Με αφορμή την απάντηση Κατριβάνου στους εργαζόμενους της Δ/νσης Ψυχικής Υγείας

 

Η απάντηση του γενικού γραμματέα Πρόνοιας, Γιώργου Κατριβάνου, στο υπόμνημα των υπαλλήλων της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας, σχετικά με τις διατάξεις των νόμων 4052/2012 και 3984/2011 για την παρακράτηση συντάξεων των ασθενών:

Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού, εκφράζουμε την έκπληξή αλλά και τον προβληματισμό μας για το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που επιδεικνύουν οι υπογράφοντες για τη διαχείριση των συντάξεων των φιλοξενουμένων σε δομές ψυχικής υγείας.

Θα ήταν επίσης ιδιαίτερα ενδιαφέρον αν είχε επιδειχθεί ο ίδιος προβληματισμός μέχρι τώρα και αν είχαν υποβληθεί και ανάλογες προτάσεις για καταγγελίες που είχε λάβει η διεύθυνσή σας σχετικά με:

- τον τρόπο διαχείρισης των εσόδων των ασθενών με αδιαφανείς ή και παράνομες διαδικασίες από ορισμένες δομές ΝΠΙΔ, στις οποίες φιλοξενούνται

- τον τρόπο συναλλαγής ορισμένων δομών με τις οικογένειες των ασθενών, οι οποίες συχνά γίνονται θύματα εκβιασμού ή παράτυπων απαιτήσεων

- τον τρόπο διαχείρισης των εσόδων των ασθενών από τις οικογένειές τους προς ίδιον όφελος και όχι του ασθενή

- την ανυπαρξία οποιουδήποτε μέσου εξασφάλισης ότι μέρος τουλάχιστον των εσόδων των ασθενών θα χρησιμοποιείται προς ίδιον όφελος των ίδιων

Είναι απορίας άξιο πως κρίνεται ως αμφιβόλου νομιμότητας και συνταγματικότητας η, για πρώτη φορά, θέσπιση νομοθετικής διάταξης με την οποία, τα ΝΠΙΔ ελέγχονται ετησίως από ορκωτό ελεγκτή για το ποσό που συγκεντρώνουν και τον τρόπο διάθεσής του, και όχι ο μέχρι τώρα έλεγχος της χρηματοδότησης και οικονομικής διαχείρισης των ΝΠΙΔ.

Η συγκεκριμένη διάταξη δεν αποβλέπει στην ενίσχυση της χρηματοδότησης των δομών ούτε στην υποκατάσταση των υποχρεώσεων του κράτους, αλλά στη στοιχειώδη εξασφάλιση ότι τα οικονομικά μέσα των ασθενών θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των δικών τους αναγκών και όχι προς όφελος τρίτων.

Είναι προφανές ότι άσχετα από την καταβολή των νοσηλίων, η χορήγηση της σύνταξης προορίζεται για την κάλυψη των δαπανών διαβίωσης του δικαιούχου ανεξάρτητα υπό ποιες συνθήκες ο ίδιος ζει. Επομένως, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι σε συνθήκες προστατευμένης διαβίωσης, ο κάθε ασθενής εξακολουθεί να απολαμβάνει τη δυνατότητα να διασφαλίζεται ότι τα ατομικά του εισοδήματα θα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των προσωπικών του αναγκών.

Είναι επίσης γνωστό ότι οι χρήστες υπηρεσιών υγείας και οι οικογένειές τους διαθέτουν αρκετά ικανή οργάνωση και εκπροσώπηση ώστε να υποβάλλουν οι ίδιοι τις οποιεσδήποτε αντιρρήσεις ή προτάσεις τους.

Ο Γ.Γ. Πρόνοιας

Γ. Κατριβάνος

Σχόλιο του psi-action:

Δεν με εκπλήσσει που εκπλήσσεται ο κύριος Κατριβάνος με το ενδιαφέρον των υπαλλήλων της δ/νσης Ψυχικής Υγείας για τη διαχείριση των συντάξεων των φιλοξενουμένων σε κοινοτικές δομές. Σίγουρα θα προτιμούσε οι υπάλληλοι να κάνουν σιωπηλά τη “δουλειά τους” και να μην εκφράζουν τις απόψεις τους, ειδικά όταν αυτές ενοχλούν την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας.

Δεν με εκπλήσσει ούτε ο προβληματισμός του. Όταν οι προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας αμφισβητούνται από τους ίδιους τους υπαλλήλους του, οι οποίοι γνωρίζουν την κατάσταση εκ των έσω, πως θα πειστεί η κοινή γνώμη ότι η παρακράτηση των συντάξεων των ψυχικά πασχόντων γίνεται “για το καλό τους”;

Δεν με εκπλήσσει ότι (ο έκπληκτος και προβληματισμένος) γ. γραμματέας Πρόνοιας προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τη “συζήτηση”, μεταθέτοντας τις ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας στους υπαλλήλους του υπουργείου για: α) τις αδιαφανείς ή και παράνομες διαδικασίες διαχείρισης των συντάξεων των ασθενών από ορισμένες δομές, β) τον εκβιασμό ή τις παράτυπες απαιτήσεις από ορισμένες δομές προς τις οικογένειες ασθενών, γ) τη διαχείριση των συντάξεων των ασθενών από τις οικογένειές τους προς όφελος των δεύτερων και δ) την ανυπαρξία οποιουδήποτε μέσου εξασφάλισης ότι μέρος τουλάχιστον των εσόδων των ασθενών θα χρησιμοποιείται προς όφελος των ίδιων.

Φυσικά, δεν με εκπλήσσει ότι έχουν καταγγελθεί τα παραπάνω, γιατί είναι σε όλους γνωστό ότι συμβαίνουν. Γνωρίζουμε πως υπάρχουν φορείς που εμφανίστηκαν από το πουθενά. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ευνοημένοι φορείς. Γνωρίζουμε ότι οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Υγείας αρνούνταν για χρόνια να ελέγξουν τους φορείς, παρά την επιμονή των εργαζομένων ή ακόμα και κάποιων φορέων. Δεν αποκαλύπτει τίποτα περισσότερο ο κύριος Κατριβάνος από αυτά που όλοι γνωρίζουμε.

Αυτό που με εκπλήσσει είναι ότι ο κύριος Κατριβάνος ουσιαστικά ομολογεί ότι το υπουργείο Υγείας δεν κάνει τη δουλειά του, εφόσον δεν ασκεί εποπτεία και έλεγχο στους φορείς που χρηματοδοτεί, με αποτέλεσμα να επικρατεί η κατάσταση που ο ίδιος παρουσιάζει: φορείς διαχειρίζονται με αδιαφάνεια τις συντάξεις των ασθενών, εκβιάζουν τις οικογένειές τους, δεν προστατεύουν τους φιλοξενούμενούς τους όταν αυτοί εξαπατώνται από τις οικογένειές τους και δεν εξασφαλίζεται ότι “μέρος τουλάχιστον των εσόδων” των ασθενών θα χρησιμοποιείται προς ίδιον όφελος των ίδιων.

Παρεμπιπτόντως, με αυτό το “μέρος τουλάχιστον των εσόδων”, ο γ. γραμματέας Πρόνοιας δείχνει και τις αντιλήψεις του για τους ψυχικά πάσχοντες, οι οποίοι θα πρέπει να είναι ικανοποιημένοι αν ένα μέρος των εσόδων τους χρησιμοποιείται προς όφελος τους ! Και το υπόλοιπο μέρος των εσόδων τους; Προς όφελος ποιου θα πρέπει χρησιμοποιείται; Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που ο κύριος Κατριβάνος εκφράζει παρόμοιες απόψεις. Πριν από λίγους μήνες, δήλωνε ότι ο άνθρωπος που βρίσκεται στο ίδρυμα χρειάζεται μόνο πάνες και αποκλειστικές νοσοκόμες, “τι να τα κάνει τα 300, 400, ή 1000 ευρώ;”, έλεγε και χαρακτήριζε “αναγκαίο κακό” το δέσιμο των παιδιών στο ΚΕΠΕΠ Λεχαινών.

Στην επιστολή του, ο κύριος Κατριβάνος εκφράζει τον προβληματισμό του για το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που επιδεικνύουν οι υπάλληλοι του υπουργείου.

Δεν φαίνεται, όμως, να τον προβληματίζει ότι οι διατάξεις για την παρακράτηση των συντάξεων καταργούν στην πράξη το δικαίωμα των ψυχικά πασχόντων στην αυτοδιαχείριση των χρημάτων τους. Αγνοεί (ή αποκρύπτει) ότι ένας μεγάλος αριθμός φιλοξενούμενων είτε διαχειρίζεται με αυτονομία τη σύνταξή του είτε εκπαιδεύεται για να είναι σε θέση να το κάνει. Επίσης, ένας μεγάλος αριθμός φιλοξενούμενων δεν έχει οικογενειακό περιβάλλον ώστε να κινδυνεύει να πέσει θύμα εκμετάλλευσης. Αλλά όχι, το “υπουργείο-προστάτης” δεν κάνει διακρίσεις. Θα τους “προστατεύσει” όλους -ακόμα και χωρίς τη συναίνεσή τους!

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, που έβαλε για ευνόητους (και προεκλογικούς) λόγους μπροστά τον κύριο Κατριβάνο, είναι αδύνατο να μη γνωρίζει τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν όταν εφαρμοστούν οι διατάξεις. Προβλήματα που (πιθανότατα) θα “κληρονομήσει”, μετά τις εκλογές, η επόμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας.

Αναρωτιέμαι με ποιον τρόπο θα παρακρατούνται τα χρήματα από τους ασθενείς: Θα “εξαφανίζονται” από το λογαριασμό τους ή θα τα παραδίδουν οι ίδιοι οι ασθενείς στους φορείς; Και σε ποιους φορείς θα τα παραδίδουν; Σε αυτούς που ο ίδιος ο κύριος Κατριβάνος αναφέρει ότι καταγγέλλονται για “αδιαφανείς ή και παράνομες διαδικασίες” διαχείρισης των χρημάτων των ασθενών;

Και τι ακριβώς εννοεί ο κύριος Κατριβάνος όταν λέει: “Η συγκεκριμένη διάταξη δεν αποβλέπει στην ενίσχυση της χρηματοδότησης των δομών ούτε στην υποκατάσταση των υποχρεώσεων του κράτους, αλλά στη στοιχειώδη εξασφάλιση ότι τα οικονομικά μέσα των ασθενών θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των δικών τους αναγκών και όχι προς όφελος τρίτων”; Μπορεί το υπουργείο Υγείας να διευκρινίσει ποιες είναι “οι υποχρεώσεις του κράτους” ή θα τις ερμηνεύει ο κάθε φορέας κατά το δοκούν; Συμπεριλαμβάνονται στις υποχρεώσεις του κράτους τα έξοδα διαβίωσης, παροχής φροντίδας / υποστήριξης / θεραπείας, δραστηριοτήτων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κάλυψης ιατρικών / παραϊατρικών / φαρμακευτικών αναγκών των ασθενών; Πως θα εξασφαλίσει το υπουργείο ότι ο φορέας δεν θα χρησιμοποιεί τις συντάξεις των φιλοξενούμενων για την κάλυψη των εξόδων που υποχρεούται να καλύπτει το κράτος, τη στιγμή που το κράτος δείχνει εδώ και χρόνια ασυνέπεια στις οικονομικές υποχρεώσεις του προς τους φορείς;

Με λίγα λόγια, όταν ο φορέας δεν έχει λάβει από το κράτος το ποσό για τα αναγκαία λειτουργικά έξοδα των κοινοτικών δομών, νομιμοποιείται να χρησιμοποιεί τις συντάξεις των ασθενών για την κάλυψη αυτών των εξόδων; Αν δεν απαντηθεί επίσημα αυτό το ερώτημα, θα έχουμε κάθε λόγο να υποστηρίζουμε ότι το υπουργείο Υγείας “χαρίζει” τις συντάξεις των ασθενών στους φορείς για να καλύψει τη δική του ασυνέπεια.

Αναρωτιέμαι, επίσης, ποιος φορέας θα δεχτεί να φιλοξενήσει ασθενείς που δεν λαμβάνουν σύνταξη. Τι θα απογίνουν αυτοί οι ασθενείς, όταν ακόμα και στα κλειστά ιδρύματα νομιμοποιήθηκε η παρακράτηση των συντάξεων; Υπάρχει κάποιο σχέδιο ή θα μας απασχολήσει όταν μείνουν οι άνθρωποι στο δρόμο;

Στο τέλος της επιστολής του, ο κύριος Κατριβάνος υποστηρίζει ότι “είναι γνωστό ότι οι χρήστες υπηρεσιών υγείας και οι οικογένειές τους διαθέτουν αρκετά ικανή οργάνωση και εκπροσώπηση ώστε να υποβάλλουν οι ίδιοι τις οποιεσδήποτε αντιρρήσεις ή προτάσεις τους”. Δεν γνωρίζω αν το λέει αυτό (και πάλι) από άγνοια, γιατί είναι γνωστό ότι τουλάχιστον οι χρήστες υπηρεσιών υγείας δεν διαθέτουν ικανή οργάνωση και εκπροσώπηση. Αν όμως είστε έτοιμος, κύριε Κατριβάνο, να σεβαστείτε τις αντιρρήσεις τους, δοκιμάστε το εξής: Δώστε τη δυνατότητα στον κάθε χρήστη να αποφασίσει ο ίδιος αν επιθυμεί να τον “προστατεύσετε” μέσω της παρακράτησης της σύνταξής του.

ΥΓ. Κατανοώ την (προεκλογική) ανάγκη των κ.κ. Λοβέρδου και Μπόλαρη να επιδίδονται στο γνωστό κυνήγι “μαϊμούδων”, αλλά επιτέλους κάποιος πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα των συντάξεων των ανθρώπων με αναπηρίες.