφερα, όπου ενθουσιάστηκαν από το δωμάτιο μου. Ο πατέρας μου μάλιστα, έριξε και έναν υπνάκο στο κρεβάτι μου. Οι συγκάτοικοι μου τους δέχτηκαν φιλόξενα, και υπεύθυνη ψυχολόγος τους έκανε το τραπέζι σε διπλανή ψησταριά. Στο δρόμο για το διαμέρισμά μας υπάρχουν δύο περίπτερα και ένα καφενείο. Αναγκαστικά κάθε ημέρα περνάμε από εκεί. Κάποτε αγόραζα μόνο από το πάνω περίπτερο. Μου έδινε και βερεσέ στο τέλος του μηνός. Όμως περνούσα και από το άλλο περίπτερο όταν ανέβαινα. Να μην πω καλημέρα στην περιπτεριούχο; έτσι άρχισα να αγοράζω και από τους δύο. Και τους είπα: είστε και οι δύο γνωστοί. Με εξυπηρετείτε. Θα ψωνίσω λοιπόν πότε από τον ένα και πότε από τον άλλο. Αυτό μου βγήκε σε καλό, γιατί η περιπτεριούχος όταν έμαθε ότι φοίτησα στο Πολυτεχνείο, μου ζήτησα να προγυμνάσω την κόρη της στα μαθηματικά. Υπήρξαν μερικές φορές στο καφενείο ή και στο δρόμο που προσπάθησαν να με πειράξουν. Δεν έδωσα σημασία και δεν ξαναενοχλήθηκα. Επίσης, έχουμε δύο γερόντους, γειτόνους από κάτω μας που μας φωνάζουν για τη μουσική. Αλλά έχουμε δίπλα και την αξιοθαύμαστη κυρία Βάσω που όποτε μπορεί μας φέρνει γλυκά που φτιάχνει η ίδια.

Επίσης, παρακολουθώ και μαθήματα ηθοποιίας. Πολύ ενδιαφέροντα! Γνώρισα αξιόλογα άτομα εκεί, είναι πραγματικά ένας φάρος αυτό το πράγμα. Βλέπετε λοιπόν, ότι από εμάς εξαρτάται πως θα μας δει ο άλλος. Έστω και αν είναι προκατειλημμένος.

Όταν λέμε άσυλο, στην περίπτωση μας εννοούμε τον περιορισμένο χώρο εντός του οποίου ισχύουν ορισμένοι νόμοι και συνήθειες.

Στο άσυλο ζουν άτομα επικίνδυνα για τον εαυτό τους και ενοχλητικά για την υπόλοιπη κοινωνία, μη δυνάμενα να ζήσουν σύμφωνα με τους κανονισμούς της τα ήθη και έθιμά της. Στρέφοντας τις περισσότερες φορές τα βέλη τους εναντίον του εαυτού τους.

Δεν ξέρω αν αυτού του είδους τα άσυλα μπορούν να θεωρηθούν σωφρονιστικά. Όταν κατά κάποιον τρόπο αυτοσυντηρείσαι, έστω και βοηθούμενος. Έχεις συνηθίσει πλέον το πρωί να ξυπνάς με ξυπνητήρι την ώρα που θέλεις για να ετοιμαστείς τη δουλειά, γιατί αν δεν πας θα χάσεις το ημερομίσθιο και επίσης νιώθεις ότι κάτι σου λείπει.

Δεν ξυπνάς πλέον με τις φωνές του νοσοκόμου που σου φωνάζει να πλυθείς. Μετά τη δουλειά γυρίζεις σπίτι και σε συνεργασία με τους άλλους τρεις συγκατοίκους σου, άλλος πάει στο μανάβη, άλλος στο σούπερ-μάρκετ, άλλος στο φούρναρη. Ανάλογα με το πρόγραμμα της μέρας, όποιος είναι σειρά του μαγειρεύει. Μετά πλύσιμο πιάτων. Ο καθένας στο δωμάτιο του. Τέσσερα άτομα σε ένα διαμέρισμα σε ένα δρόμο της Άμφισσας.

Όχι αυτό δεν είναι άσυλο κύριοι. Μπορούμε οποιαδήποτε στιγμή να κυκλοφορήσουμε στην πόλη.

Άσυλο είναι όταν είναι επτά άτομα σε ένα δωμάτιο 5 χ 5, όταν οι τουαλέτες βρωμάνε, το φαγητό είναι προχθεσινό, όταν τρως αποφάγια, όταν είσαι ντυμένος με ξένα βρώμικα ρούχα. Τότε είναι ΑΣΥΛΟ."

Χριστόφορος Παναγής
Χρήστης Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας

Από την Περιοδική Επιστημονική Έκδοση για Θέματα Ψυχικής Υγείας "Ακούω Φωνές" του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου.

Φωτογραφία: Heather Beveridge "Τhe art of walking"

Αντιθέσεις: Ιδρύματα και κοινοτική φροντίδα στη Βουλγαρία

Στο video παρακολουθούμε σκηνές από ένα ίδρυμα για παιδιά στη Βουλγαρία. Οι γνωστές σκηνές που θα μπορούσαν να είναι από οποιοδήποτε ίδρυμα. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται η προσπάθεια για την αποκατάσταση και την κοινωνική ένταξη των παιδιών που πραγματοποιείται στο κέντρο Karin Dom. Αξίζει να δείτε τις διαφορές (και να φανταστείτε τις διαφορές που δεν μπορείτε να δείτε).

πηγή: Open Society Mental Health Initiative

update 1: Αυτές τις μέρες, ένα video που απεικονίζει τις τραγικές φιγούρες των ασθενών που ζουν σε ίδρυμα της Βουλγαρίας έχει προκαλέσει την κοινή γνώμη. Το video φέρει τον τίτλο "ξεχασμένοι από το Θεό" και "ανέβηκε" στο vbox7, με την προειδοποίηση ότι δεν πρέπει να το παρακολουθήσουν μικρά παιδιά και άνθρωποι με καρδιακά προβλήματα. Με το θέμα ασχολήθηκαν και τα ΜΜΕ της χώρας μας (πχ. Καθημερινή, Έθνος).

Μπορείτε να διαβάσετε την είδηση στο Novinite (Sofia News Agency) και να δείτε το video (αν δεν είστε μικρά παιδιά και άνθρωποι με καρδιακά προβλήματα).

update 2: Στα ιδρύματα της Βουλγαρίας (και άλλων Βαλκανικών χωρών) αναφέρεται και το άρθρο "Institutions Remain Dumping Grounds for Forgotten People"

update 3: Τουλάχιστον 238 παιδιά με αναπηρίες έχασαν τη ζωή τους, στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας, σε διάφορα ιδρύματα της Βουλγαρίας, ενώ άλλα κακοποιήθηκαν με διάφορους τρόπους, αποκαλύπτει έκθεση οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα... περισσότερα

Διαμαρτυρία για τη συνέχιση της ιδρυματικής περίθαλψης

Την αντίδραση πολλών οργανώσεων για την ψυχική υγεία προκάλεσε η πρόταση της κυβέρνησης της Ουγγαρίας να διατεθούν Ευρωπαϊκά κονδύλια για την κατασκευή και την ανακαίνιση ιδρυμάτων ψυχιατρικής περίθαλψης.

Στην επιστολή διαμαρτυρίας, προς τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας και τον αρμόδιο υπουργό, επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη πρόταση ενδυναμώνει το σύστημα της ιδρυματικής περίθαλψης σε μία χώρα που έχει 24.000 ανθρώπους αποκλεισμένους σε μεγάλα ιδρύματα. Η ιδρυματική περίθαλψη είναι ακατάλληλη, αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και είναι αντίθετη με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προωθούν την κοινωνική ένταξη, τονίζεται στην επιστολή, η οποία προτρέπει την κυβέρνηση της Ουγγαρίας να αναθεωρήσει την πρόταση και να προσανατολιστεί στην αποασυλοποίηση και την κοινοτική φροντίδα.

Hungarian Civil Liberties Union (TASZ)

Η επιστολή διαμαρτυρίας στα αγγλικά

Επειδή και στη χώρα μας είμαστε επιρρεπείς στα “πισωγυρίσματα”, θεωρούμε σημαντικό να επαναλαμβάνουμε ότι είναι καιρός να εγκαταλειφθεί η ιδρυματική περίθαλψη, η οποία συνεχίζει να έχει υποστηρικτές που προφασίζονται είτε την “ανάγκη” των ψυχικά ασθενών για προστασία είτε τον κοινωνικό κίνδυνο.

Υπενθυμίζουμε ότι, πέρα από τον μεγάλο αριθμό ανθρώπων που συνεχίζουν να παραμένουν έγκλειστοι στα ιδρύματα της χώρας μας, τον περασμένο χρόνο πληροφορηθήκαμε την εισήγηση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕ.Σ.Υ.) για το άνοιγμα νέων τμημάτων μέσης και υψηλής ασφάλειας (!) για δυσίατα (χρόνια) περιστατικά, την οποία είχε αποδεχθεί ο τότε υπουργός υγείας Δ. Αβραμόπουλος. Ελπίζουμε να εγκαταλείφθηκε η ιδέα.

Φωτογραφία: Second Place. G. Hernadgeza Magyar Hirlap

update: Το αποτέλεσμα της διαμαρτυρίας ήταν θετικό. Η αρχική πρόταση αποσύρθηκε και τα κονδύλια θα διατεθούν για την αποασυλοποίηση και την ανάπτυξη κοινοτικών δομών.

Διαβάστε: Civil Society Protest Leads to De-institutionalisation

Μετά τη θεωρία, αναμένουμε την πράξη

 

Σήμερα, θα ξεκινήσουμε με το μήνυμα της Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κας Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου για την Παγκόσμια Ημέρα για την Ψυχική Υγεία (10 Οκτώβρη) και στη συνέχεια, θα σας θυμίσουμε τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ για την ψυχική υγεία, όπως τις είχε διατυπώσει ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, πριν από έξι μήνες.

Το μήνυμα της Υπουργού Υγείας Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου:

Η παγκόσμια μέρα για την Ψυχική Υγεία δεν μπορεί παρά να αποτελεί μία ευκαιρία:

· Για να τιμήσουμε τους ψυχικά πάσχοντες και τις οικογένειές τους, που στην χώρα μας πολύ συχνά είναι αντικείμενο βίας και εγκατάλειψης από ένα αποδιοργανωμένο, αναποτελεσματικό και υποχρηματοδοτούμενο δημόσιο σύστημα υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

· Για να σκεφθούμε ξανά ως κοινωνία, κοινωνικοί φορείς, κόμματα, θεσμοί της πολιτείας, τις ηθικές και ανθρωπιστικές αρχές με τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε, να φροντίζουμε και να θεραπεύουμε την ψυχική οδύνη - τον κοινωνικό στιγματισμό της, την διασφάλιση των δικαιωμάτων των πασχόντων ατόμων για μία αξιοπρεπή ζωή και όχι απλή επιβίωση.

· Για να αναδείξουμε τις συνέπειες και τους κινδύνους για την κοινωνία μας από την οπισθοδρόμηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, το τεράστιο πλέον μέγεθος των προβλημάτων ψυχικής υγείας και τα αυξανόμενα αιτήματα για ψυχιατρική φροντίδα, αναβάθμιση και δημιουργία νέων κοινοτικών υπηρεσιών σύμφωνα με τις οδηγίες του Π.Ο.Υ., της Ε.Ε. που η χώρα μας έχει προσυπογράψει.

· Για ενεργό συμμετοχή των χρηστών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, των οικογενειών τους, των εθελοντών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας με στόχο την οικοδόμηση μίας πραγματικής Δημοκρατίας στην Υγεία, για ένα ανθρωποκεντρικό σύστημα φροντίδας και κοινωνικής επανένταξης για τους πάσχοντες αποκλεισμένους συμπολίτες μας.

· Να δώσει ξανά, με διαφάνεια, συλλογικότητα, δημιουργικότητα, νέα ελπίδα στους ψυχικά πάσχοντες συμπολίτες μας, στις οικογένειές τους, στο δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας με κέντρο την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που είναι και το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας για την Ψυχική Υγεία.

Στις 26/03/2009, σε εκδήλωση στο Ζάππειο, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, ανέπτυσσε τις θέσεις του για την ψυχική υγεία και τις εξαρτήσεις, κατακρίνοντας την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για συνειδητή συστηματική εγκατάλειψη των υπαρχουσών υποδομών.

Ακολουθούν αποσπάσματα της ομιλίας, με τις θέσεις (και τις δεσμεύσεις) του κ. Γ. Παπανδρέου και το video με ολόκληρη την ομιλία:

“...Κάποιοι λένε «τώρα με την κρίση, εκ των πραγμάτων θα πρέπει να περιορίσουμε τις δαπάνες μας για τη στήριξη ομάδων πληθυσμού, για την κοινωνική πρόνοια, την υγεία, την παιδεία» κ.ο.κ.. Όχι απλώς είμαι αντίθετος με αυτή την θέση, αλλά θεωρώ ότι, ακριβώς εν μέσω δύσκολων καιρών και κρίσεων, είναι υποχρέωσή μας να προφυλάξουμε, να προστατέψουμε βασικά δικαιώματα και, βεβαίως, ειδικές ομάδες που πλήττονται ιδιαίτερα: άτομα με αναπηρία, ψυχικά ασθενείς, άτομα εθισμένα, τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας μας.”

“Είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός, είναι απαραίτητη η στήριξη της επιστημονικής γνώσης, είναι απαραίτητη η σοβαρή αξιολόγηση και χρηματοδότηση, είναι απαραίτητη η στήριξη του προσωπικού σε αυτές τις υποδομές, είναι απαραίτητη η πρόσληψη προσωπικού σε αυτές τις υποδομές, είναι απαραίτητη η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά προς αυτές τις κοινωνικές ομάδες. Τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται ούτε με την εμπορευματοποίηση του πόνου αυτών των ανθρώπων, ούτε βεβαίως με το να τα αφήσουμε να λυθούν από μόνα τους.

Πάνω σε αυτή την αντίληψη, δυστυχώς, έχουμε τα τελευταία χρόνια την πλήρη απαξίωση των υποδομών στήριξης αυτών των ανθρώπων. Δεν είναι μόνον η σημερινή οικονομική κρίση, αλλά και πριν από αυτήν, ακόμα και σε εποχές ανάπτυξης της χώρας μας, τα τελευταία πέντε χρόνια, αντί να έχουμε παράλληλη ανάπτυξη και ενίσχυση αυτών των υποδομών, είχαμε το αντίθετο. Είχαμε την απαξίωση αυτών των υποδομών.

Σας καλέσαμε σήμερα εδώ, διότι έχουμε δημιουργήσει τον Τομέα Ψυχικής Υγείας και Εξαρτήσεων, ακριβώς επειδή θέλουμε να στηρίξουμε μέσα από αυτόν και τη γενικότερη πολιτική υγείας, να προσεγγίσουμε τα ειδικότερα θέματα μέσα από μια πολύπλευρη προσπάθεια και να αλλάξουμε τη μεσαιωνική εικόνα, που δυστυχώς επανέρχεται στην ψυχική υγεία και πάει πάλι να εδραιωθεί από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.”

”Είχαμε, προ 20ετίας, 10 μεγάλα ψυχιατρεία, τα οποία βασικά ήταν αποθήκες ανθρώπων. Δεν ήταν ψυχιατρεία με τον σύγχρονο όρο. Ήταν αποθήκες ανθρώπων. Στοιβάζαμε, ουσιαστικά εξορίζαμε ανθρώπους, μέσα σε κάποιους χώρους. Ήταν περισσότερο κάτεργα, παρά ανθρώπινες συνθήκες.

Ήταν απάνθρωπες οι συνθήκες και γι’ αυτό, με την πολυετή προσπάθεια και συνεργασία με ευρωπαϊκές δομές και χρηματοδοτήσεις, κάναμε τη μεγάλη προσπάθεια της αποασυλοποίησης, της διαμόρφωσης μικρότερων, πιο ανθρώπινων υποδομών, ώστε να μπορούμε να στεγάσουμε άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας, σε διαμερίσματα, σε ξενώνες, σε οικοτροφεία και, ουσιαστικά, να μπορέσουμε όσο γίνεται περισσότερο, ανάλογα βεβαίως και με τη βαρύτητα της ασθένειας, να τους φέρουμε ξανά μέσα στην κοινωνία, ξανά μέσα στη ζωή, ξανά μέσα στην οικογένεια, χωρίς να αισθάνεται και το βάρος της ευθύνης η ίδια η οικογένεια.”

“...Δυστυχώς, αυτές οι προσπάθειες έχουν γυρίσει σχεδόν πίσω στο μηδέν, λόγω της πολιτικής αυτής της κυβέρνησης. Τόσο αρνητικά είναι τα αποτελέσματα που, προ ολίγων ημερών, ήρθε η Ευρωπαϊκή Ένωση και σταμάτησε τη χρηματοδότηση. Σταμάτησε τη χρηματοδότηση των υποδομών μας. Γιατί; Είναι κακή η Ευρωπαϊκή Ένωση; Όχι. Είπε πολύ απλά: «Αυτά τα λεφτά, τα οποία εγώ σας δίνω, δεν τα πηγαίνετε εκεί όπου εσείς είχατε θέσει θεωρητικώς ως προτεραιότητες, στις υποδομές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας».”

"...Δηλαδή, μιλάμε για την πλήρη απαξίωση και αποτυχία. Αλλά εγώ δεν θα την χαρακτήριζα απλώς αποτυχία, διότι δεν υπήρχε καν προσπάθεια, ήταν εγκατάλειψη συστηματική, συνειδητή εγκατάλειψη αυτών των υποδομών.”

“Θέλω όμως, κλείνοντας, να τονίσω ότι υπάρχει και μία ακόμη πολύ μεγάλη έλλειψη, που δείχνει τη συνεχή απαξίωση αυτών των υποδομών. Είναι η εγκατάλειψη του ίδιου του προσωπικού, που δουλεύει στις υποδομές πρόληψης και σε άλλες υποδομές, που έχουμε δει και σε άλλους χώρους, όπως της πρόνοιας, στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι». Πάρα πολλοί εργαζόμενοι παραμένουν εδώ και μήνες απλήρωτοι και, βασικά, μέσα από το απόθεμα ψυχής τους κάθονται και δουλεύουν και βοηθούν, διότι θεωρούν ότι δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα, αλλά είναι μια κατάθεση ανθρωπιάς.

Όμως δεν μπορεί, παρά τις δικές τους ηρωικές προσπάθειες, ένα σοβαρό σύστημα αντιμετώπισης αυτών των κοινωνικών προβλημάτων να επαφίεται στον εθελοντισμό και μόνον, ούτε βεβαίως μπορεί να επαφίεται στο να δουλεύουν οι εργαζόμενοι και να μην πληρώνονται.

Είναι απαράδεκτες αυτές οι συνθήκες. Είναι απαράδεκτο ότι, μετά από τεράστιες προσπάθειες σε ένα πάρα πολύ δύσκολο τομέα, αυτόν της Ψυχικής Υγείας και των εθισμένων, προσπάθειες, με τις οποίες έφτασε η χώρα μας σε ένα πολύ θετικό επίπεδο, με την επιβράβευση των προσπαθειών μας και από διεθνείς Οργανισμούς, φορείς και ευρωπαϊκές Αρχές, να έχουμε φτάσει ακόμη και στην «τιμωρία» μας, στην αναστολή πληρωμών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω της κατάπτωσης και απαξίωσης αυτών των δομών από τη σημερινή κυβέρνηση.”

Δεν έχουμε να προσθέσουμε κάτι άλλο, προς το παρόν. Μετά τη θεωρία, αναμένουμε την πράξη...

Αποχαιρετιστήριο στον Δ. Αβραμόπουλο

Από το No budget Blog "δανειζόμαστε" το αποχαιρετιστήριο video στον πρώην Υπουργό Υγείας Δ. Αβραμόπουλο, από τους απλήρωτους εργαζόμενους στην ψυχική υγεία. Εμπνευσμένο από τις δηλώσεις του, λίγο πριν από τις εκλογές του 2009.

knocking on PASOK's door !

Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ; Αν δεν έχουμε εκπλήξεις, έτσι φαίνεται. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, να τους ρωτήσουμε τι θα κάνουν για την ψυχική υγεία. Δεν ξέρουμε αν θυμάστε, αλλά τον Ιούνιο, που είχαμε απευθυνθεί στα πολιτικά κόμματα που συμμετείχαν στις Ευρωεκλογές, δεν είχαμε πάρει απάντηση από το ΠΑΣΟΚ.

Δοκιμάσαμε και πάλι. Αυτή τη φορά δεν στείλαμε το μήνυμα στο (κεντρικό) mail του κόμματος, αλλά σε δύο πρόσωπα. Επιλέξαμε, λοιπόν, τον κ. Γιώργο Φλωρίδη, πολιτικό εκπρόσωπο του τομέα υγείας, και τον κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου, εκπρόσωπο τύπου του ΠΑΣΟΚ.

Συγκεκριμένα, μετά από μια σύντομη παρουσίαση των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί από την υποχρηματοδότηση των κοινοτικών δομών ψυχικής υγείας (και την υπενθύμιση ότι οι εργαζόμενοι, τα τελευταία χρόνια, παραμένουν για μεγάλα διαστήματα απλήρωτοι), θέσαμε το ερώτημα:

"Τι να περιμένουμε μετά τις εκλογές, αν εκλεγεί το ΠΑΣΟΚ; Θα πάρετε κάποια άμεσα μέτρα για την επίλυση του προβλήματος και ποιά θα είναι αυτά;"

Αρχικά, στείλαμε το μήνυμα στον κ. Φλωρίδη την Παρασκευή 25/9/2009 και (το ξαναστείλαμε) τη Δευτέρα 28/9/2009. Την επόμενη μέρα, Τρίτη 29/9/2009, στείλαμε το ίδιο μήνυμα στον κ. Παπακωνσταντίνου. Μάλιστα, τον ενημερώσαμε ότι δεν έχουμε πάρει απάντηση από τον κ. Φλωρίδη και του ζητήσαμε, αν δεν απαντήσει ο ίδιος, να προωθήσει το μήνυμα σε όποιον θεωρεί αρμόδιο.

Τελικά, απάντηση δεν πήραμε από κανέναν !!! Δεν γνωρίζουμε το λόγο. Δεν είχαν κάποια συγκεκριμένη απάντηση; θεώρησαν ότι δεν θα μας άρεσε η απάντηση; χάθηκαν τα μηνύματα στην κομματική γραφειοκρατία (ενώ υπόσχονται ηλεκτρονική διακυβέρνηση); δεν απαντούν σε αγνώστους;

Προς το παρόν εκφράζουμε την ανησυχία μας, γιατί αν δεν έχουμε απαντήσεις προεκλογικά πως να τις περιμένουμε μετά τις εκλογές;

ΥΓ. Αν μας απαντήσουν μέχρι το Σάββατο βράδυ, θα σας ενημερώσουμε.

Προεκλογική δήλωση Αβραμόπουλου για την ψυχική υγεία: “Όλοι πληρώνονται κανονικά"

  

Έκπληκτοι παρακολουθήσαμε τις δηλώσεις του Υπουργού Υγείας κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου για την ψυχική υγεία, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές. Πέρα όμως από τις δηλώσεις, αξίζει να σημειώσουμε ότι στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας, στην οποία υπάρχει η συνέντευξη, το σημείο που αναφέρεται στην ψυχική υγεία είναι "κομμένο" !!! Γι' αυτό το λόγο, το παρουσιάζουμε στο psi-action (με την ελπίδα να μην μας "κόψουν" και εμάς).

Αναρωτιόμαστε, ποιος παίρνει τέτοιου είδους πρωτοβουλίες στο Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Υγείας και “κόβει” τις συνεντεύξεις όπως θέλει (ή μήπως δεν πρόκειται για πρωτοβουλία;). Να θεωρήσουμε ότι πρόκειται για ένα μεμονωμένο γεγονός ή να είμαστε πιο επιφυλακτικοί με αυτά που διαβάζουμε στις ιστοσελίδες που πληρώνει ο ελληνικός λαός;

Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι το Υπουργείο Υγείας οφείλει μια εξήγηση για το συγκεκριμένο περιστατικό και συνεχίζουμε με τις “κομμένες” δηλώσεις του κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου, από τη συνέντευξη που παραχώρησε στον δημοσιογράφο Β. Αδαμόπουλο (ραδιόφωνο του ant1, 29/09/2009):

Β. Αδαμόπουλος: Μου έχουν στείλει τουλάχιστον εφτά e-mail, άνθρωποι που εργάζονται στον τομέα της ψυχιατρικής περίθαλψης και μου λένε ότι παραμένουν απλήρωτοι και ότι φταίτε εσείς γι΄ αυτό. Και παραμένουν απλήρωτοι πάρα πολλούς μήνες.

Δ. Αβραμόπουλος: Προσέξτε, προσέξτε. Τώρα άμα θέλετε, να βάλω δέκα ανθρώπους δικούς μου να σας στείλουν δέκα e-mail;

Β. Αδαμόπουλος: Εγώ μπορώ να σας τα προωθήσω αν θέλετε.

Δ. Αβραμόπουλος: Αυτή τη δουλειά θα κάνουμε τώρα; Ας μιλήσουμε επί της ουσίας. Λοιπόν, το “ψυχαργώ”, το οποίο ήταν μια μεγάλη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα έκρυβε και πολλές παρανομίες, κ. Αδαμόπουλε. Υπήρξαν εταιρείες που στήθηκαν και έπαιρναν 5 και 10.000 ευρώ το μήνα δηλώνοντας ως ψυχασθενείς τα αδέλφια τους, τα ξαδέλφια τους και τους πατεράδες τους. Ε,.αυτά σταματήσαμε. Κόψαμε μέσα σε αυτό το χώρο τη ρεμούλα και την απάτη. Το λέω δημόσια και καταγράφεται. Τους κλείσαμε τις πόρτες, εξυγιάναμε τον τομέα και όλοι πληρώνονται κανονικά. Δεν ξέρω ποιοι παίρνουν τηλέφωνα, και αν παίρνουν, και αν τους βάζουν κάποιοι, ξέρω ένα πράγμα. Ότι επί ημερών μου εμπεδώθηκε η διαφάνεια. Τέρμα το κλέψιμο του κράτους. Και αυτό θα είναι σημαία μου, για όσο ζω μέσα στα δημόσια πράγματα.

Όπως καταλαβαίνετε, τα ερωτήματα που θα θέλαμε να θέσουμε στον κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο είναι αρκετά:

- Ποιες και πόσες εταιρείες έπαιρναν χρήματα και δήλωναν ως ψυχασθενείς τα αδέλφια τους, τα ξαδέλφια τους και τους πατεράδες τους; Τις αποκαλύψατε ποτέ και ποιές συνέπειες είχαν;
- Που, συγκεκριμένα, ανακαλύψατε τη ρεμούλα και την απάτη και ποιά, ακριβώς, είναι τα μέτρα που πήρατε;
- Γνωρίζετε ότι υπάρχουν πολλοί απλήρωτοι εργαζόμενοι στην ψυχική υγεία, τους οποίους ταλαιπωρείτε συστηματικά τα τελευταία χρόνια με υποσχέσεις και δεσμεύσεις. Σε όλους αυτούς τους εργαζόμενους, που συνεχίζουν να είναι απλήρωτοι και αυτή τη στιγμή, δηλώνετε ότι πληρώνονται κανονικά;

Κύριε Αβραμόπουλε, σκοπεύετε να ζητήσετε δημόσια συγγνώμη από τους εργαζόμενους, οι οποίοι παραμένουν απλήρωτοι ακόμα και μετά τη συμφωνία που υπογράψατε με τον επίτροπο κ. Spidla;

Για το ύφος των δηλώσεων, δεν θα σχολιάσουμε τίποτα. Μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματά σας (είναι τόσο πειστικός, που αν δεν ήμασταν απλήρωτοι θα μπορούσαμε, και εμείς, να τον πιστέψουμε).

ΥΓ1. Αν επιθυμείτε να διαβάσετε την υπόλοιπη συνέντευξη, θα τη βρείτε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας, δηλαδή εδώ (και ελπίζουμε να μην προσθέσουν εντωμεταξύ το “κομμένο” σημείο).

Εμείς ξεχωρίσαμε το: "...καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου που είμαι Υπουργός Υγείας, ακούσατε τίποτε για το Υπουργείο Υγείας;..." και πιο κάτω: "...πόσο καιρό έχετε να ακούσετε, κ. Αδαμόπουλε, στα πρωινάδικα, που πάντοτε ψάχνουν την καθημερινότητα, ζητήματα υγείας; Πολύ καιρό..." Ας μην τα σχολιάσουμε αυτά.

ΥΓ2. Ευχαριστούμε τον φίλο που μας εξασφάλισε (από χθες) τη συνέντευξη και ζητάμε συγγνώμη για την καθυστέρηση (λόγω τεχνικών προβλημάτων).