Να ανακληθεί η απόφαση Λοβέρδου για την παρακράτηση συντάξεων των ψυχικά πασχόντων

Στην προηγούμενη ανάρτηση λάβαμε, ως σχόλιο, επιστολή του κ. Χάρη Βαρουχάκη, ψυχίατρου - τ. Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας του Ψ.Ν.Α., με την οποία καλεί το Συνήγορο του Πολίτη, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία να καταδικάσουν δημόσια την απόφαση του υπουργού υγείας Ανδρέα Λοβέρδου για την περικοπή των συντάξεων των ψυχικά πασχόντων και να ζητήσουν άμεσα την ανάκλησή της.

Με αφορμή την πρωτοβουλία του κου  Βαρουχάκη, θα ήθελα να επισημάνω ότι πραγματικά έχει προκαλέσει εντύπωση, τουλάχιστον στους χώρους της εργασίας μας, η σιωπή των θεσμικών οργάνων για την πρωτοφανή απόφαση του υπουργού υγείας που θα οδηγήσει τους ψυχικά πάσχοντες σε περαιτέρω κοινωνικό αποκλεισμό και εξαθλίωση. Επίσης, φορείς ψυχικής υγείας, επιστημονικοί, επαγγελματικοί, εθελοντικοί σύλλογοι και σωματεία που δραστηριοποιούνται στο χώρο της ψυχικής υγείας τηρούν την ίδια στάση.

Αναρωτιέμαι τι απαντήσεις θα δώσουν οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας στους ανθρώπους που για χρόνια εκπαίδευαν για να συμμετέχουν στη ζωή της κοινότητας και υποστήριζαν για να ανακτήσουν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματά τους, όταν αυτοί χάσουν ακόμα και τη μικρή σύνταξη που τους επέτρεπε να καλύπτουν τις στοιχειώδεις ανάγκες τους.

Παρόμοια, αν όχι χειρότερα, αναμένεται να είναι τα προβλήματα στις κοινοτικές δομές των ΝΠΙΔ. Εξαιτίας της υποχρηματοδότησης των τελευταίων ετών, οι φιλοξενούμενοι στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης αναγκάζονται να καλύπτουν με τα χρήματα των συντάξεών τους τα ατομικά τους έξοδα (ρουχισμό, προσωπικά αντικείμενα, θεραπευτικά προγράμματα, συμμετοχή σε ιατρικές εξετάσεις και φάρμακα, επισκέψεις στις οικογένειές τους, ψυχαγωγία κτλ). Μετά από τις νέες περικοπές στα λειτουργικά έξοδα των φορέων, που σύντομα θα ανακοινωθούν, ποιος θα είναι ο ρόλος των εργαζομένων σε αυτές τις δομές; Εκτός από τη “φύλαξη” των ενοίκων, οι οποίοι θα βρίσκονται περιορισμένοι μέσα σε οικοτροφεία και ξενώνες, τι άλλο θα μπορούσαν να προσφέρουν; 

Η αδιαφορία για το πρόσφατο σκάνδαλο του ΚΕΠΕΠ Λεχαινών, φαίνεται ότι αποτελεί απλά ένα παράδειγμα της αντίληψης των αρμοδίων του υπουργείου υγείας για τους ψυχικά πάσχοντες και την περίθαλψή τους. Η σημερινή κυβέρνηση, ακριβώς όπως και η προηγούμενη, χρησιμοποιώντας ως άλλοθι την οικονομική κρίση και εκμεταλλευόμενη το κλίμα φόβου και αγωνίας που κυριαρχεί στην Ελληνική κοινωνία, αποφασίζει να “ξεφορτωθεί” τους πιο ανίσχυρους πολίτες. Αυτούς που δεν έχουν φωνή, που δεν κλείνουν τους δρόμους, που δεν απειλούν την δημόσια τάξη.

Την εποχή που το σκοτεινό παρελθόν γίνεται παρόν και μέλλον, την εποχή που ετοιμάζονται εξοντωτικές λύσεις και πρακτικές για τους ψυχικά πάσχοντες, δεν κρίνεται μόνο το υπουργείο υγείας και η κυβέρνηση. Κρίνεται και η στάση των θεσμικών οργάνων, των οργανισμών, των συλλόγων, των σωματείων, αλλά και του καθενός από εμάς που θα πρέπει να επιλέξει: αν θα συνεχίσει να είναι μέλος (και μέρος) των παραπάνω, με ποιον τρόπο θα συνεχίσει να προσφέρει την εργασία του, ποια δικαιώματα θα υπερασπίσει και δίπλα σε ποιους θα βρεθεί.

Ελπίζω να υπάρχουν κάποιοι που να αντέχουν να διατυπώσουν ανοιχτά τις θέσεις τους και τις απόψεις τους.

Η σιωπή στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν είναι η καλύτερη επιλογή.

Ακολουθεί η επιστολή του κου Χάρη Βαρουχάκη:

Προς
1. Το Συνήγορο του Πολίτη
2. Την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
3. Την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία

Θέμα: Υπεράσπιση δικαιωμάτων ψυχικά πασχόντων

Όπως ήταν επόμενο, η οικονομική και ηθική κρίση στην οποία εξέπεσε η χώρα έπληξε καίρια τους πιο ανίσχυρους από τους αδύνατους : Τους ψυχικά πάσχοντες και τους νοητικά υστερούντες . Και περισσότερο από όλους απειλεί τους έγκλειστους στα πανάθλια άσυλα που στήθηκαν εναντίον τους από μια κοινωνία κατεχόμενη από δακρύβρεκτη συναισθηματική ακράτεια αλλά ανάξια να αναλάβει το ηθικό και υλικό κόστος που συνεπάγεται η συμμετοχή στην οδύνη του άλλου, και από μια πολιτική ηγεσία περί άλλα τυρβάζουσα και ενδιαφερόμενη μόνο για ψήφους και άλλα δώρα φέροντες .

Η απόφαση του Υπουργού Υγείας για περικοπή των συντάξεων ψυχικά πασχόντων προσώπων και τα περί αυτής λεχθέντα από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου του όπως και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τα εγκλήματα που αποκαλύπτονται στα Λεχαινά αποκαλύπτουν τις πιο σκοταδιστικές αντιλήψεις για την ψυχική διαταραχή και επιχειρούν τις πιο ανατριχιαστικές πρακτικές εναντίον των πασχόντων.

Η επί σαράντα χρόνια θητεία μου στη μαχόμενη ψυχιατρική που δίνει το δικαίωμα αλλά και μου επιβάλλει το χρέος, ύστερα από αυτή τη στάση της Πολιτικής ηγεσίας αλλά και την προηγηθείσα καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, να απευθυνθώ πάλι στο Συνήγορο του Πολίτη, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία . Και να παρακαλέσω να αναζητήσουν τρόπους ώστε να συντονίσουν τη δράση τους υπερασπιζόμενοι ανθρώπους αδύναμους και αποκλεισμένους, που, όχι μόνο παραβιάζονται απαράγραπτα δικαιώματά τους αλλά απειλούνται και πάλι αναίσχυντα με ηθική και βιολογική εξουδετέρωση.

Θα σας υποβάλλω σύντομα αναλυτικά τις απόψεις μου , για τον τρόπο που αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί.

Προς το παρόν και επειγόντως σας παρακαλώ να καταδικάσετε δημόσια αυτή την ανάλγητη απόφαση και να ζητήσετε την άμεση ανάκλησή της . Και επίσης να απαιτήσετε την άμεση λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της φρίκης που αποκαλύφθηκε στα Λεχαινά , πιθανώς δε και σε άλλους ανάλογους τόπους απόρριψης ανθρώπων.

Επιτρέψτε μου εξ άλλου να πω ότι θεσμικά όργανα που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των ανθρώπων θα πρέπει ίσως να αναλογιστούν εάν έχουν λόγο ύπαρξης , εφ’ όσον παρά τις επισημάνσεις και τις αντιδράσεις τους η Πολιτεία εξακολουθήσει να μεταχειρίζεται με τέτοια αναλγησία και σκληρότητα τους πάσχοντες πολίτες της.

Δίνω δημοσιότητα σ’ αυτή μου την έκκληση με την ελπίδα ότι θα βρεθούν και άλλοι από αυτούς που βρίσκονται κοντά σ’ εκείνους που παίρνουν τις αποφάσεις ή μπορούν να ασκήσουν επιρροή στις βουλές τους , που θα πράξουν αναλόγως .

Χάρης Βαρουχάκης


*Φωτογραφία: Kelly Jane “UrbEx: Hellingly Asylum Ι” (πηγή: deviantart.com)