Χ. Βαρουχάκης: Καλώ τους παλιούς φίλους να μιλήσουν!

 

Το παρακάτω κείμενο - έκκληση προς την ψυχιατρική κοινότητα (και όχι μόνο) εστάλη στο psi-action από τον κ. Χάρη Βαρουχάκη, ψυχίατρο και τ. Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας του Ψ.Ν.Α. “Δαφνί”:

Προς τους παλιούς μου φίλους

Τους παλιούς μου φίλους καλώ. Τους καλώ να μιλήσουν. Άνθρωποι υποφέρουν, βασανίζονται και πεθαίνουν. Άνθρωποι αδύναμοι, και εγκαταλειπόμενοι που για ένα κράτος παράλυτο και μια κοινωνία έμφοβη, εν αποστάσει και περιχαρακωμένη στα ίδια, αντιμετωπίζονται ως λιγότερο άνθρωποι από τους ανθρώπους. Άνθρωποι που είχαν βρει τη φωνή τους και που την έχασαν πάλι. Άνθρωποι που είχαν βρει το δικό τους Πρόσωπο και που αποσυντίθενται ξανά σ’ ένα παχύρευστο άμορφο χυλό, ετοιμόρροπες μονάδες σε ένα πλήθος ομοίων τους. Άνθρωποι, εν ονόματι των οποίων, οι επιτηδείως διαπλεκόμενοι με όσους μπορούν να δώσουν και να πάρουν, θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν τα προνόμιά τους, να επεκτείνουν την κοινωνική τους προβολή και να εδραιώνουν την επαγγελματική τους ανέλιξη. Κι’ εμείς, όλο και περισσότεροι, παρατηρούμε απαθείς τα τεκταινόμενα, εγκύπτουμε εις εαυτούς και σωπαίνουμε.

Καλώ τους φίλους μου. Αλλά και όλους, όσοι διατηρούν την ιδιοκτησία της φωνής τους και δεν έχουν εκχωρήσει σε άλλους το νου και το λόγο τους. Όλους αυτούς που το χρέος δεν έπαψε να δονεί τη καρδιά τους. Τους καλώ πάλι και τους παρακαλώ να μιλήσουν. Να αρθρώσουν λόγο απλό και ξεκάθαρο και με την ένταση που επιβάλλουν οι περιστάσεις. Εγώ πολλές φορές μίλησα. Με ανοικτές επιστολές και με θεσμικές παρεμβάσεις. Έγινα ήδη κουραστικός, η αισιοδοξία μου λιγοστεύει, η γραφικότητα καραδοκεί να διαβάλλει τις πράξεις μου.

Καταθέτω εδώ την τελευταία παρέμβασή μου. Είναι επιστολή μου προς την ΕΨΕ. Την έστειλα στις 7 Οκτωβρίου με την παράκληση να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα μας και την ελπίδα ότι το Δ.Σ., με την ευκαιρία του εορτασμού της Ημέρας Ψυχικής Υγείας θα έπαιρνε θέση. Η ΕΨΕ, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, το απέφυγε. Η δε επιστολή μου αναρτήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση στις 5 Νοεμβρίου και είναι η εξής:

Προς το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας

Θέμα: Έκκληση για παρέμβαση της ΕΨΕ

Κύριε Πρόεδρε και αγαπητοί συνάδελφοι.

Τα περιθώρια έχουν εξαντληθεί. Τους αρρώστους μας, τους συναδέλφους μας και τους συνεργάτες μας στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας απειλούν άμεσοι και μείζονες κίνδυνοι. Βιολογική εξουδετέρωση και ηθική εξουθένωση σε συνθήκες έσχατης ένδειας, ντροπής και ταπείνωσης.

Η ΕΨΕ οφείλει να παρέμβει. Και να ανταποκριθεί με επάρκεια στις υποχρεώσεις που απορρέουν από το θεσμικό της ρόλο ως κορυφαίου συλλογικού οργάνου των Ελλήνων Ψυχιάτρων. Αν δε το πράξει θα καταστεί συνυπεύθυνη για όσα απαράδεκτα συμβαίνουν και όσα χειρότερα θα ακολουθήσουν. Να βλέπουμε π.χ.: Αυτούς που σκανδαλωδώς ευνοήθηκαν από το εκάστοτε επικρατούν κομματικό κατεστημένο και το άθλιο πελατειακό κράτος, να γίνονται, με τη βοήθεια πάλι πολιτικών κομμάτων, συνομιλητές ή και τιμητές της σημερινής πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας. Την ΕΨΕ να απωθείται από την Υπουργό ή και να αυτοπεριορίζεται σε μόνο τον εκπαιδευτικό και επιστημονικό της ρόλο. Συναδέλφους μας να μετέχουν σε κόμματα που προπαγανδίζουν τη στείρωση και την ευθανασία των αρρώστων μας. Και εμείς να παρακολουθούμε απαθείς και εν αποστάσει όλα αυτά και τα άλλα πολλά που τεκταίνονται.

Οφείλει λοιπόν η ΕΨΕ να μιλήσει. Και να το πράξει με λόγο ξεκάθαρο και απλό και με την ένταση και τον τόνο που ταιριάζει στις περιστάσεις και στη βαρύτητα αυτών που διακυβεύονται.

Σας καλώ και σας παρακαλώ να παρέμβουμε. Η παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας μας δίνει μια ευκαιρία. Μια συνέντευξη Τύπου θα πρέπει να ακολουθήσει σε πολύ σύντομο χρόνο. Η Ημερίδα με θέμα τη ναζιστική βία που προτείνει ο κ. Νίκος Τζαβάρας θα πρέπει να πραγματοποιηθεί το ταχύτερο.

Δύο είναι τα θέματα άμεσης προτεραιότητας:

1. Η κατάρρευση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και η τύχη των αρρώστων μας και των εργαζομένων στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας.
2. Οι φρικιαστικές ιδέες για στείρωση και ευθανασία ανθρώπων που προπαγανδίζει κόμμα με ισχυρή μάλιστα εκπροσώπηση στη Βουλή και στο οποίο καταγγέλλεται ότι ανήκει συνάδελφός μας.

Για το πρώτο θέμα θα πρέπει να απαιτήσουμε από την Υπουργό:

1. Να ακυρώσει αμέσως την Υπουργική Απόφαση με αριθμό Υ5β/Γ.Π./οικ 46769 με την  οποία ο κ. Μπόλαρης τρεις μέρες πριν από τις εκλογές της 6ης -5ου- 2012 ενέκρινε το «Δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης μονάδων και δράσεων ψυχικής υγείας ΨΥΧΑΡΓΩΣ Γ΄ (2011-2020)».

2. Να ανασυγκροτήσει την Ομάδα Εργασίας για την αναθεώρηση του Προγράμματος ΨΥΧΑΡΓΩΣ 2011-2020., και να εντάξει σ’ αυτήν εκπροσώπους από ανεξάρτητα θεσμικά όργανα (π.χ. Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ψυχικά Πασχόντων, Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου).

3. Να αναθέσει σ’ αυτή την διευρυμένη Ομάδα Εργασίας και το έργο της επανεξέτασης όλων των μέχρι σήμερα εγκρίσεων σκοπιμότητας ή υλοποίησης έργων με βασικό κριτήριο το συμφέρον των ψυχικά πασχόντων πρωτίστως αλλά και το συμφέρον των εργαζόμενων στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας, δημόσιες και ιδιωτικές, που είναι απόλυτα συνυφασμένο με το συμφέρον των αρρώστων.

4. Να αναθέσει σ’ αυτή την Ομάδα Εργασίας και το έργο της αξιολόγησης των Μονάδων Ψυχικής Υγείας και επί τέλους το διαχωρισμό εκείνων που προσφέρουν ανιδιοτελώς χρήσιμο έργο από εκείνους που εμπορεύονται τους ανθρώπους και τα όνειρά τους με μόνο σκοπό την κοινωνική τους ανέλιξη και τον άκοπο ή και ιδιοτελή και παράνομο πλουτισμό τους.

Για το δεύτερο ζήτημα η ΕΨΕ πρέπει να δηλώσει ότι:

1. Τα δικαιώματα στη ζωή -και σε ό,τι με την έννοια της ζωής νοείται, σημαίνεται και συνεπάγεται- είναι κατοχυρωμένα, με σωρεία νομικών εγγράφων πανευρωπαϊκής  ισχύος, για όλους τους ανθρώπους που ζούνε στη χώρα μας, χωρίς καμιά εξαίρεση για οποιονδήποτε λόγο ή επιχείρημα επιστημονικοφανές, λογικοφανές ή άλλο.

2. Οι γιατροί επιπροσθέτως οφείλουν, σύμφωνα με τον όρκο τους και τις πανάρχαιες και πάγιες αξίες του λειτουργήματός τους, να αντιστέκονται και να μάχονται σθεναρά και ανυποχώρητα και με οποιοδήποτε προσωπικό κόστος, εναντίον κάθε απειλής ή διαφαινομένου κινδύνου αμφισβήτησης αυτών των δικαιωμάτων και βέβαια να αποβάλουν αμέσως από την κοινότητά τους κάθε γιατρό που υποστηρίζει, προπαγανδίζει, ανέχεται ή συμμετέχει σε φορείς που προβάλλουν και αναβιώνουν τις ανατριχιαστικές περί στείρωσης και ευθανασίας ανθρώπων πρακτικές της ναζιστικής θηριωδίας.

3. Καλεί όποιον έχει συγκεκριμένες και αποδείξιμες πληροφορίες που αφορούν μέλος της ΕΨΕ να τις γνωστοποιήσει επωνύμως προκειμένου να ενεργοποιηθεί η προβλεπόμενη από το Καταστατικό πειθαρχική διαδικασία.

4. Καλεί τους Ιατρικούς Συλλόγους της Χώρας να πράξουν το ίδιο.

5. Καλεί και παρακαλεί κάθε πολίτη αυτής της χώρας να μην επιτρέψει στην πικρία και την απογοήτευση του, από τα άδικα δεινά που υφίσταται, να εξουδετερώσει την ανθρωπιά του, και να μη στρέψει τη δίκαιη οργή του κατά αδύναμων και ανυπεράσπιστων συνανθρώπων.

6. Καλεί την πνευματική ηγεσία της Χώρας, τις Ενώσεις και Αρχές που υποστηρίζουν τα δικαιώματα του ανθρώπου και βέβαια όλα τα πολιτικά κόμματα εντός και εκτός Βουλής να μην εφησυχάζουν και να αντιδράσουν αμέσως στις προωθούμενες ναζιστικής έμπνευσης βδελυρές θεωρίες.

Σας ευχαριστώ

Χάρης Βαρουχάκης

...

Πέρασαν σχεδόν δύο μήνες και η ΕΨΕ συνεχίζει να μη παίρνει θέση σε μείζονα και κατεπείγοντα θέματα που της επεσήμανα και που αφορούν τους συναδέλφους μου, τους συνεργάτες μας στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας και τους αρρώστους μας. Όσο και εάν αυτό είναι δυσάρεστο και προσωπικά οδυνηρό, δεν μπορώ πια να αμφιβάλλω ότι η ΕΨΕ, υπό την παρούσα Διοίκηση, επέλεξε να αποστασιοποιηθεί από τα φλέγοντα ζητήματα και να περιοριστεί στον ερευνητικό και εκπαιδευτικό της ρόλο. Θεωρώ ότι ο δρόμος που διάλεξε είναι λανθασμένος και επιζήμιος. Πάγια πεποίθησή μου είναι ότι εμείς οι ψυχίατροι πρέπει πρώτοι να αντισταθούμε. Και εμείς έχουμε την κύρια ηθική ευθύνη για ό,τι υφίστανται οι συνάδελφοί μας, οι συνεργάτες μας και προ παντός οι άρρωστοί μας. Και για όσα χειρότερα επίκεινται. Έκανα ό,τι μπορούσα, ίσως μάλιστα με τρόπο φορτικό και επίμονο, για να αλλάξει η ΕΨΕ τις επιλογές της. Απέτυχα. Εξακολουθώ όμως να πιστεύω ότι είναι χρέος της να το πράξει. Και θέλω να ελπίζω ότι έστω και καθυστερημένα θα ανταποκριθεί.

Δεν είναι όμως μόνο οι ψυχίατροι που πρέπει να μιλήσουν. Υπάρχουν και θεσμικά όργανα και Φυσικά ή Νομικά πρόσωπα που οφείλουν, με σεβασμό στην ιστορία τους  να πάρουνε θέση και να αντισταθούν σ’ αυτή τη κατρακύλα.

Γι’ αυτό δίνω δημοσιότητα σ’ αυτό που ζήτησα και πρότεινα στην ΕΨΕ και καλώ όλους και σας παρακαλώ: Αν συμφωνείτε μαζί μου να ενώσετε τη φωνή σας με τη δική μου. Αν διαφωνείτε να το πείτε και να το εξηγήσετε. Αν έχετε κάτι διαφορετικό να προτείνετε ή να συμπληρώσετε πέστε το. Αν κάτι άλλο σκέπτεστε να πράξετε, μη το καθυστερείτε και πάντως δημοσιοποιείστε το. Θέλω ακόμη να ελπίζω ότι δεν απέλιπαν την καρδιά και την ψυχή μας τα συναισθήματα.

Καλώ πρώτα τους φίλους μου στο Δαφνί. Αυτούς που νιώσανε στο κορμί, στη καρδιά και στο νου τους, μέσα στα λύματα και τα κόπρανα το άσυλο και πάλεψαν να το ανατρέψουν όταν οι άλλοι ομιλούσαν περί αυτού αφ’ υψηλού, πολυτελώς συνεδριάζοντες, ακκιζόμενοι και κομπορρημονούντες.

Τους φίλους στο Δρομοκαΐτειο, τα Χανιά και το Ηράκλειο και όλους τους συναδέλφους μου μέλη της ΕΨΕ.

Τους φίλους στις λεγόμενες μη κερδοσκοπικές Εταιρείες με τη παράκληση να διαχωρίσουν επί τέλους τη θέση τους και να μη συναγελάζονται με τους επιτήδειους επήλυδες στο χώρο της Ψυχικής Υγείας.

Τους φίλους νομικούς της Θεσσαλονίκης.

Το Συνήγορο του Πολίτη και τους εκεί φίλους.

Την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και τους εκεί φίλους.

Την Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ψυχικά Πασχόντων και τους φίλους εκεί.

Το ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Το «Αντίφωνο»

Αυτούς όλους καλώ και όποιον άλλον έχει κάτι να πει ή να πράξει για να υπερασπιστεί τους απειλούμενους με βιολογική και ηθική εξουδετέρωση ψυχικά πάσχοντες.

                                                   

Πειραιάς, 22-11-2012

Χάρης Βαρουχάκης

Πρώην Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής

* Φωτογραφία: Gina Bold "The Complaint" (Oil on Canvas). The Other Side Gallery