Διακοπή της χρηματοδότησης από την Ε.Ε.;

Λίγες μέρες έμειναν μέχρι την επίσκεψη του Επιτρόπου Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Vladimir Spidla και συνεχίζονται οι ερωτήσεις βουλευτών για το θέμα της χρηματοδότησης των κοινοτικών δομών ψυχικής υγείας, αλλά και για τον κίνδυνο δημιουργίας νέων τμημάτων για 'δυσίατα περιστατικά', πρακτική που θα μας γυρίσει δεκαετίες πίσω.

Η σημερινή Ερώτηση του κ. Θοδωρή Δρίτσα:

Προς τον κ. Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Θέμα: Κίνδυνος κατάρρευσης της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης

Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση απειλείται, κυρίως λόγω της ανεπαρκούς κρατικής χρηματοδότησης αλλά και της διαφαινόμενης αμφισβήτησης από την Κυβέρνηση της αξίας των αποκεντρωμένων δομών οργάνωσης της.

Πρόσφατα ο Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου κ. Κίτζελε έπειτα από δημόσια συνάντηση με την ηγεσία του Υπουργείου, τόνισε ότι αν η Ελλάδα δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της θα διακοπεί η χρηματοδότηση. Οι οριστικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πιθανότατα θα ανακοινωθούν αμέσως μετά την επίσκεψη στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου του Επιτρόπου Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Σπίντλα. Πέραν της πιθανής διακοπής της συνέχισης της χρηματοδότησης υφίσταται πραγματικός κίνδυνος να ζητηθεί και η επιστροφή μέρους των χρηματοδοτήσεων που ήδη έχουν εισπραχθεί!

Ταυτόχρονα ο κ. Υπουργός δέχεται εισηγήσεις του Κεντρικού Εθνικού Συμβουλίου Υγείας για άνοιγμα νέων τμημάτων χρόνιων ασθενών, που τους μετονομάζει σε 'δυσίατα περιστατικά'.

Με βάση τα ανωτέρω,

ερωτάται ο κ. Υπουργός

1. Με ποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα σταθερής κρατικής χρηματοδότησης και γενικότερης ενίσχυσης των δομών θα αποτρέψει την απειλούμενη κατάρρευση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και την απειλούμενη διακοπή της χρηματοδότησης της από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

2. Είναι πράγματι στα σχέδια του Υπουργείου το άνοιγμα νέων 'Ψυχιατρείων' χρόνιων ασθενών; Εάν όχι, που αναφέρεται και που παραπέμπει ο όρος 'δυσίατα περιστατικά', ο οποίος περιέχεται στην εισήγηση του Κεντρικού Εθνικού Συμβουλίου Υγείας την οποία δέχτηκε ο Υπουργός;

Ο ερωτών Βουλευτής
Θοδωρής Δρίτσας
Κίνδυνος κατάρρευσης της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης

Χθες, 30 Μαρτίου, ο κ. Περικλής Κοροβέσης κατέθεσε Ερώτηση για τη χρηματοδότηση της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας.
Χρηματοδότηση της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας

Επίσης, την 17η Μαρτίου οι κ.κ. Κουράκης Αναστάσιος, Λαφαζάνης Παναγιώτης και Λεβέντης Αθανάσιος κατέθεσαν Ερώτηση και Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων με θέμα "Καταρρέουν τα προγράμματα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης", οι οποίοι, εκτός των άλλων, ερωτούν τον Υπουργό Υγείας για την περίπτωση αναστολής της κοινοτικής χρηματοδότησης.
Καταρρέουν τα προγράμματα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης!

Σας θυμίζουμε ότι είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος να αναστείλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη χρηματοδότηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υγεία –Πρόνοια», λόγω αθέτησης, εκ μέρους του Υπουργείου Υγείας, της συμφωνίας για τη στήριξη των Μονάδων Ψυχικής Υγείας από εθνικούς πόρους.

Νεοφιλελευθερισμός και Νεοιδρυματισμός

Απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου: “Η καθημερινή ζωή στο ψυχιατρείο: Μορφές ιδρυματισμού και ιδρυματικής κακοποίησης” του Χ. Ασημόπουλου (υπό έκδοση από τις εκδόσεις Καστανιώτη).

"...Το εγχείρημα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης κινδυνεύει. Έχουν αρχίσει να κυριαρχούν αντιλήψεις και απόψεις περί της αναγκαιότητας διατήρησης των Ψυχιατρείων, του κεντρικού ρόλου που θα πρέπει να παίζει η λειτουργία του νοσοκομείου στο σύστημα των ψυχιατρικών υπηρεσιών και τον περιορισμό, ως συμπληρωματικών σε αυτό και υπό τον αποκλειστικό έλεγχο των Ψυχιατρείων, των μονάδων ψυχοκοινωνικής φροντίδας στην κοινότητα. Οι απόψεις αυτές σταδιακά αρχίζουν να αντανακλούν και σε επίσημες πολιτικές, Το γεγονός αυτό είναι αποτέλεσμα της νεοφιλελεύθερης συντηρητικής κοινωνικής πολιτικής σε συνδυασμό με το φαινόμενο της αντίστασης στην αλλαγή. Η νεοφιλελεύθερη συντηρητική κοινωνική πολιτική περιορίζει το κοινωνικό κράτος, αποφεύγει την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων με την υιοθέτηση λύσεων που απαιτούν αναδιάρθρωση και προωθεί απόψεις που θεωρούν ότι οι νόμοι της ελεύθερης οικονομίας είναι δυνατόν να ρυθμίσουν τις κοινωνικές ανισότητες. Επιπλέον, καθώς η ψυχιατρική μεταρρύθμιση, η οποία είναι διαδικασία μετασχηματισμού του συστήματος από υπηρεσίες βασισμένες στο Ψυχιατρείο σε υπηρεσίες βασισμένες στην κοινότητα, είναι διαδικασία αλλαγής, κλονίζει τις υπάρχουσες ισορροπίες στο ψυχιατρικό σύστημα, είναι αγχογόνος και απαιτεί από όλους όσους συμμετέχουν σε αυτό νέες στάσεις, συμπεριφορές, σχέσεις και λειτουργίες. Στη διαδικασία της αλλαγής εκδηλώνεται αντίσταση στην αποδοχή της, η οποία προέρχεται από φόβο για το άγνωστο, έλλειψη γνώσεων και πληροφόρησης, προκαταλήψεις, ασυμβίβαστο αξιών και υποθέσεων και απώλεια του γνώριμου ψυχοκοινωνικού πεδίου. Αντιδράσεις αυτού του είδους κινητοποιούνται και εκφράζονται από όλους όσους εμπλέκονται στην μεταρρύθμιση: την κεντρική διοίκηση, την διεύθυνση και το προσωπικό των Ψυχιατρείων, τους ίδιους τους ασθενείς και τις οικογένειες τους και τις τοπικές κοινωνίες (Tsiantis et al, 1995). Η αντίσταση εκδηλώνεται με μεγαλύτερη ένταση και προκαλεί μεγαλύτερες δυσκολίες στην αλλαγή όσο ιεραρχικά εμφανίζεται υψηλότερα στις κοινωνικές δομές. Ειδικότερα, στο επίπεδο της κεντρικής διοίκησης η αντίσταση στην αλλαγή του ψυχιατρικού συστήματος εκδηλώνεται με την προτίμηση των ιδρυματικών μορφών φροντίδας και την παρεμπόδιση της ανάπτυξης των υπηρεσιών φροντίδας στην κοινότητα. Τα εμπόδια αυτά έχουν την μορφή γραφειοκρατικών προβλημάτων, ανάσχεσης της δυναμικής συνέχισης των προγραμμάτων, παρεμπόδιση της διάδοσης της πληροφορίας, προβλήματα χρηματοδότησης και καθυστέρηση της νομοθετικής κατοχύρωσης των νέων κοινοτικού τύπου υπηρεσιών ψυχικής υγείας (Ασημόπουλος, 2006).

Σε αυτή την συγκεκριμένη χρονική στιγμή, και σε μία περίοδο κατά την οποία στην ελληνική κοινωνία αυξάνονται η φτώχεια, ο ρατσισμός, οι κοινωνικές αντιθέσεις και η κοινωνική περιθωριοποίηση και ο αποκλεισμός, η κεντρική διοίκηση, επικαλούμενη την οικονομική ύφεση και το κόστος λειτουργίας των νέων μονάδων στο ψυχιατρικό σύστημα, άρχισε να υποχρηματοδοτεί ασφυκτικά τις μονάδες ψυχιατρικής μεταρρύθμισης των μη κυβερνητικών οργανισμών, όσων δηλαδή δεν ελέγχονται και δεν λειτουργούν ως δορυφορικές των Ψυχιατρείων. Εαν το γεγονός αυτό συνεχισθεί, θα τις οδηγήσει πολύ σύντομα σε διακοπή της λειτουργίας τους. Σε αυτή την περίπτωση το μέλλον των εξυπηρετούμενων σε αυτές ασθενών στην κοινότητα είναι αβέβαιο. Ο κίνδυνος να επιστρέψουν στα Ψυχιατρεία είναι μεγάλος. Το τι ακριβώς θα σημαίνει η ψυχιατρική ιδρυματική εμπειρία ζωής για αυτούς τους χιλιάδες ανθρώπους, αλλά και τι σημαίνει για τους χιλιάδες υπόλοιπους ασθενείς που παραμένουν ακόμα έγκλειστοι στα Ψυχιατρεία, μπορεί ο αναγνώστης να το γνωρίσει διαβάζοντας τις σελίδες του βιβλίου.

Η βασική θέση που υποστηρίζεται στο βιβλίο είναι ότι ο ψυχιατρικός ιδρυματισμός είναι φαινόμενο σύμφυτο με την κακοποίηση. Η παραμέληση και κακοποίηση των ψυχικά ασθενών στο Ψυχιατρείο, παρά του ότι αποτελεί συστηματική και γενικευμένη κατάσταση στο σύστημα λειτουργίας των κλειστών ψυχιατρικών ιδρυμάτων, αποσιωπάται. Αγνοείται τόσο γενικότερα από την κοινωνία όσο ειδικότερα και από την επιστημονική έρευνα. Η σιωπή είναι εύκολο να συγκαλύπτει αυτά τα θέματα όταν συμβαίνουν στο πλαίσιο κλειστών ιδρυματικών συστημάτων. Συνήθως προσεγγίζεται σαν ένα μεμονωμένο γεγονός, δηλαδή σαν ένα σκάνδαλο στη λειτουργία των Ψυχιατρείων και σαν εκδήλωση μίας μη αναμενόμενης παθολογίας τους (Stanley, 1999). Όμως αντίθετα, όπως δείχνουν τα εμπειρικά δεδομένα το φαινόμενο της διαφθοράς της φροντίδας σε αυτά αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της λειτουργίας τους. Το φαινόμενο της διαφθοράς της φροντίδας έχει την έννοια της ενεργής κατάχρησης της δύναμης και της ηθικής απόκλισης από τις αξίες στις οποίες βασίζονται οι οργανισμοί που είναι κοινωνικά δεσμευμένοι για τη μέριμνα, την φροντίδα και τον σεβασμό των ανθρώπων σε ανάγκη περίθαλψης και προστασίας (Wardhaugh and Wilding, 1998). Όπως φαίνεται από τα δεδομένα που παρουσιάζονται στο βιβλίο προκύπτει με διάφορες μορφές και στη χώρα μας: κατάχρηση της δύναμης από το προσωπικό, άσκηση κακομεταχείρισης και βίας στους ασθενείς, εκμετάλλευση, παραμέληση και κακοποίησή τους..."

Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα

Συνήγορος του Πολίτη

Ημερίδα
Δευτέρα 30 Μαρτίου 2009, Αίθουσα Εκδηλώσεων του Συνηγόρου του Πολίτη

Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ανάγκες – Προτάσεις – Λύσεις

9.00 Έναρξη
Γιώργος Καμίνης, Συνήγορος του Πολίτη

Χαιρετισμοί Επισήμων

9.30 Κεντρική Ομιλία
Οι περιπέτειες μιας ημιτελούς μεταρρύθμισης: Από την περίπτωση της Λέρου στο Ψυχαργώς
Μιχάλης Μαδιανός, Καθηγητής Ψυχιατρικής Παν/μιου Αθηνών, Πρόεδρος W.A.P.R.

10.15 Στρογγυλή Τράπεζα
“Ανεκπλήρωτες Ανάγκες”
Συντονιστής: Γιώργος Μόσχος, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού

Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων: Μια παραμελημένη προτεραιότητα
Γεράσιμος Κολαΐτης, Επ. Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής Παν/μιου Αθηνών

Από το “ανίατο” της Λέρου στο “δυσίατο” του Ψυχαργώς
Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου, Δ/ντης 9ου Ψυχιατρικού Τμήματος του Ψ.Ν.Α.

Η στιγματίζουσα “Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση”
Στέλιος Στυλιανίδης, Αν. Καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής Παντείου Παν/μιου

Δικαιώματα και “Δικαιώματα”...
Γεώργιος Γιαννουλόπουλος, μέλος Σωματείου Αυτοεκπροσώπηση

Σχόλια
John Henderson, Senior Policy Advisor Mental Health Europe

12.15 Διάλειμμα

12.45 Στρογγυλή Τράπεζα
“Υπάρχουν λύσεις;”
Συντονιστής: Ανδρέας Τάκης, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Mental Health Reform in Europe: The slow train
John Henderson, Senior Policy Advisor Mental Health Europe

Δικτύωση – Τομεοποίηση των Ψυχιατρικών Υπηρεσιών
Δημήτρης Πλουμπίδης, Αν. Καθηγητής Ψυχιατρικής Παν/μιου Αθηνών

Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων: Ανάγκη ανάπτυξης και όχι οπισθοδρόμησης (παλινδρόμησης)
Γιάννης Τσιάντης, Αν. Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής Παν/μιου Αθηνών

Εκπρόσωπος Ευρωπαϊκής Επιτροπής (αναμένεται επιβεβαίωση)

Οικογένεια: Βασικό υποστηρικτικό πλαίσιο ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης
Ελένη Νομίδου, Πρόεδρος Π.Ο.Σ.Ο.Ψ.Υ.

Ομάδες Αυτοβοήθειας και δικαιώματα στο χώρο της Ψυχικής Υγείας
Άκης Ασπρογέρακας, μέλος της Ομάδας Αυτοβοήθειας Αθήνας

Εκπρόσωπος Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (αναμένεται επιβεβαίωση)

14.15 Συμπεράσματα
Γιάννης Σακέλλης, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για την Κοινωνική Προστασία

update:
Το δελτίο τύπου με τα συμπεράσματα από την ημερίδα μπορείτε να τα "κατεβάσετε" σε μορφή pdf (κλικ εδώ)

ΜΜΕ: Παλιά σκάνδαλα - Νέες σκοπιμότητες

Στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας “Πρώτο Θέμα” σήμερα διαβάζουμε: “Σκάνδαλο: Κοστούμια Αρμάνι και κούτες ουίσκι για ...τους ψυχικά ασθενείς”. Αγοράσαμε, λοιπόν, την εφημερίδα για να ενημερωθούμε για το σκάνδαλο. Φθάνοντας στις σελίδες 44-45 βρήκαμε το δισέλιδο ρεπορτάζ: “'Όργιο ατασθαλιών αποκαλύπτει ο έλεγχος των επιθεωρητών υγείας, που αποκαλύπτει το Πρώτο Θέμα σε 10 οικοτροφεία και ξενώνες της Βόρειας Ελλάδας”.

Αν και κάτι μας θύμισε, συνεχίσαμε να το διαβάζουμε μέχρι που καταλάβαμε ότι πρόκειται για το ίδιο σκάνδαλο που δημοσίευσε η εφημερίδα “Έθνος” την 10η Μαΐου 2008 με τίτλο:

Προσούτο και σολομό... ψώνιζαν οι ψυχικά ασθενείς

Τότε το “Έθνος” έγραφε: “Ο ογκώδης φάκελος βρίσκεται στον εισαγγελέα, ο οποίος χειρίζεται πια τη σοβαρή υπόθεση” και σήμερα το “Πρώτο Θέμα” γράφει ότι το πόρισμα έχει σταλεί στον εισαγγελέα.

Εμείς δεν γνωρίζουμε ούτε πόσο χρονικό διάστημα απαιτείται για να εξετάσει ο εισαγγελέας την υπόθεση, ούτε αν έγιναν όλα αυτά που αναφέρονται στις εφημερίδες. Γι' αυτά θα αποφανθεί ο εισαγγελέας, αν τελικά φτάσει ο “ογκώδης” φάκελος, γιατί από ό,τι φαίνεται ακόμα ...πηγαίνει.

Γνωρίζουμε, όμως, ότι το ίδιο ακριβώς “σκάνδαλο”, που εμφανίστηκε πριν από ένα χρόνο στο “Έθνος”, επανεμφανίστηκε σήμερα στο “Πρώτο Θέμα” καθώς και στο βραδινό δελτίο ειδήσεων του “Alpha”. Μάλιστα, στο δελτίο ειδήσεων είδαμε και την Γ. Γραμματέα Πρόνοιας κ. Μαρία Τροχάνη να κάνει δηλώσεις για την κακοδιαχείριση του δημόσιου χρήματος.

Με όλα αυτά θυμηθήκαμε και τον πρώην Υφυπουργό Υγείας κ. Γιώργο Κωνσταντόπουλο. Ο κ. Κωνσταντόπουλος, στις 17 Ιουλίου 2008, διαβεβαίωνε τους απλήρωτους εργαζόμενους στις δομές ψυχικής υγείας ότι δεν ευθύνεται το Υπουργείο Υγείας για τη μη καταβολή των μισθών τους, αλλά κάποιοι φορείς που κακοδιαχειρίζονται το δημόσιο χρήμα. Επίσης, είχε δεσμευθεί ότι θα έλυνε το πρόβλημα σε δύο μήνες (συγκεκριμένα ζήτησε από τους εργαζόμενους να κάνουν υπομονή μέχρι τις 15 Σεπτέμβρη 2008), αφού όπως υποστήριζε το θέμα των δύο φορέων που κακοδιαχειρίζονταν τα χρήματα για την ψυχική υγεία βρισκόταν ήδη στον εισαγγελέα! Επίσης, είχε τονίσει ότι πρόκειται για ένα φορέα της Θεσσαλονίκης (ο ίδιος είναι στο “νέο σκάνδαλο” που ξανα-αποκαλύπτει το “Πρώτο Θέμα”) και για ένα φορέα της Πάτρας (αυτό το ξανα-αποκάλυψε σήμερα ο “Alpha”).

Το γιατί εμφανίστηκε το περσινό σκάνδαλο ως νέο σκάνδαλο, λίγες μέρες πριν από την επίσκεψη του επιτρόπου Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Vladimir Spidla για το γνωστό θέμα της υποχρηματοδότησης των δομών ψυχικής υγείας (δείτε στο “ποιος ψεύδεται”), δεν χρειάζεται να το σχολιάσουμε. Είναι προφανείς οι σκοπιμότητες.

Όμως, για τους δημοσιογράφους, που “ανακάλυψαν” σήμερα το σκάνδαλο, τι να υποθέσουμε;

Προς το παρόν εμείς (οι απλήρωτοι εργαζόμενοι), διαβάζοντας το “Πρώτο Θέμα” που μόλις ανακάλυψε το περσινό σκάνδαλο – και μας στοίχισε 2 ευρώ - και παρακολουθώντας τον “Alpha” που επίσης ανακάλυψε σήμερα το περσινό σκάνδαλο, σκεφτόμαστε να αρχίσουμε να γράφουμε μια blacklist τηλεοπτικών σταθμών και εφημερίδων (ή/και δημοσιογράφων).

Τι λέτε;

ΥΓ. Δείτε και το σχετικό δελτίο τύπου από το δίκτυο φορέων ψυχικής υγείας"Αργώς"

Κοινωνική Αλληλεγγύη ή Υποκρισία;

Δημήτρης Αβραμόπουλος, Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης:

«Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να σας πω, ότι, όπως για τον καθένα που θα βρισκόταν στη δική μου θέση, η πιο όμορφη στιγμή είναι όταν βρίσκεσαι εκεί, όπου βλέπεις να πραγματώνεται η συλλογική μας προσπάθεια, κοινωνική, πολιτιστική ή πολιτική, να φέρουμε πιο κοντά την οργανωμένη πολιτεία, με ειδικές κατηγορίες του πληθυσμού μας, που το έχουν ανάγκη.

Εδώ και πάρα πολύ καιρό, τα Παιδικά Χωριά SOS, χάρη στην ευαισθησία, την αγάπη και την σκληρή δουλειά όλων των συντελεστών, δίνουν καθημερινά τη μάχη για την προστασία των παιδιών μας, αυτής της τόσο ευαίσθητης κοινωνικής ομάδας και αξίζουν την υποστήριξη και την ενθάρρυνσή μας.

Τα όσα ελέχθησαν πρωτύτερα, αποτελούν το αυτονόητο: Η οργανωμένη πολιτεία, η κοινωνία, ο πολιτισμός μας, κρίνονται ακριβώς στο σημείο όπου συναντιέται ο πολίτης με το Σύστημα.

Τα παιδιά που θα φιλοξενηθούν σε αυτόν τον χώρο, είναι παιδιά τα οποία παρεξέκλιναν της πορείας τους. Και οι αιτίες είναι πολλές. Κοινωνικές, οικογενειακές. Συμπεριφορές, που δεν συνάδουν με εκείνο που όλοι επιζητούμε. Απ’ την άλλη πλευρά όμως, έχουν και μια εξήγηση.

Επομένως, εφόσον μπορούν και να ερμηνευτούν και να εξηγηθούν, μπορούν και να θεραπευτούν. Μέσα από αυτόν τον χώρο, θα βγουν και πάλι στην κοινωνία. Πιο ώριμοι, πιο υπεύθυνοι. Θα προλάβουμε εκείνο που κάποτε δεν μπορούσε, να προλάβει η οργανωμένη κοινωνία ή αν το επιχειρούσε, το επιχειρούσε η ίδια με αστυνομικά είτε και δικαστικά μέτρα. Και πολλές φορές, αντί να οδηγήσει το νέο στη διόρθωση της κοινωνικής του συμπεριφοράς, του άνοιγε το δρόμο για ακόμη περισσότερη παραβατικότητα και αντικοινωνική στάση.

Με την πρωτοβουλία που λαμβάνουμε σήμερα εδώ, σε συνεργασία με τον Δήμο, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, δείχνουμε στην πράξη το επίπεδο του κοινωνικού μας πολιτισμού.

Πολλά ακούγονται και γράφονται για την Ελλάδα. Γκρίνιες, παράπονα. Αλλά πρέπει να το παραδεχτούμε. Η Ελλάδα έχει κάνει βήματα μπροστά, πολύ πιο μπροστά ακόμα και από προηγμένες κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά χώρες, σύμφωνα τουλάχιστον και με τους επίσημους δείκτες διεθνών Οργανισμών.

Σε άλλες χώρες, παρόμοια θέματα είναι εντεταγμένα στις αρμοδιότητες άλλων Υπουργείων, όπως του Δημοσίας Τάξεως ή του Δικαιοσύνης. Στη χώρα μας έχει να κάνει με την Κοινωνική Αλληλεγγύη. Εκεί όπου λειτουργεί η εταιρική κοινωνική ευθύνη και ο εθελοντισμός.

Το σημαντικότερο μήνυμα είναι, ότι ωρίμασαν οι συνθήκες. Όλοι συγκλίνουμε σε αυτή τη διαπίστωση, ότι πρέπει να φέρουμε πιο κοντά την κοινωνία με το οργανωμένο σύστημα. Και σε αυτό το σημείο, δεν υπάρχουν περιθώρια για μικρόψυχες προσεγγίσεις και διαφορές. Στεκόμαστε λοιπόν με αναγνώριση και σεβασμό στην τεράστια προσπάθεια και το πολύτιμο έργο που προσφέρουν τα Παιδικά Χωριά SOS.

Μοιραζόμαστε με την τοπική κοινωνία αυτή τη σημαντική εξέλιξη. Η κοινωνία του Χαλανδρίου δείχνει το δρόμο και εύχομαι να ακολουθήσουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες και από άλλους Δήμους, που θα δεχθούν να φιλοξενήσουν τέτοια προγράμματα.

Και το αυτονόητο, απλώς το επιβεβαιώνουμε. Η επίσημη πολιτεία, μέσα από τα δικά της προγράμματα, μέσα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, θα συμβάλλει ψυχικά, οικονομικά, ηθικά, πρακτικά, στηρίζοντας τέτοιες προσπάθειες.

Πάντα σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, και με άλλους φορείς, με έναν σκοπό. Μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, πιο πολιτισμένη, πιο συνεκτική».

http://health.ana-mpa.gr/view1.php?id=3322

Αυτά ήταν τα λόγια του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου στα εγκαίνια του Ξενώνα Εφήβων με εναντιωματική συμπεριφορά των Παιδικών Χωριών SOS.

Ο μοναδικός στη χώρα μας ξενώνας εφήβων με εναντιωματική συμπεριφορά ανέστειλε τη λειτουργία του πριν από λίγους μήνες, εξαιτίας των περικοπών στη χρηματοδότησή του από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Διαβάστε: SOS και από τον Ξενώνα Εφήβων των Παιδικών Χωριών SOS

και δείτε: το ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ

Αυτόν το μήνα ο ξενώνας εφήβων θα γιόρταζε τα δύο χρόνια λειτουργίας του.

Μήπως ο Υπουργός Υγείας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος έχει κάποιες δηλώσεις γι΄ αυτές τις περιπτώσεις; ή αυτά είναι για τα εγκαίνια και μόνο;

Από την ομιλία του Υπουργού κρατάμε το "θα προλάβουμε εκείνο που κάποτε δεν μπορούσε, να προλάβει η οργανωμένη κοινωνία ή αν το επιχειρούσε, το επιχειρούσε η ίδια με αστυνομικά είτε και δικαστικά μέτρα. Και πολλές φορές, αντί να οδηγήσει το νέο στη διόρθωση της κοινωνικής του συμπεριφοράς, του άνοιγε το δρόμο για ακόμη περισσότερη παραβατικότητα και αντικοινωνική στάση." ...και περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει η "οργανωμένη κοινωνία" για τους εφήβους.

Από ποιους κινδυνεύουμε;

Σήμερα αναδημοσιεύουμε δύο χαρακτηριστικά κείμενα για την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της ψυχικής υγείας.

Στο πρώτο (άρθρο της εφημερίδας Έθνος) γίνεται αναφορά σε έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, η οποία αποκαλύπτει τον εγκληματικό τρόπο 'διαχείρισης' της ψυχικής ασθένειας από την πολιτεία. Θα διαβάσετε για εγκλεισμούς σε ψυχιατρεία χωρίς αιτιολογημένη ιατρική γνωμάτευση, παράνομες μακροχρόνιες κρατήσεις χωρίς δικαστική απόφαση, βίαιες μεταφορές με χειροπέδες και περιπολικά... Γνωστά όλα αυτά, αλλά ειδικά την εποχή που καταρρέει η ψυχιατρική μεταρρύθμιση, δηλαδή η μοναδική ελπίδα να λειτουργήσει διαφορετικά το σύστημα ψυχικής υγείας, δεν πρέπει να τα ξεχνάμε.

Στο δεύτερο κείμενο, απόσπασμα από το editorial της κ. Μαρίας Κανελλή - Παπανικολάου στην έκδοση "Μηνύματα" του Συλλόγου Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία (Σ.Ο.Ψ.Υ.), αποτυπώνεται η αγωνία για τη διακοπή της λειτουργίας των κοινοτικών δομών ψυχικής υγείας και μας καλεί όλους να αγωνιστούμε ενωμένοι για να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα.

Το ίδιο διάστημα, το Υπουργείο Υγείας εκδίδει δελτία τύπου που συνήθως καταλήγουν στο “η ψυχιατρική μεταρρύθμιση θα προχωρήσει και ο χώρος της ψυχικής υγείας θα εξυγιανθεί” και η κυβέρνηση ασχολείται με το “μεγάλο παπί” και με κουκούλες. Εμείς αναρωτιόμαστε: από ποιους κινδυνεύουμε τελικά;

Έκθεση - κόλαφος του Συνηγόρου του Πολίτη δείχνει ότι η ψυχική υγεία στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται με συνθήκες... τρίτου κόσμου. Εξ ου και η τεράστια διαφορά των ακούσιων εγκλεισμών, που στη χώρα μας αντιπροσωπεύουν το 55% - 60% των εισαγωγών σε ψυχιατρεία, την ώρα που στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες το αντίστοιχο ποσοστό είναι στο 7%-8%!

Ελλείψει των αναγκαίων δομών ψυχικής υγείας, συχνά συγγενείς ασθενών με ψυχικά προβλήματα αναγκάζονται να καταφεύγουν στον εγκλεισμό των ψυχικώς πασχόντων με εισαγγελική εντολή, προκειμένου να εξασφαλίσουν την εισαγωγή τους σε κάποιο νοσοκομείο ή ψυχιατρική κλινική!

Το 97% των ασθενών μεταφέρεται από περιπολικά της Αστυνομίας και όχι από το ΕΚΑΒ (όπως προβλέπεται από τον νόμο), γεγονός που, όπως επισημαίνεται στην έκθεση του Συνηγόρου, υποδηλώνει την αντιμετώπιση των ατόμων αυτών ως «δυνάμει επικίνδυνων προσώπων» και όχι ως ασθενών.

Η αδικαιολόγητη αυτή αντιμετώπιση των ψυχασθενών εκδηλώνεται με τη δέσμευσή τους με χειροπέδες και τη συνοδεία τους από αστυνομικό προσωπικό, ακόμη και όταν η θέα του ένστολου προσωπικού επιτείνει την ταραχή και επιδεινώνει την κατάσταση της υγείας τους.

Για να συνταχθεί η έκθεση πραγματοποιήθηκε σειρά επισκέψεων κλιμακίου του ΣτΠ στο Δρομοκαϊτειο και στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΨΝΑ). Έγινε συλλογή υλικού με τυχαία επιλογή 89 φακέλων ασθενών και των δύο φύλων που είχαν εισαχθεί αναγκαστικά για νοσηλεία, κατά την τελευταία διετία με τον νόμο 2071/1992, σε ισχύ.

Από τους φακέλους αυτούς μελετήθηκαν 179 περιπτώσεις, αφού διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν περιπτώσεις ασθενών με πολλαπλούς εγκλεισμούς.

Τι προβλέπεται

Οι προϋποθέσεις για την ακούσια νοσηλεία, σύμφωνα με τον νόμο, είναι «ο ασθενής να πάσχει από ψυχική διαταραχή, να μην είναι ικανός να κρίνει για το συμφέρον της υγείας του, η έλλειψη νοσηλείας να έχει ως συνέπεια να επιδεινωθεί η κατάσταση της υγείας του ή η νοσηλεία να είναι απαραίτητη για να αποτραπούν πράξεις βίας κατά του ίδιου ή τρίτου».

Επίσης αναφέρεται ότι την αίτηση για την ακούσια νοσηλεία που απευθύνεται στον εισαγγελέα πρωτοδικών «...συνοδεύουν επίσημες αναλυτικές γραπτές γνωματεύσεις για την κατάσταση του ασθενούς δύο ψυχιάτρων ή επί αδυναμίας εξευρέσεως δύο ψυχιάτρων, ενός ψυχίατρου και ενός ιατρού παρεμφερούς ειδικότητας».

Αυτό που συγκλονίζει είναι ότι στις μισές περιπτώσεις ακούσιων εγκλεισμών, δεν υπήρχε αιτιολογημένη ιατρική γνωμάτευση, αναφορικά με την ύπαρξη ή όχι συγκεκριμένης ψυχικής διαταραχής.

Από τους φακέλους που εξετάστηκαν και περιελάμβαναν έγκυρες παρατηρήσεις, σε ποσοστό 98% οι ιατρικές γνωματεύσεις υπογράφονται από 2 ψυχιάτρους. Ωστόσο σε κανένα από τα ιατρικά σημειώματα δεν υπάρχει η ψυχιατρική ειδικότητα των γιατρών και η θέση τους στο νοσοκομείο, κάτι το οποίο είναι παράνομο.

Οι ψυχίατροι «ως οιονεί πραγματογνώμονες» πρέπει να αιτιολογούν πλήρως την κρίση τους, ώστε να καταστεί δυνατή η ορθή άσκηση των αρμοδιοτήτων του εισαγγελέα για την ακούσια νοσηλεία. Συνεπώς δεν καλύπτεται η απαίτηση του νόμου για αιτιολογημένες γνωματεύσεις...

Επίσης σε πάρα πολλές περιπτώσεις δεν προκύπτει με βεβαιότητα ότι οι ασθενείς ενημερώθηκαν επαρκώς «για τα δικαιώματά τους και ειδικότερα το δικαίωμά τους να ασκήσουν ένδικο μέσο».

Ενώ σε ποσοστό 94% βρέθηκε εισαγγελική εντολή για εγκλεισμό, στους περισσότερους φακέλους των ασθενών δεν υπήρχε κλήση για δίκη και σε ποσοστό 84% δεν βρέθηκε δικαστική απόφαση περί εγκλεισμού.

Παραμονή ασθενούς στο ψυχιατρείο
Οι δέκα ημέρες που προβλέπει ο νόμος εύκολα γίνονται... πενήντα

Διαπιστώθηκε και επιβεβαιώθηκε η υπέρβαση του χρονικού διαστήματος των 10 ημερών παραμονής του ασθενούς στο ψυχιατρείο που ορίζει ο νόμος. Η μέση διάρκεια παραμονής των ψυχικά ασθενών στο νοσοκομείο είναι 52 ημέρες, ενώ το μέγιστο χρονικό διάστημα που προέκυψε από τις περιπτώσεις του δείγματος που εξετάστηκαν έφτασε τις 540 ημέρες!

Η υπέρβαση των προθεσμιών που ορίζονται στις σχετικές διατάξεις του προαναφερθέντος νόμου θεμελιώνει ευθύνη για παράνομη στέρηση της ελευθερίας τού ακούσια νοσηλευόμενου ψυχικά ασθενούς. Η μη τήρηση των προβλεπόμενων δικαστικών διαδικασιών εκθέτει τα ψυχιατρικά νοσοκομεία και τους ιατρούς, καθώς τους μετακυλίει την ευθύνη απόδειξης, ότι υπήρχε κίνδυνος ζωής ή σοβαρής βλάβης της υγείας του ίδιου του ασθενούς. Παρά το μεγάλο ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από ψυχική ασθένεια, το πρόβλημα παραμένει στο περιθώριο του δημόσιου διαλόγου. Ενα πέπλο σιωπής γύρω από τα θέματα της ψυχικής υγείας έχει υφανθεί εδώ και χρόνια. Οι ψυχικά ασθενείς εκτός από την ίδια τη νόσο έχουν να αντιμετωπίσουν το κοινωνικό στίγμα, την προκατάληψη και τον φόβο της κοινωνίας. Σύμφωνα με διεθνείς επιδημιολογικές μελέτες ένας στους 5 ενηλίκους διαγιγνώσκεται με κάποια συγκεκριμένη ψυχική διαταραχή. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως το 9,5% του πληθυσμού έχει κάποια καταθλιπτική διαταραχή, το 13,3 % κάποια αγχώδη διαταραχή και το 3% τη σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας, ενώ στα χρόνια που έρχονται αυτά τα ποσοστά αναμένεται να αυξηθούν.

Τα όρια ανάμεσα στο φυσιολογικό και το παθολογικό είναι δυσδιάκριτα, αρκετές φορές ασαφή και δεν δικαιολογούν την περιθωριοποίηση των ψυχικά ασθενών από τους υγιείς, αφού πολύ εύκολα κάποιος μπορεί να περάσει από την μια κατηγορία στην άλλη.

Ε. Φυτράκης, διδάκτωρ Νομικής, ειδικός επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη
Ο εγκλεισμός είναι κοκτέιλ φυλακής με θεραπεία...

«Η αναγκαστική νοσηλεία επιφέρει μια διπλή κάμψη στα δικαιώματα του ανθρώπου: στέρηση της ελευθερίας και υποβολή σε ιατρικές πράξεις χωρίς συναίνεση. Πρόκειται δηλ. για ένα πολύ σοβαρό μέτρο που θα πρεπε μόνο σπάνια να χρησιμοποιείται. Κι όμως η ανεπάρκεια του συστήματος ψυχικής υγείας έχει μετατρέψει την αναγκαστική νοσηλεία από εξαίρεση σε κανόνα και μάλιστα με μια υποτυπώδη διαδικασία. Ειδικότερα: Με μια απλή αίτηση, χωρίς κανένα αποδεικτικό στοιχείο, εκδίδεται -στα γρήγορα- μια εισαγγελική παραγγελία, και, τελικά, η Αστυνομία αναλαμβάνει να «συλλάβει» τον τρελό με κλομπ και χειροπέδες! Θα ακολουθήσουν δύο-τρεις λέξεις, όπως «ψυχωσική συνδρομή», ως παρωδία ψυχιατρικής γνωμάτευσης, για να ξεκινήσει ο ψυχιατρικός εγκλεισμός. Αν ποτέ γίνει δίκη, ο ασθενής θα είναι απών, αλλά ούτε και κανείς άλλος θα τον υπερασπιστεί. Ετσι, τελικά, η σημαντικότερη εγγύηση του πολίτη απέναντι στην κρατική βία, δηλ. η δικαιοσύνη, καταλήγει μια απλή τυπική σφραγίδα! ».

Θ. Μεγαλοοικονόμου, διευθυντής ψυχίατρος ΨΝΑ
Καμία αλλαγή στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας

«Ο αριθμός των ακούσιων νοσηλειών (55%-60% του συνόλου των εισαγωγών) είναι ένας αδιάψευστος δείκτης ότι δεν έχει υπάρξει πραγματικός μετασχηματισμός των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Ενας άλλος αδιάψευστος δείκτης είναι η μη εφαρμογή του νόμου για τις ακούσιες νοσηλείες με κοινή τη γραφειοκρατική/ διεκπεραιωτική προσέγγιση και την αδιαφορία των λειτουργών, τόσο στον χώρο της Ψυχικής Υγείας, όσο και σ' αυτόν της Δικαιοσύνης. Η κατάφωρη καταπάτηση των δικαιωμάτων μιας μεγάλης μερίδας πολιτών δεν είναι κατ εξαίρεσιν, αλλά αποτελεί τον παγιωμένο τρόπο της καθημερινής λειτουργίας και των δύο θεσμών, ψυχιατρικού και δικαστικού. Στο χώρο της Δικαιοσύνης επικρατεί μια απηρχαιωμένη κουλτούρα, η οποία βλέπει τον ψυχικά πάσχοντα ως άτομο επικίνδυνο και στον χώρο της Ψυχικής Υγείας κυριαρχεί η παραδοσιακή λειτουργία του ψυχιατρικού θεσμού, επίσης για την προστασία της κοινωνικής τάξης, κατ εντολήν της οποίας λειτουργεί».

Από το Έθνος, 17-03-2009

"...Προσωπικά έμαθα πολλά, μέσα από πρωτόγνωρες για μένα δυσκολίες γνώρισα τους ανθρώπους, ξεχώρισα αυτούς που πραγματικά αξίζουν απ' αυτούς που κωφεύουν και έχουν μόνο φυσική παρουσία και όχι ουσιαστική, κατανόησα για άλλη μια φορά - εμπέδωσα ίσως θα ήταν η σωστή φράση - πόσο σημαντικό είναι να έχεις δίπλα σου ανθρώπους που σε στηρίζουν, που σε κάνουν να ανακαλύπτεις δυνάμεις και αντοχές που δεν το φανταζόσουν ίσως ότι έχεις, καθώς και τη δύναμη που αποκτάει ο καθένας μας να πει και να αποδείξει ότι αξίζει ν' αγωνιστεί για ένα καλύτερο αύριο.

Κάπως έτσι ίσως συμβαίνει με τους ανθρώπους. Κάποιοι από μας δυναμώνουν αντιμετωπίζοντας προβλήματα, μερικοί γίνονται καλύτεροι άνθρωποι, κάποιοι καταρρέουν ψυχολογικά, άλλοι μαθαίνουν να αγωνίζονται, ίσως πάλι ορισμένοι να μαθαίνουν το νόημα της ζωής, δυστυχώς όμως υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που γίνονται σκληροί και ανάλγητοι όταν αποκτήσουν οποιασδήποτε μορφής εξουσία.

Ανάλγητοι και σκληροί σαν τους ιθύνοντος Υπουργείου Υγείας με τους ψυχικά πάσχοντες που ζουν στις δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, με τους ιδιαίτερους αυτούς ανθρώπους, με τους εργαζόμενους που απασχολούνται στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας και που καταβάλλουν κάθε φιλότιμη προσπάθεια, παρά το γεγονός ότι είναι απλήρωτοι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πιστέψτε με, εκτός από τη γνώση και τον επαγγελματισμό που θα πρέπει να έχει κάποιος για να εργάζεται σε τέτοιες δομές, κατά τη δική μου άποψη απαραίτητες προϋποθέσεις είναι επίσης η ευαισθησία και το τσαγανό.

Το σημαντικό έργο που επιτελεί ο Ξενώνας και το Κέντρο Ημέρας του Σ.Ο.Ψ.Υ. αποδεικνύεται καθημερινά από τα αποτελέσματα που έχει να επιδείξει. Το έργο μας είναι σημαντικό. Άνθρωποι που μέχρι χτες φιλοξενούνταν στον Ξενώνα σήμερα ζουν ενταγμένοι στην κοινωνία. Άνθρωποι που είναι μόνοι τους, που δεν έχουν φίλους, που αντιμετωπίζουν δυσκολία επικοινωνίας, έχουν ένα αποκούμπι. Έρχονται στο Κέντρο Ημέρας του Σ.Ο.Ψ.Υ., αποκτούν δεξιότητες, παρακολουθούν εκπαιδευτικά προγράμματα, κάνουν φίλους, μαθαίνουν ότι είναι χρήσιμοι, ότι μπορούν να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο, στην οικογένεια τους, με το δικό του τρόπο ο καθένας.

Θα είναι τραγικό να σταματήσει η λειτουργία αυτών των δομών. Η ελλιπής χρηματοδότηση, η συνεχής κοροϊδία από την πλευρά του Υπουργείου Υγείας, μας εξοργίζει. Προσωπικά νιώθω ότι με εμπαίζουν, με εκμεταλλεύονται και με υποτιμούν σαν άνθρωπο.

Δεν μπορούμε να ανεχθούμε άλλη κοροϊδία. Πρέπει να αγωνιστούμε και να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα. Όλοι μαζί ενωμένοι έχουμε δύναμη. Ο Σ.Ο.Ψ.Υ. έχει καταφέρει πολλά, μπορεί να καταφέρει και άλλα. Δεν πρέπει να αφήσουμε αυτό το έργο να πάει χαμένο.

Από μικρό παιδί έμαθα ότι ο άνθρωπος όταν βάζει στόχο και τον πιστεύει μπορεί να καταφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο Σ.Ο.Ψ.Υ. έχει στόχους. Εσείς είστε ο Σ.Ο.Ψ.Υ.. θα αφήσετε να καταστραφεί αυτό που σας ανήκει, αυτό που δημιουργήσατε με κόπους, με θυσίες, με αγώνα; Ανοίξατε πόρτες ερμητικά κλειστές, θα αφήσετε να ξανακλείσουν; Ο καθένας από μας μπορεί να βάλει το λιθαράκι του ώστε όλοι μαζί να αποδείξουμε ότι τίποτα δεν πρέπει να πάει χαμένο, να αποδείξουμε αυτό που μας έλεγαν οι γονείς μας: «Μια βέργα μόνη της σπάει, ένα δεμάτι όμως όχι»..."

Από τα "Μηνύματα", περιοδική έκδοση του Σ.Ο.Ψ.Υ.

Σύμβουλοι Επιχειρήσεων για τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας

Επειδή τον τελευταίο χρόνο, όλο και περισσότεροι, ακούτε και διαβάζετε για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και το "Ψυχαργώς", θεωρήσαμε χρήσιμο να ξεκινήσουμε τη σημερινή ανάρτηση με κάποιες σύντομες εισαγωγικές διευκρινήσεις (εάν όμως θέλετε περισσότερα διαβάστε εδώ)

Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα ξεκίνησε με την ενεργοποίηση της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης από την τότε ΕΟΚ (Κανονισμός 815/84) ως μια διαδικασία αποϊδρυματισμού, βελτίωσης των συνθηκών νοσηλείας μέσα στα ιδρύματα, προετοιμασίας και μεταφοράς των ασθενών σε προστατευμένες ή σχετικά αυτόνομες δομές διαβίωσης στην κοινότητα και δημιουργίας νέων κοινοτικά προσανατολισμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Μετά το πέρας της ειδικής χρηματοδοτικής στήριξης από την Ε.Ε. στα τέλη του 1995, το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας (όπως λεγόταν τότε) εκπόνησε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο με την κωδική ονομασία "Ψυχαργώς", προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.

Με δύο λόγια όταν μιλάμε για ψυχιατρική μεταρρύθμιση, εννοούμε το σύνολο των παρεμβάσεων που επιτρέπουν την αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας χωρίς να εμποδίζουν το άτομο να παραμείνει ενεργός πολίτης, μέσα στο περιβάλλον του, με αυτονομία, οικονομική δράση και κοινωνική ένταξη.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο www.msu.gr, δηλαδή στην ιστοσελίδα της Μονάδας Υποστήριξης και Παρακολούθησης της β΄φάσης του "Ψυχαργώς".

Και τι είναι η Μονάδα Υποστήριξης και Παρακολούθησης του "Ψυχαργώς" (Μ.Υ.Π.);

Μετά από δημόσιο ανοιχτό διαγωνισμό που διενήργησε το Υπουργείο Υγείας, το έργο της Μ.Υ.Π. ανέλαβε η Ένωση Φορέων στην οποία συμμετείχαν το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής, το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και ο Όμιλος Μελετών και Αναπτυξιακού Σχεδιασμού.

Όπως δηλώνει και η ονομασία της η Μ.Υ.Π. δημιουργήθηκε για να παρέχει στους φορείς ψυχικής υγείας (Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ.) α) τεχνική υποστήριξη (διαμόρφωση προτάσεων στο Ε.Π. "Υγεία - Πρόνοια", σύνταξη τεχνικών δελτίων, θέματα νομικά - θεσμικά, δικαιώματα των χρηστών κ.α), β) υποστήριξη και εμψύχωση του επιστημονικού, διοικητικού, βοηθητικού προσωπικού (workshops, σεμινάρια, οn the job training, ανταλλαγές προσωπικού. μεταφορά τεχνογνωσίας κ.α), γ) πραγματοποίηση εκδηλώσεων, ημερίδων, παραγωγή εντύπου και λοιπού υλικού ευαισθητοποίησης, πληροφόρησης και ενημέρωσης σχετικά με την ψυχική ασθένεια και δ) παρακολούθηση της υλοποίησης των δράσεων του “Ψυχαργώς” (αναλυτικά, για το έργο της Μ.Υ.Π. μπορείτε να ενημερωθείτε από την ιστοσελίδα της).

Και τι απέγινε η Μ.Υ.Π.;

Η Μ.Υ.Π. σταμάτησε να λειτουργεί το 2007, αλλά την θυμήθηκαν δύο χρόνια αργότερα και ο Υφυπουργός Υγείας κ. Μάριος Σαλμάς ανακοίνωσε στη Βουλή την υπογραφή σύμβασης με τη νέα Μ.Υ.Π.

Ποια είναι η νέα Μ.Υ.Π., η οποία αναλαμβάνει, εκτός των άλλων, και τον οικονομικό - διαχειριστικό έλεγχο των φορέων ψυχικής υγείας;

Η Εταιρεία Συμβούλων Επιχειρήσεων Διαδικασία Α.Ε. www.diadikasia.gr

Προς τα εκεί πήγαινε, έτσι κι αλλιώς, η ιστορία.

Καλώς ήρθατε, λοιπόν, σύμβουλοι των επιχειρήσεων στο χώρο της ψυχικής υγείας !

Περί της πολιτικής για την ψυχική υγεία

Στο κείμενο που ακολουθεί, ο κ. Χρήστος Πανέττας, Ψυχίατρος στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (Ψ.Ν.Α.) και Επιστημονικός Υπεύθυνος της Ε.Ψ.Α.Μ.Υ, αναφέρεται σε κάποια σημαντικά σημεία της πορείας της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και αναδεικνύει θέματα πολιτικής και ιδεολογικής ευθύνης, όπως λέει και ο ίδιος:

Η αποτυχία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, η ανυπαρξία σχεδιασμού πολιτικής από την πλευρά του Υπουργείου Υγείας, είναι πλέον επιβεβαιωμένη και αυτονόητη η ρατσιστική στάση και ο κοινωνικός αποκλεισμός των ψυχιατρικών ασθενών. Αρχικά, με τις πρώτες κινητοποιήσεις σε σχέση με την υποχρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης των ΜΚΟ, επιδιώχθηκε να περιορισθεί ως θέμα ευθυνών, πότε καταλογίζοντας ευθύνες στις διοικήσεις των φορέων, πότε στους εργαζόμενους, ουδέποτε όμως, αποσαφήνισαν τον πολιτικό σχεδιασμό για την ψυχική υγεία.

Ακολούθησαν πολλαπλές κινητοποιήσεις από τους φορείς στο Υπουργείο, καταγγελίες από εργαζόμενους, από τους ίδιους τους φιλοξενούμενους και τις οικογένειες τους. Από το Υπουργείο Υγείας θα μιλήσουν για κακοδιαχείριση από τους φορείς, κατάχρηση δημοσίου χρήματος και επιπλέον, λένε ότι, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου έχει στοιχεία, αλλά δεν κινεί διώξεις. Τότε, είναι δίκαιο που έχουν κατατάξει την χώρα μας ανάμεσα στις πρώτες σε σχέση με την διαφθορά. Σε επίπεδο οικονομικό - πολιτικό, είναι εύλογο να συμπεράνουμε ότι κυριαρχούν φαινόμενα διαπλοκής, που επιβάλλουν διαδικασίες χωρίς διαφάνεια.

Υπάρχει πολιτική ψυχικής υγείας που να διασφαλίζει ότι δεν θα επαναλειτουργήσουν διάσπαρτα άσυλα σε όλη τη χώρα;

Έχουν περάσει δέκα χρόνια από την ψήφιση του νόμου, για την ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Έκτοτε και μέχρι σήμερα, έχουν εκδοθεί ορισμένες Υπουργικές Αποφάσεις, αλλά δεν έγινε κανένας σχεδιασμός επαναπροσδιορισμού σύστασης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Αν υποθέσουμε ότι, ο νόμος 2716/99 πράγματι νομοθετικά προέβλεπε την ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ωστόσο, όταν τα άρθρα του νόμου στην πλειοψηφία αναιρούνται, παραμένουν ανεφάρμοστα και επικρατεί μια φαυλότητα, αυθαιρεσίες και καταπάτηση των δικαιωμάτων των ψυχιατρικών ασθενών, μπορούμε να μιλάμε για πολιτική για την ψυχική υγεία;

Πολλές γεωγραφικές περιοχές της χώρας μας δεν έχουν υπηρεσίες, μεγάλοι νομοί δεν έχουν ούτε τις στοιχειώδεις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Συνεχίζονται οι ακούσιες νοσηλείες στα ψυχιατρικά νοσοκομεία σε μεγάλο ποσοστό, όπως έχει καταγγείλει ο συνήγορος του πολίτη. Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός νοσηλειών στα ψυχιατρικά τμήματα θα τα μετατρέψει, άμεσα, σε τμήματα χρονίων ασθενών. Με διοικητικές πράξεις καθιερώθηκε πρωτόκολλο εισαγωγών, από το οποίο αποκλείονται άτομα με νοητική υστέρηση, αυτισμό, οργανικά ψυχο-σύνδρομα, ψυχο-γηριατρικά κτλ. Δεν υπάρχει υπουργική απόφαση, η οποία καθορίζει το πού θα παραπέμπονται αυτοί οι ασθενείς και να έχει εγκυρότητα η διοικητική πράξη.

Ανησυχητική διάσταση προσλαμβάνει και το φαινόμενο της αυθαίρετης παραπομπής, από τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων, ακόμα και ηλικιωμένων ατόμων, λόγω του ότι δεν είναι σε θέση να φροντίσουν τον εαυτό τους. Επίσης, των παραπομπών της αστυνομίας, αστέγων, αλλοδαπών, ατόμων που παρουσιάζουν διαταραχές υπό την επήρεια ουσιών, ακόμα και ατόμων με σοβαρά παθολογικά προβλήματα. Σε άλλες χώρες, η αδικαιολόγητη παραπομπή στο ψυχιατρείο εξετάζεται από διοικητική – νομική υπηρεσία και καταγγέλλεται.

Όταν μιλάμε για εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας εννοούμε σαφέστατα λειτουργία υπηρεσιών στην κοινότητα, πρωτοβάθμια φροντίδα, εξω-νοσοκομειακή περίθαλψη, που σημαίνει σύσταση και λειτουργία Κέντρων Ψυχικής Υγείας, που να εξυπηρετούν συγκεκριμένο πληθυσμό και να έχουν αναπτύξει δίκτυο υπηρεσιών. Όμως, ακόμα δεν έχουν αναπτυχθεί Κ.Ψ.Υ. και τα ελάχιστα που λειτουργούν βρίσκονται σε πραγματική ασφυξία, μέσα σε πληθυσμό εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων.

Ποιες είναι οι υπηρεσίες που έπρεπε να συσταθούν για τη ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη;

Στεγαστικές κοινοτικές δομές, διαμερίσματα – ξενώνες – οικοτροφεία, οι λεγόμενες μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης (αναλυτική αναφορά στη συνέχεια).

Στα άρθρα του νόμου προβλέπεται η λειτουργία προστατευομένων εργαστηρίων, εργαστηρίων προ – επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, τα οποία δεν έχουν - ούτε πειραματικά – λειτουργήσει.

Σημαντικό είναι το άρθρο που προβλέπει την λειτουργία των κοινωνικών συνεταιρισμών (ΚοιΣΠΕ), και το οποίο προέκυψε έπειτα από προσπάθειες πολλών χρόνων των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και είχε αναπτυχθεί σε συνεργασία με αντίστοιχους ευρωπαϊκούς φορείς (CEFEC). Σήμερα, και στον τομέα της επαγγελματικής ένταξης έχουμε πλήρη αποτυχία. Λειτουργούν κάποιες υποτυπώδεις μορφές μονάδων, που καμία σχέση δεν έχουν με τους συνεταιρισμούς. Είναι κάτι σχεδόν χειρότερο από τις εργασιακές δομές, που είχαν λειτουργήσει στις αρχές του 90, τότε που δεν υπήρχε νομοθετικό πλαίσιο, όμως είχαν συσταθεί θεραπευτικές συνεταιριστικές μονάδες στα ψυχιατρεία. Οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί καθόριζαν την ενεργό συμμετοχή της ομάδας των χρηστών, την εργασιακή τους απασχόληση με πλήρη δικαιώματα, μισθολογικά και ασφαλιστικά. Ουσιαστικά, μιλούσαμε για την ισότιμη κοινωνική ένταξή τους και αυτή την έννοια είχε ο κοινωνικός συνεταιρισμός.

Στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής λειτουργούν παράτυπα κάποιες δομές, που είχαν συσταθεί, άλλοτε, ως εργασιακές δομές, αποβλέποντας να ενταχθούν στους κοινωνικούς συνεταιρισμούς. Οι εργαζόμενοι είναι απλά απασχολούμενοι, χωρίς ασφαλιστικά δικαιώματα και χωρίς να λειτουργεί το πνεύμα της συνεταιριστικής σχέσης. Η Μονάδα Επαγγελματικής Αποκατάστασης, η οποία ως προς τα κτιριακά και τον εξοπλισμό των επαγγελματικών εργαστηρίων, υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση προγράμματος της Ε.Ε., σήμερα λειτουργεί ως χώρος εργασιοθεραπείας. Δεν υπάρχει από τον νόμο 2716/99 κανένα άρθρο που να προβλέπει την επαναλειτουργία της εργασιοθεραπείας, παρά μόνο στον οργανισμό του Νοσοκομείου που συντάχθηκε το 1987. Επίσης η υποδομή και τα εργαστήρια προοριζόταν για την επαγγελματική αποκατάσταση. Είναι αυτό που λέμε «θαυμαστά τα έργα σου»! Ο νόμος ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών ψυχικής υγείας το 1999 και Οργανισμός του Νοσοκομείου το 1987.

Για την παρέμβαση στο ψυχιατρείο της Λέρου έχουν γίνει πολλές αναφορές. Ποιοι ήταν οι φορείς που παρενέβησαν και υλοποιήθηκε το πρόγραμμα Λέρος; Οι φορείς του καν.815/84, οι οποίοι ήταν φορείς ιδιωτικού δικαίου (μη-κερδοσκοπικοί), που είχαν συσταθεί για να συμβάλλουν σε αυτή την προσπάθεια. Θα μπορούσε να έχει επιτυχία η παρέμβαση στη Λέρο εάν δεν υπήρχε η δραστηριοποίηση των εταιριών; Φυσικά όχι και επιπλέον να μη ξεχνάμε ότι στα υπόλοιπα ψυχιατρεία η κατάσταση δεν ήταν καλύτερη, με μεγάλο αριθμό χρόνιων ασθενών στο ΨΝΑ (2200 άτομα) από τη μία, και με τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας από την άλλη, οι οποίοι τότε, αριθμητικά και ποιοτικά δεν είχαν καμιά σχέση με το επίπεδο της τωρινής περιόδου.

Δεν πρέπει να αγνοούμε, ότι στη χώρα μας η κατάσταση στο χώρο ψυχικής υγείας ήταν απαράδεκτη και τότε σε πολλά επίπεδα γίνονταν προσπάθειες για την ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών και την βελτίωση των απάνθρωπων συνθηκών διαβίωσης των νοσηλευόμενων στα ψυχιατρεία. Επιπλέον, η εγκατάσταση χρόνιων ασθενών από την Λέρο σε στεγαστικές δομές σε όλη την Ελλάδα, με κριτήριο τον τόπο καταγωγής τους, ήταν ένα πάρα πολύ δύσκολο έργο προετοιμασίας, δεδομένου ότι οι ασθενείς ήταν πλήρως εγκαταλελειμμένοι για χρόνια και είχαν χάσει κάθε ικανότητα – δεξιότητα. Ωστόσο, είχε καταγραφεί ένα αξιόλογο έργο από τους φορείς σε σχέση με τα αποτελέσματα των πρώτων μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, και επιπλέον, σημαντικό έργο προσέφεραν με την αγωγή στην κοινότητα, παρά τη δυσκολία του να ευαισθητοποιήσουν τον πληθυσμό της περιφέρειας, εκείνη την εποχή. Πολλοί φορείς είχαν αναπτύξει δράσεις παροχής υπηρεσιών, όπως κινητές μονάδες, λειτουργία επαγγελματικών εργαστηρίων και μετά - νοσοκομειακή παρακολούθηση. Όλα αυτά, είχαν ανακοινωθεί σε ημερίδες – συνέδρια και οι φορείς διοργάνωσαν επιστημονικές συναντήσεις με εκπροσώπους από την Ε.Ε., όπου αναπτύχθηκαν σημαντικές διασυνδέσεις με αντίστοιχους φορείς των ευρωπαϊκών χωρών. Υπήρξε, ακόμα, ένα συνεχές εκπαιδευτικό πρόγραμμα των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και είχε καθιερωθεί μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών.

Την περίοδο αυτή, αναπτύχθηκε ένας ανοιχτός διάλογος για την αναγκαιότητα των κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ο οποίος επέδρασε στο χαρακτήρα λειτουργίας των ψυχιατρικών ιδρυμάτων. Το ότι δεν είχαν αποσαφηνισθεί νομοθετικά, λειτουργικά ζητήματα των δομών, όπως τα κριτήρια και η σταθερότητα των οικονομικών πόρων, φαινόμενο που ισχύει και στις μέρες μας με τις χρηματοδοτήσεις, έγινε για αυτονόητους πολιτικούς λόγους. Όμως, δεν μπορούμε να αγνοούμε το έργο τους και να ακυρώνουμε προσπάθειες τόσων χρόνων.

Εκείνη την εποχή συστήθηκε η ΠΕΨΑΕΕ από επαγγελματίες, από όλη την Ελλάδα, που είχαν αναλάβει προγράμματα εκπαίδευσης – κατάρτισης των ψυχιατρικών ασθενών. Το νομικό πλαίσιο αποτέλεσε κύριο ζήτημα για την Εταιρία και συνέβαλε με προτάσεις και συμμετοχή στην διαμόρφωση του νόμου για τους ΚοιΣΠΕ. Συσπειρώθηκαν επαγγελματίες ψυχικής υγείας από όλη την Ελλάδα, διοργανώθηκαν ημερίδες και πανευρωπαϊκά συνέδρια.

Συνοπτικά αναφέρονται ενέργειες και δράσεις φορέων, που συνέβαλαν σημαντικά στην παραπέρα πορεία.

Ψυχαργώς – Φάση Α. Έναρξη 2000. Εγκρίνεται η Μονάδα Υποστήριξης (φορέας ΕΠΙΨΥ) όπως καθόριζε το Πρόγραμμα. Τα δημόσια ψυχιατρεία αναλαμβάνουν την σύσταση των πρώτων ξενώνων – οικοτροφείων. Οι ασθενείς που εγκαταστάθηκαν στις δομές ουδέποτε πήραν εξιτήριο και συνεχίζουν να θεωρούνται ως νοσηλευόμενοι. Λόγω των γραφειοκρατικών δυσκολιών, ο εξοπλισμός έγινε από το Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής, φορέας που τελεί υπό το καθεστώς των ΝΠΙΔ. Οι προσλήψεις του προσωπικού έγιναν με σύμβαση αορίστου χρόνου. Ο αριθμός των εργαζομένων δεν επαρκούσε, και γι’ αυτό η στελέχωση του προσωπικού έγινε και από μόνιμο προσωπικό του νοσοκομείου. Σήμερα, οι περισσότεροι συμβασιούχοι εργάζονται σε ψυχιατρικά τμήματα, παρ’ ότι η νομοθεσία προέβλεπε οργανικές θέσεις στις δομές. Επίσης, λόγω του δημοσιολογιστικού κανονισμού, ουδέποτε, οι δομές μπόρεσαν να λειτουργήσουν ως μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Οι προμήθειες – τα τρόφιμα – η σίτιση γίνονταν όπως στα εσωτερικά τμήματα. Ουσιαστικά, οι χρήστες των υπηρεσιών ήταν νοσηλευόμενοι και δεν είχαν την δυνατότητα να προβούν σε προμήθειες από την κοινότητα ή άλλες κοινωνικές δράσεις (αντίγραφα του ασύλου).

Ψυχαργώς φάση Β. Έναρξη 2003. Ανέλαβαν την λειτουργία ξενώνων τα δημόσια νοσοκομεία όπως και οι φορείς ΜΚΟ. Από τους διευθυντές των κλινικών και το επιστημονικό συμβούλιο έγινε επιλογή των περιστατικών, ποια θα αναλάμβαναν τα ψυχιατρεία και οι ΜΚΟ. Το προσωπικό προσελήφθη από τις ΜΚΟ, την εκπαίδευση τους είχαν αναλάβει πιστοποιημένοι φορείς ΜΚΟ. Η πρακτική τους εξάσκηση και η προετοιμασία των ασθενών έγινε μέσα στους χώρους των ψυχιατρείων, και την είχαν αναλάβει οι μόνιμοι επαγγελματίες του νοσοκομείου. Πάλι, οι ασθενείς που πήγαν σε δομές του δημοσίου δεν πήραν εξιτήριο και παραμένουν ως νοσηλευόμενοι. Στους ασθενείς που ανέλαβαν οι φορείς – ΜΚΟ, εδόθη εξιτήριο, χωρίς καμιά νομική έγκριση και χωρίς να ζητηθεί η γνώμη των συγγενών.

Σε συνέχεια της «ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών ψυχικής υγείας», κλασσικό παράδειγμα αποτελεί η Αθήνα και ιδιαίτερα η περιοχή του κέντρου, όπου λειτουργούν στεγαστικές δομές των ψυχιατρείων και των φορέων. Οι δομές αυτές, μπορεί να είναι σε απόσταση ενός χιλιομέτρου, αλλά πάραυτα, λειτουργούν χωρίς καμία συνεργασία ή συντονισμό δράσεων (διασπορά του ασύλου).

Το πως εντάσσονται στον οργανισμό του νοσοκομείου του ‘87 και πως ανταποκρίνονται στο νόμο 2716/99 είναι ζητήματα που κάποτε πρέπει να αποσαφηνισθούν.

Για τις δομές που είχαν συσταθεί στη φάση Α, από τα δημόσια ψυχιατρεία, υπήρξε Υπουργική Απόφαση που προέβλεπε και τον οικονομικό προϋπολογισμό. Για τις δομές της φάσης Β΄, των δημόσιων ψυχιατρείων, δεν έχει εκδοθεί Υπουργική Απόφαση και ούτε καθορίσθηκε προϋπολογισμός. Αν υπήρχαν στοιχεία, θα μπορούσαμε να κάνουμε σύγκριση των οικονομικών μεγεθών, οπού θα βλέπαμε κατά πόσο επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός των νοσοκομείων και ποια είναι τα οικονομικά μεγέθη των φορέων ΜΚΟ.

Το ΦΕΚ με αρ.φύλλου 661 της 23ης Μαϊου 2000 με τίτλο: «Καθορισμός του τρόπου οργάνωσης και λειτουργίας των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης» είναι πλήρως ανεφάρμοστο και κατά συνέπεια άκυρο. Το νομικό καθεστώς των μονάδων: ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, (ΜΚΟ), οι εταιρείες, όπως αποκαλούνται, τα Κέντρα Ψυχικής Υγιεινής, φορείς που σύστησαν οι γονείς (ΣΟΨΥ), η μη κερδοσκοπική οργάνωση «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» της εκκλησίας της Ελλάδας, ορίζεται με την συν-υπογραφή του Υπουργού Υγείας και του Υπουργού Παιδείας (ο θεός να βάλει το χέρι του να βγάλουμε άκρη).

Συνέχεια του «εκσυγχρονισμού» νόμος 2716/99 άρθρο 2: Επιτροπή προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές. Η Ειδική Επιτροπή, εποπτεύει και ελέγχει την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, όπως το δικαίωμα για αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης στις Μονάδες Ψυχικής υγείας. Επιπλέον, παρεμβαίνει, κάθε φορά που διαπιστώνει παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, προβαίνει σε συστάσεις και αποστέλλει αναφορά στο αρμόδιο, για την ποινική ή πειθαρχική δίωξη, όργανο. Στη συνέχεια των άρθρων, περιγράφονται οι ενέργειες που έχουν διαπραχθεί με τους δικηγορικούς συλλόγους και το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Οι συνθήκες διαβίωσης είναι άθλιες, όπως και ο συνήγορος του Πολίτη κατήγγειλε, τι άλλο να τους συμβεί για να θεωρηθεί παραβίαση των δικαιωμάτων;

Συνέχεια του «εκσυγχρονισμού» νόμος 2716/99 άρθρο 3. Τομεοποίηση: «Τομείς ψυχικής υγείας – ένταξη των μονάδων ψυχικής υγείας στους τομείς ψυχικής υγείας». Το άρθρο, αναφέρεται στη σύσταση των μελών της Τομεακής Επιτροπής ψυχικής υγείας και στις αρμοδιότητές τους. Ακόμα, έχουν καθορισθεί οι ΤΕΨΥ στην Αττική, με κριτήρια γεωγραφικά και επίσης, έχουν ορισθεί οι Πρόεδροι και τα Μέλη κάθε επιτροπής. Πρώτο ζήτημα αρχής: Με ποια κριτήρια διορίζονται οι Πρόεδροι και τα Μέλη από τον Υπουργό Υγείας; Είναι ενδιαφέρον να μελετήσουμε, αναλυτικά, το πώς καθορίζεται κάθε Τομέας, ποιες μονάδες ψυχικής υγείας ανήκουν σε κάθε Τομέα, και τότε, θα αντιληφθούμε ότι είναι πέρα από κάθε πραγματικότητα και λογική. Ο κάθε Τομέας απαρτίζεται από ψυχιατρικό τμήμα, είτε των ψυχιατρικών νοσοκομείων, είτε των Γενικών νοσοκομείων. Δηλαδή, ένα ψυχιατρικό τμήμα οξέων του ψυχιατρικού νοσοκομείου, αναφέρεται σε μία συγκεκριμένη περιοχή της Αθήνας και ο ίδιος καταμερισμός γίνεται και για τις υπόλοιπες περιοχές. Πέρα από τα ψυχιατρικά τμήματα, στον Τομέα συμπεριλαμβάνονται ξενώνες – οικοτροφεία του δημοσίου και των ΜΚΟ.

Η Επιτροπή οφείλει, σε τακτά χρονικά διαστήματα, να καλεί τους Επιστημονικούς Υπευθύνους των μονάδων ψυχικής υγείας. Ένα παράδειγμα: Οι ξενώνες και τα οικοτροφεία των ψυχιατρικών νοσοκομείων (ως νοσηλευτικά τμήματα) διοικητικά υπάγονται στην διοίκηση του νοσοκομείου – στην νοσηλευτική υπηρεσία και στις αντίστοιχες ψυχιατρικές κλινικές. Όμως, ο Επιστημονικός Υπεύθυνος μιας μονάδας, μπορεί να ανήκει σε Επιτροπή με Πρόεδρο από ψυχιατρικό τμήμα γενικού νοσοκομείου, όπου θα μιλήσει για θεραπευτικά προγράμματα, για αξιολόγηση, για συνθήκες διαβίωσης κτλ.; Σύμφωνα με τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα των Τομεακών Επιτροπών ψυχικής υγείας, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με τις σοβαρές συνέπειες στην υγεία των φιλοξενουμένων, θεωρούνται εκείνοι υπεύθυνοι και είναι στις υποχρεώσεις τους να είχαν προβεί σε ενέργειες για την κάλυψη των αναγκών και τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων. Είναι ευνόητο, ότι οι ΤΕΨΥ δε συνεδρίασαν και δεν ανέλαβαν τις υποχρεώσεις τους όπως προβλέπουν τα άρθρα του νόμου. Επίσης, είναι αυτονόητο το ερώτημα γιατί δεν υποβάλλουν τις παραιτήσεις τους και δεν ζητούν την ανάκληση του διορισμού τους;

Η συνέχεια του αναχρονισμού των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Στη δημοσίευση του προγράμματος ΕΣΠΑ, αναφέρεται ότι θα ενισχύσει την διοικητική και λειτουργική δυνατότητα των ΤΕΨΥ. Αυτό σημαίνει, ότι η λειτουργία των ΤΕΨΥ ήταν ανύπαρκτη και οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις των μελών τους, σύμφωνα με τα άρθρα του νόμου, δεν τηρήθηκαν. Οι φορείς ΝΠΙΔ αποκλείονται από την χρηματοδότηση του προγράμματος ΕΣΠΑ. Αυτό σημαίνει, αφ’ ενός, ότι οι μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, με τα γνωστά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, δεν θα αποτελούν μονάδες ψυχικής υγείας του Τομέα. Αφ’ ετέρου, τα μέλη της Τομεακής Επιτροπής επιστημονικοί υπεύθυνοι των ΜΚΟ, που είχαν ορισθεί με ΦΕΚ, θα αντικατασταθούν; Λογικό, διότι δεν μπορεί να είναι μέλη. Η ένταξη των μονάδων ψυχικής υγείας των ΝΠΙΔ στους ΤοΨΥ προβλέπεται από τον νόμο 2716/99 και όσα ΦΕΚ εκδόθηκαν στην συνέχεια ήταν στο πλαίσιο των άρθρων του νόμου.

Φαίνεται ότι, προαναγγέλλεται η κατάργηση του νόμου 2716/99.

Να διατηρηθεί το άρθρο 1: «Το κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας…».

Κοινωνική πολιτική για την ψυχική υγεία.
Κοινωνική πολιτική για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές.

Χρήστος Πανέττας, Ψυχίατρος

Ένα ...λαχείο θα σώσει την ψυχική υγεία

 

Θα ξεκινήσουμε με το γνωστό θέμα της αναστολής της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υγεία –Πρόνοια», μέχρι τη διευθέτηση του ζητήματος της βιωσιμότητας των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης από το Υπουργείο Υγείας. Το θέμα το αναλύσαμε στο post: "Ποιος Ψεύδεται", αλλά φαίνεται ότι το απίστευτο επικοινωνιακό παιγνίδι συνεχίζεται.

Το Υπουργείο Υγείας συνεχίζει να υποστηρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να μην προχωρήσει σε αναστολή της χρηματοδότησης του προγράμματος, αφού έλαβε υπόψη την πολιτική και τις πρωτοβουλίες του Υπουργείου Υγείας. Αυτά διαβάσαμε στην απάντηση του υπουργείου σε σχετική ερώτηση του Βουλευτή κ. Φ. Κουβέλη (αρ. πρωτ. 18148/6-3-2009), δηλαδή σε επίσημο έγγραφο προς τη δ/νση κοινοβουλευτικού ελέγχου. Η απάντηση μάλιστα καταλήγει με το γνωστό πλέον σύνθημα: “η ψυχιατρική μεταρρύθμιση θα προχωρήσει και ο χώρος της ψυχικής υγείας θα εξυγιανθεί”.

Από την άλλη πλευρά, τώρα, έχουμε τη δήλωση της Chantal Hughes, εκπροσώπου Τύπου της Κομισιόν για θέματα Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών, η όποια δήλωσε ότι η Κομισιόν έχει επισημάνει στην Ελλάδα το σοβαρό έλλειμμα της χρηματοδότησης από τον δημόσιο προϋπολογισμό των δομών αποκατάστασης ψυχικά ασθενών, το οποίο θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματική λειτουργία τους και καταλήγει: "Η Κομισιόν αποφάσισε, για να προστατεύσει το πρόγραμμα, να διακόψει τη χρηματοδότηση μέχρι να ρυθμιστεί απόλυτα το θέμα". (Ελευθεροτυπία 14/02/2009). Το ίδιο υποστηρίζει και το Δίκτυο φορέων ψυχικής υγείας Αργώς: “Το Δίκτυο συνάντησε δύο φορές την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είχε επισκεφθεί την Αθήνα στα τέλη Φεβρουαρίου και οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαίωσαν την αναστολή της ενδιάμεσης πληρωμής του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υγεία-Πρόνοια”.

Εμείς τα αναφέρουμε και εσείς ...πιστέψτε όποιον θέλετε. Γιατί άκρη δεν βγάζουμε.

update: Κοροϊδία (Ελευθεροτυπία, 13/3/2009)

Επίσης, χθες ασχοληθήκαμε με την επίσχεση εργασίας των απλήρωτων επί επτά μήνες εργαζομένων σε οικοτροφείο της Πάτρας. Σήμερα, πήραν απάντηση από το Υπουργείο Υγείας και αυτοί και οι υπόλοιποι απλήρωτοι εργαζόμενοι σε όλη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα το Υπουργείο Υγείας, με επιστολή του προς τα σωματεία εργαζομένων (αρ. πρωτ.1940/12-3-2009), ενημερώνει ότι:
α) από τον Μάιο 2009 διευθετείται οριστικά το θέμα της πληρωμής των εργαζομένων με μια νέα διαδικασία, αλλά επιτρέψτε μας να είμαστε δύσπιστοι στις "νέες διαδικασίες" που υπογράφονται από τον κ Καλογερόπουλο και την κ. Τροχάνη,
β) από τον Απρίλιο 2009 οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας θα εισπράττουν χρήματα και από το Κρατικό Λαχείο (έκπληξη !),
γ) για τις δύο νέες πηγές χρηματοδότησης να μην ξαναγράψουμε, γιατί είναι τόσο νέες που τις ακούμε τρία χρόνια και δεν τις έχουμε δει ακόμα (πρόκειται για το περίφημο 2% επί των προμηθειών και το νοσήλιο για τους ελάχιστους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ),
δ) για το νοσήλιο, που όπως είπαμε πριν ακούμε εδώ και τρία χρόνια, θεσμοθετήθηκε η αναδρομικότητα του,
ε) θεσμοθετήθηκε επιτροπή διοικητικού - οικονομικού και διαχειριστικού ελέγχου των φορέων.

Όλα αυτά έκανε το Υπουργείο Υγείας για τους φορείς ψυχικής υγείας και τους εργαζόμενους. Χρήματα δεν έδωσε, αλλά θα περιμένουμε το ...κρατικό λαχείο !

Έτσι κι αλλιώς στην τύχη της την έχει αφήσει την ψυχική υγεία.

ΥΓ. Όποιος δεν θέλει να περιμένει το λαχείο, ας ετοιμάζεται για τις νέες κινητοποιήσεις.

Επίσχεση εργασίας από απλήρωτους εργαζόμενους στην Πάτρα

Ακριβώς πριν από μια εβδομάδα, σχολιάσαμε τη “γενναιοδωρία” του κ. Αβραμόπουλου, ο οποίος αποφάσισε να εγκρίνει έκτακτη επιχορήγηση (15 εκ. ευρώ) για την ψυχική υγεία, μόλις μία μέρα πριν από την κινητοποίηση των εργαζομένων στις κοινοτικές δομές. Το Υπουργείο Υγείας φρόντισε να ενημερώσει, για τα χρήματα που βρέθηκαν ξαφνικά, τους φορείς, τους εργαζόμενους και φυσικά τα ΜΜΕ. Βέβαια, η ύστατη προσπάθεια του Υπουργείου να αποτρέψει τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας με το “πυροτέχνημα” της έκτακτης επιχορήγησης – και μάλιστα την ημέρα που Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρισκόταν στη χώρα μας ακριβώς για αυτό το λόγο – δεν πέτυχε. Και πως να πετύχει άλλωστε; Όλοι γνωρίζουμε ότι το Υπουργείο Υγείας οφείλει πολύ περισσότερα στους φορείς και ότι οι εργαζόμενοι δεν θα έπαιρναν ούτε τα μισά από τα δεδουλευμένα τους.

Κύριε Υπουργέ, τα 15 εκ. ευρώ ακούγονται πολλά μόνο σε αυτούς που δεν γνωρίζουν ότι έχετε μισό χρόνο να δώσετε χρήματα στους φορείς. Αν σας αρέσουν οι εντυπωσιακές κινήσεις, μπορείτε να μην δώσετε και τον επόμενο χρόνο χρήματα και ξαφνικά να δώσετε ...30 εκ. ευρώ! Μα είναι δυνατόν; Σε ποιούς απευθύνεστε; Μόνος σας τα σκέφτεστε ή σας συμβουλεύουν; Και επιτέλους, για ποια δύσκολη οικονομική συγκυρία μας λέτε; Τέσσερα χρόνια δεν δίνονται τα οφειλόμενα χρήματα προς τους φορείς ψυχικής υγείας. Γνωρίζατε από τότε για την επερχόμενη οικονομική κρίση;

Ακολουθεί η ανακοίνωση των εργαζομένων στο οικοτροφείο του φορέα Ίρις που λειτουργεί στην Πάτρα (δεν έχει σχέση με τον ξενώνα εφήβων Ίρις της Αθήνας, που ανέστειλε τη λειτουργία του πριν από τέσσερις μήνες), οι οποίοι προχωρούν σε επίσχεση εργασίας γιατί είναι απλήρωτοι επτά μήνες! Φυσικά, είναι άγνωστο τι θα απογίνουν οι φιλοξενούμενοι ενός οικοτροφείου χωρίς προσωπικό. Θα το δούμε και αυτό το ...πείραμα του Υπουργείου Υγείας.

ΑΠΛΗΡΩΤΟΙ ΕΠΤΑ ΜΗΝΕΣ

Στα πλαίσια του προγράμματος αποασυλοποίησης χρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. (σταδιακή αποσυμφόρηση ψυχιατρείων - κοινωνικοοικονομική επανένταξη των ασθενών) το ελληνικό κράτος ανέθεσε σε ιδιωτικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες την υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων. Μια τέτοια μονάδα αποασυλοποίησης λειτουργεί η εταιρία ΙΡΙΣ εδώ και 6 χρόνια (από το 2002) στο Ακταίο. Στη δομή αυτή φιλοξενούνται 15 ασθενείς με νοητική υστέρηση και συνοδά ψυχιατρικά προβλήματα.

Τα τελευταία χρόνια, οι δομές αποασυλοποίησης (οι οποιες ανήκουν στην Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας και χρηματοδοτουνται 100% από αυτό), πλήττονται από σοβαρότατη κρίση εξαιτίας μη επαρκούς χρηματοδότησης, που έχει σαν αποτέλεσμα τη συστηματική καθυστέρηση της καταβολής των δεδουλευμένων μας και την υπολειτουργία της ίδιας της δομής.

Οι εργαζόμενοι στο οικοτροφείο ΙΡΙΣ Αχαΐας έχουμε φτάσει στα όρια της ΑΠΟΓΝΩΣΗΣ και ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗΣ. Παραμένουμε απλήρωτοι επτά μήνες χωρίς καμιά διαβεβαίωση για την καταβολή των μισθών μας. Ζητώντας να πληρωθούμε, η εργοδοσία μας απαντά ότι υποχρηματοδοτείται από το Υπουργείο. Απευθυνόμενοι στο Υπουργείο, μας απαντούν ότι γίνεται κακοδιαχείριση από τον εργοδότη των χρημάτων που λαμβάνει.

Μετά από συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Εταιρείας και με το Υπουργείο δυστυχώς το αποτέλεσμα δεν ήταν το επιθυμητό. Παραμένουμε απλήρωτοι. Για το λόγο αυτό αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε επίσχεση εργασίας, η οποία ξεκινάει από σήμερα 12/3/2009 διεκδικώντας τα δεδουλευμένα μας.

Οι εργαζομενοι σε επίσχεση στο οικοτροφειο ΙΡΙΣ
Ακταιο 10, Ριο Πατρων
τηλ: 2610–990711 fax: 2610-990156

Κινητοποιήσεις για την ψυχική υγεία. Ήταν μόνο η αρχή

Την Παρασκευή 6 Μάρτη πραγματοποιήθηκε στα προπύλαια η συγκέντρωση και συναυλία διαμαρτυρίας για την εγκατάλειψη της ψυχικής υγείας.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η πολιτική της κυβέρνησης οδηγεί την ψυχιατρική μεταρρύθμιση σε αδιέξοδο. Οι περικοπές των χρηματοδοτήσεων πλήττουν τόσο τον δημόσιο τομέα ψυχικής υγείας όσο και τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που λειτουργούν κοινοτικές δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Μονάδες ψυχικής υγείας κλείνουν, χιλιάδες ψυχικά ασθενείς κινδυνεύουν να επιστρέψουν στα ιδρύματα, οι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι για έξι και επτά μήνες... Το Υπουργείο Υγείας, με ανεφάρμοστες προτάσεις και ελάχιστα χρήματα, τα οποία “ξαφνικά” βρίσκονται μια μέρα πριν από τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων, αφήνει το χρόνο να περνά ενώ το σύστημα ψυχικής υγείας καταρρέει.

Παράλληλα, ο Υπουργός Υγείας κ. Αβραμόπουλος αποδέχεται την πρόταση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας για τη δημιουργία νέων ιδρυμάτων μέσης και υψηλής ασφάλειας για “δυσίατα και χρόνια περιστατικά”, αποδεικνύοντας έμπρακτα την επιστροφή στη λογική των ασύλων. Επίσης, το τελευταίο διάστημα δημιουργούνται νέες ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές σε όλη την χώρα.

Οι αντιδράσεις της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με ψυχικές διαταραχές του Υπουργείου Υγείας, του Συνηγόρου του Πολίτη, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, αλλά και οι δεκάδες σχετικές ερωτήσεις στο Ελληνικό και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν έχουν καταφέρει να μεταπείσουν τον Υπουργό Υγείας, ο οποίος συνεχίζει με την πολιτική που εφαρμόζει να επιστρέφει την ψυχική υγεία στα χρόνια των ασύλων. Όμως εμείς, έχουμε πλέον πειστεί ότι δεν έχουμε κανένα άλλο περιθώριο από το να δηλώσουμε δυναμικά την αντίθεσή μας στην οπισθοδρόμηση της ψυχικής υγείας.

Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας της 4ης Μάρτη στο Υπουργείο Υγείας και της 6ης Μάρτη στα προπύλαια, σηματοδοτούν την αρχή των κινητοποιήσεων ενάντια στην πολιτική της κυβέρνησης για την ψυχική υγεία.

Δεν είμαστε μόνοι μας !

Τελευταία ανάρτηση πριν από τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για την εγκατάλειψη της ψυχικής υγείας:

Οι λόγοι που μας βγάζουν στους δρόμους είναι πλέον γνωστοί.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι δημόσιοι φορείς ψυχικής υγείας βουλιάζουν στα χρέη. Παράλληλα, οι κοινοτικές δομές ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης των μη-κερδοσκοπικών φορέων εγκαταλείπονται από την πολιτεία. Το κενό ετοιμάζονται να καλύψουν οι ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές.

Δεν μας μένει παρά να δηλώσουμε δυναμικά την αντίθεσή μας.

Δεν υπάρχουν πια άλλα περιθώρια. Η ανοχή μας και η αντοχή μας εξαντλήθηκαν.

Την Τετάρτη 4 Μάρτη, τα σωματεία εργαζομένων σε δομές Ψυχικής Υγείας (μη-κερδοσκοπικών φορέων) καλούν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας μπροστά από το Υπουργείο Υγείας (από 7.30 πμ και για όσο χρειαστεί).

Την Παρασκευή 6 Μάρτη το Δίκτυο φορέων ψυχικής υγείας "ΑΡΓΩΣ" καλεί σε συγκέντρωση και συναυλία διαμαρτυρίας στα Προπύλαια από το πρωί έως το μεσημέρι.

Η πληροφορία της ημέρας:

Σήμερα το Υπουργείο Υγείας ενημέρωσε – για πρώτη φορά το Υπουργείο Υγείας απευθύνει επιστολή σε εργαζόμενους! - ότι εκδόθηκαν χρηματικά εντάλματα προς τους φορείς ψυχικής υγείας και δεσμεύεται για την πλήρη αποπληρωμή στο άμεσα προσεχές χρονικό διάστημα (σημειώνουμε ότι τα εντάλματα αυτά καλύπτουν ένα μέρος μόνο από τα οφειλόμενα χρήματα).

Φαίνεται ότι την τελευταία στιγμή η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας αντιλαμβάνεται την έκταση των αντιδράσεων και εκμεταλλευόμενη την απόγνωση των εργαζομένων, οι οποίοι παραμένουν για μισό χρόνο απλήρωτοι, τους δίνει “απλόχερα” ένα μέρος από τα δεδουλευμένα τους!

Αφού λοιπόν δεν έχουν λάβει κανένα μήνυμα στο Υπουργείο Υγείας, επαναλαμβάνουμε:

Οι κινητοποιήσεις δεν γίνονται για να "παζαρέψουμε" τους μισθούς μας, αλλά για την αλλαγή της πολιτικής στην ψυχική υγεία.

Η πρωτοφανής συμπαράσταση από τους πολίτες της χώρας μας, η οποία εκφράζεται καθημερινά μέσα από τα δεκάδες blogs, μας αποδεικνύει ότι:

ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΟΝΟΙ ΜΑΣ

Ακολουθεί το δελτίο τύπου που εξέδωσε σήμερα το Δίκτυο φορέων ψυχικής υγείας "ΑΡΓΩΣ":

Δελτίο Τύπου

Ενημέρωση για:
Συνέντευξη Τύπου του Δικτύου την Πέμπτη 5 Μαρτίου 2009 στις 2.00 μ.μ. στην αίθουσα του Κέντρου Ημέρας για την ψυχολογική υποστήριξη ασθενών με καρκίνο και
Συναυλία Διαμαρτυρίας την Παρασκευή 6 Μαρτίου 2009 από τις 8.30 π.μ. στα Προπύλαια.

Η δραματική κατάσταση στο χώρο της ψυχικής υγείας συνεχίζεται και εντείνεται.

• Η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με ψυχικές διαταραχές του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε έγγραφο προς τον Υπουργό Υγείας (24.2.2009) «παρακολουθεί με έντονη ανησυχία τα όσα καταγγέλλονται και συμβαίνουν σχετικά με τη χρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης. Η Ειδική Επιτροπή σας καλεί να προβείτε σε σταθερές και αξιόπιστες ρυθμίσεις με στόχο την οικονομική βιωσιμότητα όλων των δομών στις οποίες η πολιτεία έχει αναθέσει θεραπευτική ευθύνη».

• Ο Συνήγορος του Πολίτη σε Δελτίο Τύπου (10.10.2008), «στο πλαίσιο της αποστολής του για την προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού, εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τη διαφαινόμενη υποβάθμιση και συρρίκνωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους».

• Επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη προς το Υπουργείο Υγείας (12.1.2009): «…οι Μονάδες αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα χρηματοδότησης για τέταρτη φορά μέσα στα τελευταία 4 έτη και τόσο η Διοίκηση όσο και το προσωπικό των Μονάδων έχουν επανειλημμένως επισημάνει και συχνά διαμαρτυρηθεί εντόνως για την αναγκαιότητα εξεύρεσης των αναγκαίων κονδυλίων από την πλευρά του ΥΥΚΑ ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχιση της λειτουργίας των Μονάδων. Δυστυχώς ήδη κάποιες πολύ επιτυχημένες θεραπευτικά δομές αποκατάστασης οδηγήθηκαν στη διακοπή λειτουργίας τους…Ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει ότι στο συνεχιζόμενο αυτό κλίμα των περικοπών κινδυνεύει να καταρρεύσει το όραμα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης»

• Δήλωση στην «Ελευθεροτυπία» στις 14.2.2009 εκ μέρους της Σαντάλ Χιουτζ, εκπροσώπου Τύπου της Κομισιόν για θέματα Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ισων Ευκαιριών: «Έξι χρόνια τώρα η Κομισιόν επισημαίνει στην Ελλάδα το σοβαρό έλλειμμα της χρηματοδότησης από τον δημόσιο προϋπολογισμό των δομών αποκατάστασης ψυχικά ασθενών. Το έλλειμμα θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματική λειτουργία των μονάδων αυτών. Η Κομισιόν αποφάσισε, για να προστατεύσει το πρόγραμμα, να διακόψει τη χρηματοδότηση μέχρι να ρυθμιστεί απόλυτα το θέμα».

• Δύο ξενώνες για εφήβους, δύο κινητές μονάδες ψυχικής υγείας στις Κυκλάδες και ένα Κέντρο Ημέρας στην Αθήνα έχουν διακόψει τη λειτουργία τους λόγω της υποχρηματοδότησης.

• Οι εργαζόμενοι ενός φορέα που λειτουργεί δύο οικοτροφεία, ένα κέντρο Alzheimer και ένα κέντρο Ημέρας, έχουν προχωρήσει σε επίσχεση εργασίας.

• Έχουν κατατεθεί 35 αγωγές εξώσεων για κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

• Περισσότερες από 50 σχετικές επερωτήσεις έχουν γίνει στο εθνικό κοινοβούλιο σχετικά με τη συνέχιση λειτουργίας και την υποστήριξη υπηρεσιών σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

• Εικοσιπέντε σχετικά δημοσιεύματα στον εθνικό τύπο, μόνο το 2009.

• Στις 6 Μαρτίου 2009 ο Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, έπειτα από συνάντηση με την ηγεσία του Υπουργείου, θα αποφασίσει εάν θα συνεχισθεί η χρηματοδότηση της Ελλάδας ή όχι εξαιτίας της αδυναμίας της πολιτείας να εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία και τη συνέχεια των δομών αυτών, όπως έχει δεσμευτεί. Οι φορείς του Δικτύου έχουν ενημερώσει υπεύθυνα και συστηματικά τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τα σοβαρότητα και χρόνια προβλήματα, τα κενά και τα αδιέξοδα στα μέτρα που αναγγέλλει το Υπουργείο και τις προτάσεις για την επίλυσή τους.

• Στις 6 Απριλίου θα επισκεφτεί την Ελλάδα ο Επίτροπος Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Σπίντλα ώστε να διαμορφώσει προσωπική άποψη πριν ληφθούν οι όποιες αποφάσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που μπορεί να οδηγήσουν δυστυχώς και στην επιστροφή από πλευράς της Ελλάδας μέρους των χρηματοδοτήσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υγεία-Πρόνοια.

Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, παρότι είχε δεσμευτεί για λύσεις που θα επέτρεπαν την αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης και την αποτροπή παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον, δεν έχει δώσει καμία πειστική απάντηση ακόμα. Συνεχίζει να υποβαθμίζει την κρίση σε διαχειριστικό πρόβλημα, να παραβλέπει τις επισημάνσεις και τις προτάσεις των επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, να συκοφαντεί τους φορείς.

Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση οπισθοδρομεί, ομάδες πληθυσμού μένουν χωρίς ψυχιατρική κάλυψη, τα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων παραβιάζονται συστηματικά, εργαζόμενοι τελούν υπό καθεστώς απλήρωτης εργασίας επί μήνες, εκπαιδευμένοι και έμπειροι επαγγελματίες εγκαταλείπουν το χώρο, η επένδυση της Ελλάδας, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην εκπαίδευση, στην πρόσληψη ειδικών, στη δημιουργία δομών, στην αλλαγή του μοντέλου αντιμετώπισης της ψυχικής ασθένειας χάνεται.

Το Δίκτυο Αργώς, μετά από την αναφορά στο Συνήγορο του Πολίτη, την διοργάνωση εθνικής διαβούλευσης για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση με τη συμμετοχή επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, τη συμμετοχή στην συνάντηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με θέμα «Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ευρώπη: η περίπτωση της Ελλάδας», την ενημέρωση των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες:

• Κατάθεση μηνυτήριας αναφοράς εναντίον του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

• Επίσκεψη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια από τον οποίο γίναμε δεκτοί λόγω της μεγάλης ευαισθητοποίησης του για τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών για να τον ενημερώσουμε για την κατάσταση στον χώρο της Ψυχικής Υγείας και στις δομές των ΝΠΙΔ.

• Συνέντευξη Τύπου του Δικτύου με την συμμετοχή και άλλων φορέων την Πέμπτη 5 Μαρτίου 2009 στις 2.00μ.μ. στην αίθουσα του Κέντρο Ημέρας για την ψυχολογική υποστήριξη ασθενών με καρκίνο της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής, (Αμαλίας 32, Ζάππειο, Τηλ. 210-3233401, φαξ 210-3233402) στην οποία θα παρουσιαστούν στοιχεία για την υφιστάμενη κατάσταση, το μέγεθος και οι επιπτώσεις της πρωτοφανούς κρίσεις, αλλά και προτάσεις και θέσεις του Δικτύου για την υπέρβαση της κρίσης μέσω της συνεργασίας των εμπλεκομένων φορέων

• Συγκέντρωση Διαμαρτυρίας την Παρασκευή 6 Μαρτίου 2009 από τις 8.30π.μ. στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου της Αθήνας και Συναυλία με τη συμμετοχή του Γ. Ζουγανέλη, του Συγκροτήματος 1550 και του Λεωνίδα Μαριδάκη και πολλών μουσικών σχημάτων με σκοπό τη συστράτευση πολιτών στον αγώνα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων και την υποστήριξη του δημοσίου χαρακτήρα του συστήματος ψυχιατρικών υπηρεσιών στη χώρα.

Επίσχεση εργασίας από εργαζόμενους της Ψυχογηριατρικής Εταιρίας

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΕΠΙΣΧΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ
ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΊΑ «Ο ΝΕΣΤΩΡ»

Οι εργαζόμενοι της Ψυχογηριατρικής Εταιρίας «Ο ΝΕΣΤΩΡ» που απαριθμεί τέσσερις δομές: δύο οικοτροφεία (26 μόνιμοι ένοικοι διαμένουν συνολικά στα δύο οικοτροφεία), κέντρο Alzheimer και ένα κέντρο Ημέρας, είναι απλήρωτοι εδώ και επτά (7) μήνες και δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια το καθεστώς της παρατεταμένης μη καταβολής των μισθών αποτελεί μια μόνιμη κατάσταση. Έως τώρα οι εργαζόμενοι δούλευαν με απόλυτη αφοσίωση φροντίζοντας τους ενοίκους των δύο οικοτροφείων), παρόλο που αδυνατούσαν και αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δικές τους προσωπικές και οικογενειακές ανάγκες. Ο λόγος που μέχρι τώρα δεν είχαν ασκήσει το νόμιμο δικαίωμα της επίσχεσης ήταν από την ευσυνειδησία και την αυξημένη ευαισθησία απέναντι στους ανθρώπους που φροντίζουν.

Δυστυχώς όμως, σήμερα και χωρίς μισθούς για επτά μήνες οι εργαζόμενοι έχουν ξεπεράσει τα ανθρώπινα όρια αντοχής και αποφάσισαν σχεδόν όλοι, οι 38 εργαζόμενοι, να προχωρήσουν σε επίσχεση την ερχόμενη Τετάρτη 4 Μαρτίου 2009. Η ενέργεια αυτή είναι η έσχατη προσπάθεια να ασκήσουν πίεση για να καταβληθούν τα δεδουλευμένα τους και ελπίζουν να πληρωθούν μέχρι την Τρίτη προκειμένου να μην προχωρήσουν σε επίσχεση. Η αγωνία τους για την τύχη των ενοίκων τους είναι μεγάλη καθώς οι ίδιοι έχουν συνάψει όλα αυτά τα χρόνια πολύ στενές σχέσεις μαζί τους. Γνωρίζουν όμως ότι δεν ευθύνονται για την επικίνδυνη κατάσταση που η Διοίκηση και το Υπουργείο Υγείας με την υποχρηματοδότηση έχουν προκαλέσει. Η Διοίκηση τόσο καιρό δεν ενημέρωνε γραπτώς και υπεύθυνα για τις ημερομηνίες πληρωμών και αγνοούσε το αίτημα των εργαζομένων για συνάντηση και επίσημη ενημέρωση. Μόλις σήμερα η Πρόεδρος της Εταιρίας επισκέφτηκε τους εργαζόμενους για να τους εκβιάσει συναισθηματικά να μην προβούν σε επίσχεση εργασίας και μετέφερε την ευθύνη στους απλήρωτους για άλλη μια φορά εργαζόμενους για την τύχη των ενοίκων. Ωστόσο, δεν έχει υπάρξει καμία έγγραφη δέσμευση για το πότε θα πληρωθούν. Μόλις σήμερα εστάλη έγγραφο στο φορέα από το Υπουργείο Υγείας για την έγκριση κάποιων ενταλμάτων πληρωμής του φορέα χωρίς όμως να ξεκαθαρίζεται η ημερομηνία και το ποσό που θα καταβληθεί στους εργαζόμενους.

Οι εργαζόμενοι ελπίζουν πως θα καταβληθούν τα δεδουλευμένα τους μέχρι την Τρίτη για να συνεχιστεί η ομαλή λειτουργία τόσο των οικοτροφείων όσο και του κέντρου Alzheimer του Νέστορα.

Οι εργαζόμενοι του Νέστορα είναι μέλη του Σωματείου Εργαζομένων σε φορείς Ψυχικά Ασθενών και Ευάλωτων Κοινωνικά Ομάδων. Το Σωματείο οργανώνει κινητοποίηση στο Υπουργείο Υγείας την Τετάρτη 4-3-09 μαζί με άλλα σωματεία για τα γενικότερα προβλήματα της ψυχικής υγείας.