Μετά τη θεωρία, αναμένουμε την πράξη

 

Σήμερα, θα ξεκινήσουμε με το μήνυμα της Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κας Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου για την Παγκόσμια Ημέρα για την Ψυχική Υγεία (10 Οκτώβρη) και στη συνέχεια, θα σας θυμίσουμε τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ για την ψυχική υγεία, όπως τις είχε διατυπώσει ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, πριν από έξι μήνες.

Το μήνυμα της Υπουργού Υγείας Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου:

Η παγκόσμια μέρα για την Ψυχική Υγεία δεν μπορεί παρά να αποτελεί μία ευκαιρία:

· Για να τιμήσουμε τους ψυχικά πάσχοντες και τις οικογένειές τους, που στην χώρα μας πολύ συχνά είναι αντικείμενο βίας και εγκατάλειψης από ένα αποδιοργανωμένο, αναποτελεσματικό και υποχρηματοδοτούμενο δημόσιο σύστημα υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

· Για να σκεφθούμε ξανά ως κοινωνία, κοινωνικοί φορείς, κόμματα, θεσμοί της πολιτείας, τις ηθικές και ανθρωπιστικές αρχές με τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε, να φροντίζουμε και να θεραπεύουμε την ψυχική οδύνη - τον κοινωνικό στιγματισμό της, την διασφάλιση των δικαιωμάτων των πασχόντων ατόμων για μία αξιοπρεπή ζωή και όχι απλή επιβίωση.

· Για να αναδείξουμε τις συνέπειες και τους κινδύνους για την κοινωνία μας από την οπισθοδρόμηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, το τεράστιο πλέον μέγεθος των προβλημάτων ψυχικής υγείας και τα αυξανόμενα αιτήματα για ψυχιατρική φροντίδα, αναβάθμιση και δημιουργία νέων κοινοτικών υπηρεσιών σύμφωνα με τις οδηγίες του Π.Ο.Υ., της Ε.Ε. που η χώρα μας έχει προσυπογράψει.

· Για ενεργό συμμετοχή των χρηστών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, των οικογενειών τους, των εθελοντών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας με στόχο την οικοδόμηση μίας πραγματικής Δημοκρατίας στην Υγεία, για ένα ανθρωποκεντρικό σύστημα φροντίδας και κοινωνικής επανένταξης για τους πάσχοντες αποκλεισμένους συμπολίτες μας.

· Να δώσει ξανά, με διαφάνεια, συλλογικότητα, δημιουργικότητα, νέα ελπίδα στους ψυχικά πάσχοντες συμπολίτες μας, στις οικογένειές τους, στο δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας με κέντρο την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που είναι και το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας για την Ψυχική Υγεία.

Στις 26/03/2009, σε εκδήλωση στο Ζάππειο, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, ανέπτυσσε τις θέσεις του για την ψυχική υγεία και τις εξαρτήσεις, κατακρίνοντας την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για συνειδητή συστηματική εγκατάλειψη των υπαρχουσών υποδομών.

Ακολουθούν αποσπάσματα της ομιλίας, με τις θέσεις (και τις δεσμεύσεις) του κ. Γ. Παπανδρέου και το video με ολόκληρη την ομιλία:

“...Κάποιοι λένε «τώρα με την κρίση, εκ των πραγμάτων θα πρέπει να περιορίσουμε τις δαπάνες μας για τη στήριξη ομάδων πληθυσμού, για την κοινωνική πρόνοια, την υγεία, την παιδεία» κ.ο.κ.. Όχι απλώς είμαι αντίθετος με αυτή την θέση, αλλά θεωρώ ότι, ακριβώς εν μέσω δύσκολων καιρών και κρίσεων, είναι υποχρέωσή μας να προφυλάξουμε, να προστατέψουμε βασικά δικαιώματα και, βεβαίως, ειδικές ομάδες που πλήττονται ιδιαίτερα: άτομα με αναπηρία, ψυχικά ασθενείς, άτομα εθισμένα, τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας μας.”

“Είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός, είναι απαραίτητη η στήριξη της επιστημονικής γνώσης, είναι απαραίτητη η σοβαρή αξιολόγηση και χρηματοδότηση, είναι απαραίτητη η στήριξη του προσωπικού σε αυτές τις υποδομές, είναι απαραίτητη η πρόσληψη προσωπικού σε αυτές τις υποδομές, είναι απαραίτητη η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά προς αυτές τις κοινωνικές ομάδες. Τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται ούτε με την εμπορευματοποίηση του πόνου αυτών των ανθρώπων, ούτε βεβαίως με το να τα αφήσουμε να λυθούν από μόνα τους.

Πάνω σε αυτή την αντίληψη, δυστυχώς, έχουμε τα τελευταία χρόνια την πλήρη απαξίωση των υποδομών στήριξης αυτών των ανθρώπων. Δεν είναι μόνον η σημερινή οικονομική κρίση, αλλά και πριν από αυτήν, ακόμα και σε εποχές ανάπτυξης της χώρας μας, τα τελευταία πέντε χρόνια, αντί να έχουμε παράλληλη ανάπτυξη και ενίσχυση αυτών των υποδομών, είχαμε το αντίθετο. Είχαμε την απαξίωση αυτών των υποδομών.

Σας καλέσαμε σήμερα εδώ, διότι έχουμε δημιουργήσει τον Τομέα Ψυχικής Υγείας και Εξαρτήσεων, ακριβώς επειδή θέλουμε να στηρίξουμε μέσα από αυτόν και τη γενικότερη πολιτική υγείας, να προσεγγίσουμε τα ειδικότερα θέματα μέσα από μια πολύπλευρη προσπάθεια και να αλλάξουμε τη μεσαιωνική εικόνα, που δυστυχώς επανέρχεται στην ψυχική υγεία και πάει πάλι να εδραιωθεί από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.”

”Είχαμε, προ 20ετίας, 10 μεγάλα ψυχιατρεία, τα οποία βασικά ήταν αποθήκες ανθρώπων. Δεν ήταν ψυχιατρεία με τον σύγχρονο όρο. Ήταν αποθήκες ανθρώπων. Στοιβάζαμε, ουσιαστικά εξορίζαμε ανθρώπους, μέσα σε κάποιους χώρους. Ήταν περισσότερο κάτεργα, παρά ανθρώπινες συνθήκες.

Ήταν απάνθρωπες οι συνθήκες και γι’ αυτό, με την πολυετή προσπάθεια και συνεργασία με ευρωπαϊκές δομές και χρηματοδοτήσεις, κάναμε τη μεγάλη προσπάθεια της αποασυλοποίησης, της διαμόρφωσης μικρότερων, πιο ανθρώπινων υποδομών, ώστε να μπορούμε να στεγάσουμε άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας, σε διαμερίσματα, σε ξενώνες, σε οικοτροφεία και, ουσιαστικά, να μπορέσουμε όσο γίνεται περισσότερο, ανάλογα βεβαίως και με τη βαρύτητα της ασθένειας, να τους φέρουμε ξανά μέσα στην κοινωνία, ξανά μέσα στη ζωή, ξανά μέσα στην οικογένεια, χωρίς να αισθάνεται και το βάρος της ευθύνης η ίδια η οικογένεια.”

“...Δυστυχώς, αυτές οι προσπάθειες έχουν γυρίσει σχεδόν πίσω στο μηδέν, λόγω της πολιτικής αυτής της κυβέρνησης. Τόσο αρνητικά είναι τα αποτελέσματα που, προ ολίγων ημερών, ήρθε η Ευρωπαϊκή Ένωση και σταμάτησε τη χρηματοδότηση. Σταμάτησε τη χρηματοδότηση των υποδομών μας. Γιατί; Είναι κακή η Ευρωπαϊκή Ένωση; Όχι. Είπε πολύ απλά: «Αυτά τα λεφτά, τα οποία εγώ σας δίνω, δεν τα πηγαίνετε εκεί όπου εσείς είχατε θέσει θεωρητικώς ως προτεραιότητες, στις υποδομές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας».”

"...Δηλαδή, μιλάμε για την πλήρη απαξίωση και αποτυχία. Αλλά εγώ δεν θα την χαρακτήριζα απλώς αποτυχία, διότι δεν υπήρχε καν προσπάθεια, ήταν εγκατάλειψη συστηματική, συνειδητή εγκατάλειψη αυτών των υποδομών.”

“Θέλω όμως, κλείνοντας, να τονίσω ότι υπάρχει και μία ακόμη πολύ μεγάλη έλλειψη, που δείχνει τη συνεχή απαξίωση αυτών των υποδομών. Είναι η εγκατάλειψη του ίδιου του προσωπικού, που δουλεύει στις υποδομές πρόληψης και σε άλλες υποδομές, που έχουμε δει και σε άλλους χώρους, όπως της πρόνοιας, στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι». Πάρα πολλοί εργαζόμενοι παραμένουν εδώ και μήνες απλήρωτοι και, βασικά, μέσα από το απόθεμα ψυχής τους κάθονται και δουλεύουν και βοηθούν, διότι θεωρούν ότι δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα, αλλά είναι μια κατάθεση ανθρωπιάς.

Όμως δεν μπορεί, παρά τις δικές τους ηρωικές προσπάθειες, ένα σοβαρό σύστημα αντιμετώπισης αυτών των κοινωνικών προβλημάτων να επαφίεται στον εθελοντισμό και μόνον, ούτε βεβαίως μπορεί να επαφίεται στο να δουλεύουν οι εργαζόμενοι και να μην πληρώνονται.

Είναι απαράδεκτες αυτές οι συνθήκες. Είναι απαράδεκτο ότι, μετά από τεράστιες προσπάθειες σε ένα πάρα πολύ δύσκολο τομέα, αυτόν της Ψυχικής Υγείας και των εθισμένων, προσπάθειες, με τις οποίες έφτασε η χώρα μας σε ένα πολύ θετικό επίπεδο, με την επιβράβευση των προσπαθειών μας και από διεθνείς Οργανισμούς, φορείς και ευρωπαϊκές Αρχές, να έχουμε φτάσει ακόμη και στην «τιμωρία» μας, στην αναστολή πληρωμών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω της κατάπτωσης και απαξίωσης αυτών των δομών από τη σημερινή κυβέρνηση.”

Δεν έχουμε να προσθέσουμε κάτι άλλο, προς το παρόν. Μετά τη θεωρία, αναμένουμε την πράξη...