Συνταγή κλεισίματος Μονάδας Ψυχικής Υγείας με τρία απλά βήματα

 

Χρόνος εκτέλεσης: 3-4 μήνες

Υλικά: Ο φορέας που επιθυμεί να κλείσει μια ή περισσότερες δομές θα πρέπει να έχει τουλάχιστον άλλη μια δομή την οποία θα πρέπει να διατηρήσει ανοιχτή.

Εκτέλεση:

Βήμα 1: Κλειδώνετε τη δομή, ή τις δομές, που επιθυμείτε να κλείσετε αφού προηγουμένως έχετε μεταφέρει ό,τι σας είναι απαραίτητο από έπιπλα, συσκευές, υλικά, εξυπηρετούμενους, εργαζόμενους κτλ στη δομή που θα διατηρήσετε ανοιχτή.

tip: Σε αυτό το βήμα είναι σημαντικό να μη γνωρίζουν τις προθέσεις σας οι (απλήρωτοι) εργαζόμενοι. Επιστρατεύστε τις επικοινωνιακές σας ικανότητες για να τους πείσετε ότι θα βρεθεί μια λύση γι' αυτούς, όπως, για παράδειγμα, ότι θα τους πάρει κάποιος άλλος φορέας, ώστε να τους καθησυχάσετε και να μην έχουν παράλογες απαιτήσεις (πχ. καταβολή δεδουλευμένων, επαναλειτουργία της δομής κτλ).

Βήμα 2: Ενημερώνετε, όσες φορές χρειαστεί, το υπουργείο Υγείας ότι επιθυμείτε να κλείσετε τη δομή, ή τις δομές, μέχρι να το αναγκάσετε να κάνει έλεγχο στις κλειδωμένες δομές. Φυσικά, κατά τον έλεγχο θα διαπιστωθεί ότι οι δομές είναι πράγματι κλειστές!

tip: Επειδή δεν έχετε το δικαίωμα να κλείσετε τις δομές, βρείτε μια καλή δικαιολογία (όχι ότι αυτό σας νομιμοποιεί, αλλά καλό είναι να έχετε κάτι να λέτε). Αγνοήστε τις συστάσεις που θα δεχτείτε από το υπουργείο, όπως ότι δεν ενημερώσατε ή δεν τηρήσατε τις διαδικασίες. Το υπουργείο θα ρίξει σε εσάς τις ευθύνες για να δικαιολογήσει το επόμενο βήμα, το οποίο έρχεται σε αντίφαση με τις δεσμεύσεις του ότι δεν θα κλείσει καμία δομή.

Βήμα 3: Ο/η αρμόδιος/α υπουργός ή υφυπουργός ανακαλεί την άδεια λειτουργίας της δομής ή των δομών που θέλετε να κλείσετε (βλ. απόφαση Σκοπούλη στο τέλος της ανάρτησης).


Αυτό ήταν. Ξεφορτωθήκατε τις ανεπιθύμητες δομές και τους εργαζόμενους με τρία απλά βήματα. Αυτή την εποχή υπάρχουν τόσα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που κανένας δεν θα ασχοληθεί με τις δομές ψυχικής υγείας που κλείνουν. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι για ένα διάστημα οι εργαζόμενοι θα διαμαρτύρονται, αλλά κάποια στιγμή θα κουραστούν και το θέμα θα ξεχαστεί. Όσο για τα δεδουλευμένα τους ...ας τα διεκδικήσουν δικαστικώς. Ούτε οι πρώτοι ούτε οι τελευταίοι θα είναι.

Το …ιστορικό των τελευταίων μηνών στο «Περιβολάκι»

Το «Περιβολάκι» είναι Ν.Π.Ι.Δ. και παρέχει υπηρεσίες σε παιδιά και εφήβους με παιδική ψύχωση και αυτισμό και στις οικογένειές τους. Μέχρι το καλοκαίρι του 2012 αποτελείτο από 3 δομές: Το «Περιβολάκι 1» στο Χαλάνδρι, που λειτουργούσε από το 1983 και περιελάμβανε 3 τάξεις κέντρων ημέρας για παιδιά ηλικίας 3-12 ετών, το «Περιβολάκι 2» στο Κάτω Χαλάνδρι, που λειτουργούσε από το 2002 και περιελάμβανε 1 τάξη κέντρου ημέρας για παιδιά ηλικίας 3-7 ετών, ξενώνα βραχείας φιλοξενίας και μονάδα διάγνωσης και υποστήριξης και το «Περιβολάκι 3», στην Παιανία, που λειτουργούσε από το 2008 και περιελάμβανε 4 τάξεις κέντρων ημέρας για παιδιά και εφήβους ηλικίας 8-15 ετών και απογευματινό πρόγραμμα δραστηριοτήτων.

Το Μάιο του 2012 η διοίκηση του φορέα με γράμμα της προς το ΥΥΚΑ - και χωρίς προηγουμένως να έχει ενημερώσει τους εργαζόμενους - δήλωσε την πρόθεσή της να παραδώσει τις δομές Περιβολάκι 1 και 2, καθώς και μέρος του επιστημονικά καταρτισμένου και έμπειρου προσωπικού, στο Υπουργείο, με την προοπτική να αναλάβει τη λειτουργία τους άλλος φορέας. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας παραπέμφθηκαν σε ειδικά δημόσια σχολεία - όπως απαιτεί ο νόμος 3699/2008 για την ειδική αγωγή-ενώ τα υπόλοιπα παιδιά, προσχολικής ηλικίας, μεταφέρθηκαν στο Περιβολάκι 3, στην Παιανία, για να εξασφαλιστεί η λειτουργία του. 43 από τους έμπειρους επαγγελματίες ψυχικής υγείας που έχουν στηρίξει τον φορέα για πολλά χρόνια, δουλεύοντας για μήνες απλήρωτοι και διατηρώντας το υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών στα παιδιά και τους γονείς τους, βρέθηκαν χωρίς αντικείμενο.

Μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, το Περιβολάκι 3 ξεκίνησε κανονικά τη λειτουργία του (με το προσωπικό που απέμεινε να είναι απλήρωτο από τον Ιούνιο-με αναδρομική από τον Ιανουάριο μείωση μισθών για όλους), με 2 τάξεις κέντρων ημέρας για παιδιά προσχολικής ηλικίας και 1 τάξη κέντρου ημέρας για εφήβους, ενώ το απογευματινό πρόγραμμα ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων σταμάτησε τη λειτουργία του, χωρίς να είναι σαφής η αιτία. Για τις δομές Περιβολάκι 1 και 2 δεν είχε βρεθεί η διάδοχη κατάσταση (παρόλο που είχε υπάρξει ενδιαφέρον από φορέα με παρεμφερές αντικείμενο) κι επομένως οι 43 «στον αέρα» εργαζόμενοι συνέχισαν να βιώνουν την αβεβαιότητα τόσο για τις θέσεις εργασίας τους όσο και για την καταβολή των δεδουλευμένων τους. Από εκείνη τη χρονική στιγμή, ξεκίνησε ένας αγώνας διεκδίκησης να τους δοθεί αντικείμενο εργασίας, καθώς και μια προσπάθεια συνάντησης με τη διοίκηση για να ενημερωθούν για τις προθέσεις της σε σχέση με τον τρόπο συνέχειας λειτουργίας των δομών του Περιβολάκι. Συγχρόνως, πραγματοποιούνταν προσπάθειες ενημέρωσης και από το ΥΥΚΑ, που σαν χαρακτηριστικό τους είχαν την παραπομπή των εργαζομένων «από τον Άννα στον Καϊάφα»… Τελικά το Υπουργείο, με έγγραφό του προς τη διοίκηση του Περιβολάκι στις 5/10/2012, δήλωσε την πρόθεσή του να προβεί στην αφαίρεση των αδειών λειτουργίας από τα Περιβολάκι 1 και 2, καθώς και στην απόσυρση της χρηματοδότησης για τις δύο αυτές δομές από 1/9/2012! Σε συνάντηση των εργαζομένων με μέλη του Δ.Σ. του φορέα, μετά από την κοινοποίηση αυτού του εγγράφου, η διοίκηση, ευθαρσώς, επέδειξε αδιαφορία και, για άλλη μια φορά, απέδειξε ότι δεν έχει καμιά πρόθεση να επιδιώξει τη διατήρηση ούτε της λειτουργίας των δομών, ούτε των θέσεων εργασίας του προσωπικού. Αντιθέτως, με ανέντιμο τρόπο, προσπάθησε να ξεφορτωθεί τους 43 εργαζόμενους λέγοντάς τους ότι την «τύχη» τους θα την αναλάμβανε το Υπουργείο!! Από την άλλη μεριά, το Υπουργείο, ενώ είχε δεσμευτεί αρχικά να μεριμνήσει για εκείνους, τους έχει αφήσει εκτεθειμένους, αφού δεν έχει επιβάλει καμία κύρωση στη διοίκηση του Περιβολάκι για τον αυθαίρετο τρόπο που δρομολόγησε το ουσιαστικό κλείσιμο των δομών (άλλωστε, με την ενέργειά του να αφαιρέσει τις άδειες λειτουργίας των Περιβολάκι 1 και 2 «τιμωρεί» τους εργαζόμενους, ενώ διευκολύνει τους πραγματικούς υπαίτιους να αυθαιρετήσουν ακόμα περισσότερο!!)

Οι εργαζόμενοι του Περιβολάκι, καταγγέλλοντας την ανεπάρκεια του ΥΥΚΑ, της διοίκησης και της επιστημονικής επιτροπής του φορέα να πάρουν σαφή θέση απέναντι στο αίτημα για τη διατήρηση των τόσο σημαντικών για την κοινότητα υπηρεσιών, καθώς και την καταβολής δεδουλευμένων τους, έχουμε ξεκινήσει επίσχεση εργασίας (μέχρι στιγμής, η λίστα μετράει 33 εργαζόμενους) και είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την πίεση και την «ενόχληση» προς όλες τις κατευθύνσεις. Καλούμε όλους τους συναδέλφους στο χώρο της Ψυχικής Υγείας αντί να δουλεύουμε τσάμπα για Υπουργείο και διοικήσεις να προχωρήσουμε σε μαζικές επισχέσεις. Τα προβλήματα είναι ίδια για όλους μας. Μόνη λύση είναι η δημιουργία ενός κοινού μετώπου.
 
Σωματείο Εργαζομένων στο Περιβολάκι

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ανάκληση άδειας λειτουργίας Μονάδων Ψυχικής Υγείας του Φορέα «Ελληνικό Κέντρο για την Ψυχική Υγεία και Θεραπεία του Παιδιού και της Οικογένειας "ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΑΚΙ"»

Την απόφαση μπορείτε να τη διαβάσετε και εδώ

Πότε θα γίνει πράξη η υπόσχεση για την ακύρωση της παρακράτησης των συντάξεων των ψυχικά πασχόντων;

Ερώτηση προς την υφυπουργό Υγείας κ. Φ. Σκοπούλη

ΠΟΤΕ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΠΡΑΞΗ Η ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗΣ 

ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΤΩΝ ΨΥΧΙΚΑ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ;

Στις 13 Ιουλίου, ύστερα από μια συνέντευξη Τύπου και ταυτόχρονη κινητοποίηση έξω από το Υπουργείο Υγείας, που οργάνωσε η «Πρωτοβουλία ενάντια στην παρακράτηση των  συντάξεων» και όπου συμμετείχαν χρήστες των υπηρεσιών και λειτουργοί του δημόσιου και του ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού τομέα, η υφυπουργός Υγείας κ. Φ. Σκοπούλη έκανε δεκτή αντιπροσωπεία των διαδηλωτών, στην οποία, ύστερα από ενημέρωση που της έγινε και την συζήτηση που ακολούθησε, δήλωσε ότι θεωρούσε ως τελείως άδικο το μέτρο της παρακράτησης και υποσχέθηκε την ακύρωσή του μέσα από νομοθετική ρύθμιση.

Την ίδια δήλωση έκανε και λίγες μέρες αργότερα στην απάντησή της σε σχετική ερώτηση στη Βουλή.

Έκτοτε, έχουν περάσει περίπου τέσσερις μήνες και ακόμα δεν έχει προχωρήσει η νομοθετική ρύθμιση της ακύρωσης.

Έτσι, εξακολουθεί να ισχύει όχι μόνο η νομοθεσία για την παρακράτηση στο δημόσιο και στις ΜΚΟ, αλλά και η σχετική εφαρμοστική υπουργική απόφαση (του Μ. Μπόλαρη) για το δημόσιο. 

Και όπως μαθαίνουμε, σε ορισμένες περιπτώσεις στο Δημόσιο, γίνονται αυτή την περίοδο σχετικές ενέργειες για την προώθηση της παρακράτησης στη βάση της ισχύουσας εφαρμοστικής υπουργικής απόφασης. Είναι πιθανό, σε περιπτώσεις που «δεν ξέρουμε» και που μπορούν να κρύβονται από την όποια δημόσια έκθεση και πληροφόρηση, να έχουν ήδη παρακρατηθεί συντάξεις.

Το ίδιο ισχύει και για τις ΜΚΟ όπου, σε ορισμένες από αυτές, εκτός από την πάγια παλαιόθεν τακτική τους να παρακρατούν με διάφορους άτυπους τρόπους τα εισοδήματα των ενοίκων τους, είχαν ήδη αρχίσει να προχωρούν σε διαδικασίες κανονικής και επίσημης παρακράτησης πριν από την όποια νομοθετική ρύθμιση, γιατί, προφανώς, οι ιδιοκτήτες τους θεωρούσαν το μέτρο σωστό (πιθανώς το είχαν κιόλας εισηγηθεί) ως μερικό αντιστάθμισμα στις περικοπές της χρηματοδότησης.

Αν καθυστερήσει κι΄ άλλο η νομοθετική ακύρωσή της, είναι πιθανόν, σε ορισμένες περιπτώσεις, εισοδήματα ασθενών να έχουν χαθεί ανεπιστρεπτί.

Το ερώτημα είναι: γιατί αργεί τόσο η νομοθετική ρύθμιση που υποσχέθηκε η κ. Σκοπούλη;

Μήπως η ηγεσία το Υπουργείου το μετάνιωσε και βρήκε ότι  πρέπει «να το πάρει κι΄ αυτό» το ποτάμι του μνημονίου και της τρόικας; 

Και τι λέει γι΄ αυτό το ζήτημα η Δ/νση Ψυχικής Υγείας, ως αρμόδια επί του θέματος; Έχει πάρει κάποια εισήγηση από την κ. Σκοπούλη, την έχει επεξεργαστεί και προωθήσει, ή είναι αμέτοχη στο όλο ζήτημα; 

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που κρίνεται, εκτός από τα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων, που βλάπτονται ανεπανόρθωτα, είναι και η αξιοπιστία της κ.  Υφυπουργού. 

Ερωτούμε, λοιπόν, ως άμεσα ενδιαφερόμενοι: 

Ισχύει ακόμα η υπόσχεση της κ. Σκοπούλη για την ακύρωση της παρακράτησης ή έχει παρθεί πίσω;

Αν ισχύει, τι έχει γίνει μέχρι στιγμής και πού έχει σκαλώσει το θέμα;

Αναμένουμε άμεση απάντηση.

23 Οκτωβρίου 2012

«ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ»

Εκ μέρους της Πρωτοβουλίας

Ηρακλής Γκώτσης νοσηλευτής, μέλος ΔΣ σωματείου εργαζομένων ΨΝΑ

Μαρίνα Καψοπούλου, κοινωνική λειτουργός, ΨΝΑ

Δώρα Κουτσανέλλου, ψυχολόγος, μέλος ΔΣ σωματείου εργαζομένων Δρομοκαϊτείου

Κατερίνα Μάτσα, Δ/ντρια ψυχίατρος, 18 Ανω

Θόδωρος Μεγαλοοικονόμου, Δ/ντής ψυχίατρος, ΨΝΑ

ΥΓ. Όλα τα κείμενα για το θέμα της παρακράτησης των συντάξεων των ψυχικά πασχόντων: εδώ

  

Φ. Σκοπούλη: Είναι ήδη αξιολογημένη η κατάσταση της Ψυχικής Υγείας!

“Διοικητικούς, οικονομικούς και διαχειριστικούς ελέγχους καθώς και αξιολόγηση όλων των δομών ψυχικής υγείας και κυρίως των δομών αποασυλοποίησης (ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευόμενα διαμερίσματα) που λειτουργούν στο πλαίσιο του ΨΥΧΑΡΓΩΣ, προανήγγειλε η υφυπουργός Υγείας κα Φωτεινή Σκοπούλη, σημειώνοντας ότι στο πλαίσιο αυτό έχουν ανασυγκροτηθεί οι σχετικές Επιτροπές του υπουργείου.”

Αυτά διαβάζαμε στον τύπο πριν από 15 μέρες (το απόσπασμα είναι από δημοσίευμα της Καθημερινής). Βέβαια, τα παραπάνω τα ακούμε εδώ και πολλά χρόνια, όπως έγραφα πρόσφατα: Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας και η Ελληνική Ημέρα της Μαρμότας

Δέκα μέρες αργότερα, στις 19 Οκτώβρη 2012, η Φωτεινή Σκοπούλη, απαντώντας σε επίκαιρη επερώτηση του προέδρου και 26 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για την κατάρρευση του δημόσιου συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (ολόκληρη η συζήτηση: εδώ), είπε μεταξύ άλλων:

“Θα ήθελα εδώ να τονίσω ότι στο χώρο της ψυχικής υγείας έχουν προχωρήσει λίγο τα πράγματα, όσον αφορά, λίγο την αξιολόγηση και ήδη έχουμε μια αξιολόγηση από θεσμούς η οποία είναι αντικειμενική. Και τα πορίσματα όμως, αυτής της αξιολόγησης δεν έχουν ληφθεί υπόψη καθόλου και συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο. Αυτό που θα κάνουμε εμείς και που αρχίσαμε να κάνουμε είναι να αξιοποιούμε και να προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τα πορίσματα της ήδη αξιολογημένης κατάστασης της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.”

Λίγο το ένα και λίγο το άλλο, μας μπέρδεψε η Σκοπούλη, αλλά μάλλον η υφυπουργός υποστηρίζει ότι είναι ήδη αξιολογημένη η κατάσταση της Ψυχικής Υγείας στην Ελλάδα. Δυστυχώς, δεν βρέθηκε κάποιος να τη ρωτήσει: α) πότε και από ποιους αξιολογήθηκε η κατάσταση και β) γιατί συγκροτούνται επιτροπές για την αξιολόγηση, εφόσον υπάρχει ήδη “αξιολόγηση από θεσμούς η οποία είναι αντικειμενική”.

Σε άλλο σημείο της συζήτησης, η Φωτεινή Σκοπούλη λέει ότι δεν εφαρμόζεται ο νόμος σύμφωνα με τον οποίο θα ενισχύεται η Ψυχική Υγεία με το 2% των προμηθειών των οργανισμών που εποπτεύονται από το υπουργείο Υγείας. Ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς δε λέει τίποτα. Κάποτε όμως, ως υφυπουργός Υγείας επί Αβραμόπουλου, έλεγε πολλά: “Επειδή πρέπει να εξασφαλίσουμε την απρόσκοπτη χρηματοδότηση και για τα επόμενα πολλά χρόνια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης σκεφτήκαμε πως έπρεπε να μην είναι εξαρτημένο από τον τακτικό προϋπολογισμό αυτό το ποσό αλλά να δώσουμε και δυο μορφές επιπρόσθετης χρηματοδότησης και πράγματι υπήρξε σημαντική πρωτοβουλία αυτό, κυρίαρχη πρωτοβουλία που δηλώνει αν μη τι άλλο ότι πράγματι θέλουμε να στηρίξουμε την ψυχιατρική μεταρρύθμιση...” και συνέχισε παρουσιάζοντας το περιβόητο 2% επί των προμηθειών, το οποίο, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, νομοθετήθηκε το 2007, ενεργοποιήθηκε το 2008 και θα αποδιδόταν στους φορείς Ψυχικής Υγείας από το 2009. Απολαύστε το Μάριο Σαλμά στην πρώτη του εμφάνιση στη Βουλή (16/01/2009):

Προφανώς, ούτε ο ίδιος ο Σαλμάς δεν περίμενε να ξαναβρεί μπροστά του, μετά από τόσα χρόνια και μάλιστα από την ίδια θέση, αυτό το 2% επί των προμηθειών, που νομοθετήθηκε το 2007 και στο τέλος του 2012 (ξανα)διαπιστώνουμε ότι δεν εφαρμόζεται. Κρίμα, κύριε Σαλμά, και ήταν ...“σημαντική πρωτοβουλία”.

Επίσης, η Σκοπούλη επανέλαβε ότι η οριζόντια μείωση κατά 50% της χρηματοδότησης στην Ψυχική Υγεία δεν ήταν απαίτηση της τρόικας (!) "Αντιθέτως", είχε δηλώσει πρόσφατα στην Αυγή, “οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ενδιαφέρονται να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί με επιτυχία η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη χώρα μας". Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η περικοπή του προϋπολογισμού για την Ψυχική Υγεία ήταν πρωτοβουλία του τότε υπουργού Οικονομικών, Ευάγγελου Βενιζέλου.


Τέλος, ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λυκουρέντζος, το μόνο που είχε να πει για την Ψυχική Υγεία ήταν ότι “...ΜΚΟ η οποία ασχολείται στην ψυχική υγεία. Θα απαντήσει η κα Σκοπούλη μετά λεπτομερέστερα (σ.σ. η κα Σκοπούλη δεν αναφέρθηκε στο θέμα). Οικογενειακή υπόθεση. Στα τέσσερα χρόνια ένα εκατομμύριο μισθοί, υποτίθεται, σε αυτούς που διαχειρίζονται τη ΜΚΟ. Δεν λέω –προς Θεού- ότι φταίτε εσείς που κάνετε την κριτική. Σας λέω, όμως, τι είναι αυτά τα οποία στρέβλωσαν αυτή την προσπάθεια η οποία ξεκίνησε. Αμοιβές ιατρών, 5.500 το μήνα. Και μετά οι εργαζόμενοι απλήρωτοι. Και εκβιάζεται η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, «βρείτε άλλα κεφάλαια». Και προσπαθούμε να βρούμε. Έχουν, όμως, καταβληθεί αυτά τα οποία υπήρχαν στον προϋπολογισμό, έχουν δοθεί οδηγίες. Γιατί το δικό σας ενδιαφέρον δεν είναι να επιβιώσουν αυτές οι πρακτικές –σπεύδω να σας το αναγνωρίσω- είναι να πληρωθούν οι εργαζόμενοι, να λειτουργούν οι δομές.”

Φυσικά, δεν είπε ποια είναι η ΜΚΟ-οικογενειακή υπόθεση. Σας ξαναθυμίζω όμως ότι πριν από τρία χρόνια είχε "ανακαλύψει" και ο Αβραμόπουλος ΜΚΟ-οικογενειακές υποθέσεις, οι οποίες "στήθηκαν και έπαιρναν 5 και 10.000 ευρώ το μήνα δηλώνοντας ως ψυχασθενείς τα αδέλφια τους, τα ξαδέλφια τους και τους πατεράδες τους” και δήλωνε: “Αυτά τα σταματήσαμε. Κόψαμε μέσα σε αυτό το χώρο τη ρεμούλα και την απάτη...” κτλ κτλ.

Να ξαναπώ και ότι αυτή η ιστορία (δηλαδή, η επανάληψη της γνωστής ιστορίας των “κλεφτών”) χρησιμοποιείται μόνο και μόνο για να κερδίζει χρόνο η κάθε πολιτική ηγεσία και να μεταβιβάζει το πρόβλημα στους επόμενους; (Μόνο ο "άτυχος" Σαλμάς βρέθηκε στην ίδια θέση και με τους πρώην και με τους νυν).

Μα καλά, κανένας στο υπουργείο Υγείας δεν προβληματίζεται από το γεγονός ότι τόσα χρόνια δεν έχει αποκαλυφθεί κανένας από τους “κλέφτες” για τους οποίους μας μιλάνε; Είναι δυνατόν να αναφέρονται σε συγκεκριμένα χρηματικά ποσά, όπως οι προκλητικά υψηλές αμοιβές διοικητικών υπαλλήλων, γιατρών, νοσηλευτών που καταγγέλλει η Σκοπούλη, και να μη γνωρίζει το υπουργείο ποιοι τα εισπράττουν; Δεν φαίνονται οι αμοιβές του προσωπικού στα απολογιστικά στοιχεία των φορέων; Δεν γνωρίζει το υπουργείο ποιος φορέας καταβάλλει 63.000 ευρώ ετησίως σε υπάλληλό του;

Και, επιτέλους, δεν καταλαβαίνουν οι Λυκουρέντζος – Σκοπούλη ότι οι περικοπές δεν αγγίζουν τους “κλέφτες” αλλά τους εξυπηρετούμενους και τους εργαζόμενους; Ας δούμε, ενδεικτικά και μόνο, τι έχει επιφέρει η υποχρηματοδότηση των στεγαστικών δομών (ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευόμενα διαμερίσματα):

1) Στους  εξυπηρετούμενους – ενοίκους: α) μείωση επαφών με το οικογενειακό περιβάλλον (στις περιπτώσεις που απαιτούνται μετακινήσεις ή/και συνοδεία), β) μείωση ευκαιριών για κοινωνικοποίηση, κατάρτιση, απασχόληση, γ) διακοπή δραστηριοτήτων (εκπαιδευτικών, αποκαταστασιακών, ψυχαγωγικών κτλ), δ) αύξηση των υποτροπών και αδυναμία αντιμετώπισής τους εντός της δομής, ε) εισαγωγές σε ψυχιατρικά νοσοκομεία ή ακόμα και σε ιδιωτικές κλινικές (με το κόστος να το καλύπτουν οι ίδιοι), στ) κάλυψη των εξόδων από τους ίδιους για ιατρικές, διαγνωστικές, παραϊατρικές, φαρμακευτικές ανάγκες (και ποιος ξέρει τι άλλο, εφόσον έμεινε στον αέρα το θέμα της παρακράτησης των συντάξεων)...

2) Στους εργαζόμενους: α) μειώσεις προσωπικού (παραιτήσεις, απολύσεις), β) πολύμηνες καθυστερήσεις στην καταβολή των μισθών, γ) μειώσεις μισθών, δ) διακοπή εκπαίδευσης και υποστήριξης (ομάδες προσωπικού, εποπτείες κα), ε) εργασιακή ανασφάλεια, επαγγελματική εξουθένωση και, ως συνέπεια όλων των παραπάνω, αδυναμία να διαμορφωθεί το κατάλληλο θεραπευτικό περιβάλλον για την υποστήριξη των ενοίκων.



Αυτά (και πολλά άλλα) συμβαίνουν στις στεγαστικές δομές, κύριε Λυκουρέντζε και κυρία Σκοπούλη, όσο παίζετε τους κλέφτες και τους αστυνόμους με τις διοικήσεις των φορέων. Εκτός αν τελικά το ζητούμενο ήταν να μετακυλήσει μέρος του κόστους των δομών στους εξυπηρετούμενους και τους εργαζόμενους, γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, αν δεν το 'χετε πάρει χαμπάρι.

Ανοιχτή επιστολή του δικτύου "Αργώ" προς πρωθυπουργό - πολιτικούς αρχηγούς

ΔΙΚΤΥΟ ΦΟΡΕΩΝ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ «ΑΡΓΩ»

Εξαιρετικά επείγον

Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2012

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Πρός 

τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Αντώνη Σαμαρα

τον Πρόεδρο του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Αλέξανδρο Τσίπρα

τον Πρόεδρο του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος κ. Ευάγγελο Βενιζέλο

τον Πρόεδρο των Ανεξάρτητων Ελλήνων κ.Παναγιώτη Καμμένο

τον Πρόεδρο της Δημοκρατικής Αριστεράς κ. Φώτη Κουβέλη

την Γενική Γραμματέα του Κουμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας κα. Αλέκα Παπαρηγα

Θέμα: Αδυναμία λειτουργίας των Μονάδων Ψυχικής Υγείας των ΝΠΙΔ

Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ και αξιότιμοι αρχηγοί των κομμάτων,

Με την παρούσα επιστολή θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε για την κρίσιμη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο τομέας της Ψυχικής Υγείας, λόγω της ιδιαίτερα χαμηλής εγκεκριμένης χρηματοδότησης για το έτος 2012. Συγκεκριμένα αντί των 90 εκατ. ευρώ (82 εκατ. ευρώ για τις δαπάνες του 2012 και 8 εκατ. ευρώ για το έλλειμμα του 2011) που είναι αναγκαία για τον ΚΑΕ 2544 για τη λειτουργία των 216 Μονάδων Ψυχικής Υγείας των 65 ΝΠΙΔ που εκπροσωπούμε, έχουν διατεθεί μόλις 47 εκατ. ευρώ (40 εκατ. ευρώ από τον Τακτικό Προϋπολογισμό και 7 εκατ. ευρώ από την παρακράτηση του 2% επί των προμηθειών του Υπουργείου Υγείας). Δηλαδή η χρηματοδότηση αγγίζει περίπου το 50% των πόρων που απαιτούνται για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε 35.000 συμπολίτες μας ψυχικά πάσχοντες, την φιλοξενία 1.600 ψυχικά πασχόντων σε στεγαστικές δομές και συνακόλουθα την μισθοδοσία 3.000 επαγγελματιών ψυχικής υγείας καθώς και την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων των 216 Μονάδων Ψυχικής Υγείας.

Επιπλέον, ο ΕΟΠΥΥ δεν έχει καταβάλει καμία δαπάνη νοσηλίων από τον Σεπτέμβριο του 2011, βάσει των συμβάσεων που έχουν υπογράψει οι Φορείς με τον οργανισμό, με αποτέλεσμα οι ανεξόφλητες υποχρεώσεις του απέναντι στα ΝΠΙΔ να αγγίζουν τα 12 εκατ. Ευρώ, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την παρούσα κατάσταση. 

Γνωρίζουμε τη δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Χώρα μας και ως Φορείς έχουμε προβεί σε μειώσεις της μισθοδοσίας του προσωπικού, έχουμε επιτύχει μειώσεις στα ενοίκια από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων και καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για τη μείωση του λειτουργικού μας κόστους σε καθημερινή βάση, μειώσεις που αγγίζουν το 20% από το 2009 έως σήμερα. Θα πρέπει ακόμα να ληφθεί υπόψη ότι ο προαναφερόμενος προϋπολογισμός των Φορέων παραμένει ο ίδιος εδώ και χρόνια.

Σήμερα το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης έχει οξυνθεί ιδιαίτερα. Τα οφειλόμενα ποσά από το Υπουργείο Υγείας προς τους Φορείς, βάσει των κατατεθιμένων προϋπολογισμών τους, έχουν ξεπεράσει ήδη τα 20 εκατ. ευρώ και τα διαθέσιμα από το Υπουργείο χρήματα για τους υπόλοιπους τρεις μήνες του 2012 είναι μόλις 5 εκατ. ευρώ. Είναι πλέον αδύνατο να καλύψουμε ακόμα και τις πιο βασικές λειτουργικές ανάγκες των Μονάδων (μισθοδοσίες, ενοίκια, ΔΕΚΟ κλπ.), καθώς και τη διαβίωση των ενοίκων των στεγαστικών δομών μας. Τα θεραπευτικά και λειτουργικά ζητήματα που προκύπτουν είναι τεράστια και ο κίνδυνος αδυναμίας λειτουργίας πολλών Μονάδων αμεσότατος. Τα συσσωρευμένα χρέη προς εργαζόμενους, προμηθευτές και ιδιοκτήτες κτιρίων μας εκθέτουν σε διάφορες αστικές και ποινικές διώξεις, δεκάδες εργαζόμενοι αποχωρούν καθημερινά από τις θέσεις τους, αφού έχουν πάνω από 5 μήνες να πληρωθούν, ενώ μεγάλος αριθμός τους έχει προχωρήσει σε επίσχεση εργασίας από τις αρχές του μήνα, καθιστώντας αδύνατη την ομαλή λειτουργία των μονάδων και επισφαλή την υγεία των εξυπηρετούμενων ψυχικά πασχόντων.

Παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες μας και παρά το γεγονός ότι τα Υπουργεία Οικονομικών και Υγείας έχουν διαβεβαιώσει ότι δεν προβλέπονται, στο πλαίσιο των πολιτικών δημοσιονομικής σταθερότητας που ορίζει το Μνημόνιο, περικοπές στο χώρο της ψυχικής υγείας ύψους 50%, δεν έχει υπάρξει ως σήμερα καμία εξέλιξη για την αύξηση των πόρων του ΚΑΕ 2544 ώστε να διασφαλίσουμε την παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών υγείας, αποκατάστασης και φιλοξενίας προς τους ψυχικά πάσχοντες που εξυπηρετούμε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τη σθεναρή και συνεχή υποστήριξη τους στα αιτήματα μας έχουν εκδηλώσει η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία και πλήθος θεσμικών, επιστημονικών, κοινωνικών φορέων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Στα πλαίσια της διαμαρτυρίας μας, οι φορείς ψυχικής υγείας και το Δίκτυο ΑΡΓΩ, υποβάλλαμε εξώδικη διαμαρτυρία προς τον Υπουργό Οικονομικών και τον Υπουργό Υγείας, θεωρώντας ότι η μη ανταπόκριση τους στο αίτημα για άμεση αύξηση του ΚΑΕ 2544, πέρα από τον άμεσο κίνδυνο διακοπής λειτουργίας πολλών Μονάδων Ψυχικής Υγείας, εκθέτει σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή των εξυπηρετούμενων ψυχικά πασχόντων που μας δηλώνουν πλέον καθημερινώς τις ανασφάλειές τους, ενώ δυστυχώς κάποιοι εκφράζουν και αυτοκτονικές / καταθλιπτικές σκέψεις, με τυχόν δυσάρεστες συνέπειες για όλους μας. Τα μέλη μας, στην ίδια εξώδική διαμαρτυρία, δηλώνουν ότι σε περίπτωση μη επίλυσης των προβλημάτων τους, προτίθενται να ζητήσουν την ανάληψη της ευθύνης όλων των Μονάδων από το Υπουργείο Υγείας. Η βούληση όλων μας είναι να συνεχίσουμε το έργο το οποίο παρέχουμε εδώ και πολλά χρόνια, οι ποινικές, διοικητικές και αστικές ευθύνες που μας βαρύνουν όμως, λόγω των τεράστιων χρεών, χωρίς άμεση δική μας ευθύνη, είναι πλέον δυσβάσταχτες και το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών δεν ανταποκρίνεται πλέον στα επιστημονικά πρότυπα και στην δεοντολογία που υπηρετούμε.

Η κατάρρευση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη Χώρα μας είναι πλέον ορατή, αφού εκτός από την κρίσιμη κατάσταση που βρίσκονται οι μονάδες των ΝΠΙΔ τραγική είναι και η κατάσταση στις μονάδες των Δημόσιων Ψυχιατρείων που αντιμετωπίζουν επίσης τεράστια ελλείμματα, με αποτέλεσμα, εκτός από τη πανευρωπαϊκή έκθεσή μας σε αρνητικές κριτικές, την υποχρέωση επιστροφής στην Ευρωπαϊκή Ένωση της χρηματοδότησης που έχουμε λάβει από το 1984, δηλαδή 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ, και στη διακοπή του συνόλου της χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, δηλαδή πάνω από 6 δισεκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα 2 χρόνια υλοποίησης του ΕΣΠΑ.

Βάσει των παραπάνω, σας παρακαλούμε για την άμεση παρέμβασή σας προς το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Υγείας προκειμένου να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του ΚΑΕ 2544 για το έτος 2012 στα 90 εκατ. ευρώ, ώστε να διασφαλίσουμε την απρόσκοπτη παροχή υπηρεσιών στους εξυπηρετούμενους μας, τη συνέχιση της λειτουργίας όλων των Μονάδων και τις θέσεις εργασίας των 3.000 επαγγελματιών ψυχικής υγείας που απασχολούμε.

Τέλος, θα θέλαμε μια επίσημη συνάντηση μαζί σας ώστε να μπορέσουμε να σας ενημερώσουνε αναλυτικά τόσο για το παραπάνω πρόβλημα όσο και γενικότερα για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και τα επιτεύγματα της.

Παραμένοντας στη διάθεση σας.   

Με εκτίμηση,

Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩ

Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,

Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩ,

Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής

 

Σχόλιο του κ. Βαρουχάκη με αφορμή την ανάρτηση “Η Ελληνική Ημέρα της Μαρμότας”

   

Αντί άλλων σχολίων στα λεγόμενα από εσχάτως και οψίμως αφυπνισθέντες και προς συμπλήρωση του εξαιρετικού άρθρου του psi-action με τίτλο: «Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας και η Ελληνική Ημέρα της Μαρμότας» παραθέτω αποσπάσματα  από την προ οκταετίας (23 Σεπτεμβρίου 2004) τέταρτη αναφορά μου στον Νικήτα Κακλαμάνη έναν από τους πολλούς σωτήρες της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. Και επειδή τα πράγματα πρέπει να λέγονται επώνυμα και με το όνομά τους θα συνεχίσω τις παρεμβάσεις μου με την έσχατη ελπίδα ότι θα βρεθούν και άλλοι που θα πράξουν το ίδιο.

«Κύριε Υπουργέ… η όλη εξέλιξη  των πραγμάτων δεν μου επιτρέπει να συνεργήσω δια της σιωπής μου ώστε να παραμείνουν στο απυρόβλητο -και μερικοί μάλιστα να συνεχίσουν ανεμπόδιστοι το καταστροφικό τους έργο- όσοι επέδειξαν βαριά και ασύγγνωστη αμέλεια  στην εκτέλεση των καθηκόντων τους, όσοι παραμέλησαν το καθήκον τους να υπερασπίζονται τη νομιμότητα και τα συμφέροντα του δημοσίου,  όσοι υποτάχτηκαν χωρίς αντίσταση στα κελεύσματα των ισχυρών… Και να συνεχίζεται η κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος  και η ανικανότητα στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων  με προφανή ζημία αυτών για τους οποίους προορίζονται και όφελος των επιτηδείων…

H προσπάθεια για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη Χώρα μας ξεκίνησε το 1984 με τον Κανονισμό 815/84. Βασικός στόχος ήταν και παραμένει η  βαθμιαία συρρίκνωση και τελικά η κατάργηση των Ψυχιατρείων  υπό την εντελώς απάνθρωπη ασυλιακή μορφή τους και παράλληλα η ανάπτυξη των αναγκαίων υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στην κοινότητα.

Μετά από είκοσι χρόνια η κατάσταση έχει κατά βάση όπως την περιγράφω στο από 1-5-2000 Υπόμνημά μου στον τότε Υπουργό Υγείας και στα δημοσιεύματά μου στην Ελευθεροτυπία της 17 Οκτωβρίου 2002 με τίτλο «O ευτελισμός της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης»  και  της 22 Μαΐου 2003 με τίτλο «Εμπόριο ανθρώπων χωρίς πρόσωπο»…

Τα λίγα υπέρ των αρρώστων οφέλη… τείνουν να εξουδετερωθούν πλήρως. Και η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση ακάθεκτη καταποντίζεται. Συρρικνωμένη και ευτελώς φτιασιδωμένη προς εντυπωσιασμό των αφελών και δικαιολόγηση μιας άνευ προηγουμένου κατασπατάλησης του δημοσίου χρήματος, αλλά αγνώριστη στα μάτια εκείνων που μια ζωή την πίστεψαν και αγωνίστηκαν γι αυτή.

Έμποροι ανθρώπων, ονείρων και ιδεών και μεταπράτες της ανθρώπινης οδύνης, επήλυδες στο χώρο της ψυχικής Υγείας, αλαζόνες ιππείς της δοτής εξουσίας, οσφυοκάμπτες των υπουργικών προθαλάμων, επιτηδείως διαπλεκόμενοι με όλους εκείνους που μπορούν να δώσουν και να πάρουν ασελγούν εν ονόματι της σε ό,τι απόμεινε να τη θυμίζει. Και καταδικάζουν στη σιωπή και στην αφάνεια κάθε φωνή διαμαρτυρίας, κάθε απόπειρα αντίστασης στα άνομα σχέδιά τους.

Και οι υπεύθυνοι αυτής της κατάστασης όχι μόνο δεν νιώθουν την ντροπή που τους ταιριάζει, αλλά τολμούν να κομπάζουν και να επαίρονται… και ξεχνούν (ή ίσως δεν ξέρουν) …ότι στόχος της Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης δεν είναι απλώς να επιβιώσει ο άρρωστος. Αλλά να επιβιώσει ως άνθρωπος. Δεν είναι να επιβιώσει ως όν που οι μόνες ανάγκες του  και τα μόνα του δικαιώματα είναι «Μαμ, κακά και νάνι». Και οι μόνες του υποχρεώσεις να μη πειράζει, να μη ενοχλεί, να μη φοβίζει τους άλλους. Σκοπός, πνεύμα, αίμα και σάρκα της Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης είναι να ξαναβρεί ο άρρωστος το χαμένο του Πρόσωπο, να ξαναζήσει το θαύμα της ανθρώπινης ύπαρξης της μοναδικής και ανεπανάληπτης που παραμένει η ίδια και ταυτόχρονα διαφορετική στη πορεία του χρόνου. Ένα Πρόσωπο που έχει και άλλες ανάγκες εκτός από τις βασικές για την επιβίωση του. Να νιώσει τη χαρά της δημιουργίας, τη χαρά από την αγωγή της ψυχής του, τη χαρά από την συνύπαρξη εν κοινωνία με τους άλλους , τη χαρά από την ανταλλαγή συναισθημάτων και όλες τις άλλες κοινές και πανανθρώπινες χαρές (και τις λύπες). Και ακόμη τη χαρά από τη συνείδηση και την εκπλήρωση του χρέους του προς τους άλλους. Και στόχος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, ίσως και περισσότερο σπουδαίος γιατί αφορά τους περισσότερους , είναι να μη χάσει ποτέ ξανά άνθρωπος το Πρόσωπο του.

Ξεχνούν ή δε ξέρουν ότι η συρρίκνωση ή η κατάργηση των Ψυχιατρείων δεν είναι αυτοσκοπός που πρέπει να επιτευχθεί παντί τρόπω, με κάθε μέσο ή με μεθόδους που θυμίζουν «τελικές λύσεις» …ξέχασαν τις χιλιάδες των αρρώστων που θα έπρεπε να είχαν εισαχθεί στο «Δαφνί» τα τελευταία πέντε χρόνια, αλλά παρέμειναν αβοήθητοι άγνωστο που εγκαταλειφθέντες και των οποίων αγνοείται η τύχη και σε ποιες άθλιες συνθήκες ζουν κάποιοι από αυτούς και ποιοι ενδεχομένως έχουν πεθάνει.

Ξέχασαν ότι η βελτίωση των συνθηκών της ζωής των αρρώστων είναι πολύ μικρότερη από αυτή που επέβαλλε η μετά τόσα χρόνια αύξηση του δημόσιου πλούτου της χώρας, η παγκόσμια κατακραυγή και το χρέος τιμής προς τις χιλιάδες των αρρώστων που πέθαναν πολύ πριν από την ώρα τους, βασανιζόμενοι και ψυχικά νεκροί πολύ πριν από το βιολογικό τους θάνατο στα πανάθλια άσυλα που είχε στήσει εναντίον τους.

Ξεχνούν γιατί τους βολεύει να ξεχνούν. Και γιατί κανείς δεν τους το θυμίζει. Και επειδή οι ίδιοι οι άρρωστοι, τα θύματα αυτής της πρακτικής, κτυπημένοι από βαριά αρρώστια και τις συνέπειες του μακρόχρονου εγκλεισμού, παραιτήθηκαν από τη ζωή και την ελπίδα, ενώ ελάχιστοι είναι και εύκολα εξουδετερώνονται από τους πολλούς όσοι απόμειναν να νοιάζονται γι’  αυτούς…

- Όλα τα  οικοτροφεία –ή έστω σχεδόν όλα- λειτουργούν παράνομα. Αυτό ισχύει τόσο στο Δημόσιο όσο και στον Ιδιωτικό Τομέα.

- Κάποια -πιστεύω τα λιγότερα- και στον Δημόσιο αλλά και στον Ιδιωτικό Τομέα λειτουργούν ή προσπαθούν να λειτουργούν σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες της Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Το υπάρχον όμως θεσμικό πλαίσιο όχι μόνο δεν ευνοεί, αλλά αντίθετα παρεμβάλλει εμπόδια σε μια τέτοια λειτουργία.

- Στα περισσότερα οικοτροφεία έχει παγιωθεί ή τείνει να παγιωθεί η ασυλιακή νοοτροπία και πρακτική.

- Αρκετά οικοτροφεία -ίσως δε και περισσότερα από όσο φοβάμαι- λειτουργούν χωρίς  τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις ασφαλούς και επωφελούς για τους αρρώστους λειτουργίας…

Ο Κανονισμός 815/84, το πρώτο και βασικό εργαλείο για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, προέβλεπε μεν τη λειτουργία Οικοτροφείων και άλλων Μονάδων Ψυχικής Υγείας, το θεσμικό όμως πλαίσιο για τη λειτουργία τους ήταν επί χρόνια  ανύπαρκτο…΄Έτσι όσα Οικοτροφεία οργανώθηκαν στα πλαίσια αυτού του Κανονισμού, αλλά και των άλλων κοινοτικών Προγραμμάτων (Horizon, Καταπολέμηση του Αποκλεισμού από την Αγορά Εργασίας κ.τ.λ.), λειτουργούσαν κατά το δοκούν, εκτός θεσμοθετημένων κανόνων και σύμφωνα με τις αντιλήψεις των υπευθύνων τους. Ατέλειωτες προσπάθειές μου να θεσμοθετηθεί η λειτουργία τέτοιων Μονάδων και παρά τη δημόσια δέσμευση του Υπουργού, ακόμα και ενώπιον της Βουλής ότι θα το πράξει, απέτυχαν πλήρως.

- Είχαν περάσει σχεδόν οκτώ χρόνια θεσμικά μετέωρης λειτουργίας Οικοτροφείων όταν με το Νόμο 2071/92 καθιερώθηκαν επί τέλους τα Οικοτροφεία (και οι άλλες Μονάδες κοινωνικής και επαγγελματικής αποκατάστασης) ως Μονάδες Ψυχικής Υγείας. Όμως η θεσμική αυτή βελτίωση αποδείχτηκε εντελώς ανεπαρκής. Και τούτο γιατί οι αρμόδιοι παρέλειψαν, για ακόμη επτά χρόνια και παρά τις φορτικές πιέσεις και τις επανειλημμένες επισημάνσεις των καταστροφικών συνεπειών αυτής της παράλειψης, να εκδώσουν τις απαραίτητες υπουργικές αποφάσεις που προέβλεπε ο Νόμος για να καταστεί εφαρμόσιμος.

- Την παράλειψη αυτή των υπευθύνων και τα κενά του Νόμου ήλθε υποτίθεται να καλύψει ο ισχύων Νόμος  2716/1999.  Η κακοδαιμονία όμως συνεχίζεται. Ο Νόμος  προέβλεπε σειρά μεγάλη Προεδρικών Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων πολλών συνήθως συναρμοδίων Υπουργών. Δεν νομίζω ότι υπάρχει Διάταγμα ή Υπουργική Απόφαση που να εκδόθηκε μέσα στην προθεσμία ( συνήθως έξι μηνών) που ορίζει ο Νόμος. Καίριες δε διατάξεις του Νόμου πέντε ολόκληρα χρόνια μετά την δημοσίευσή του δεν εφαρμόζονται.

Τα  επί επτά χρόνια κενά του Νόμου κάλυψε όπως ήταν επόμενο η αυθαιρεσία, η αλαζονεία και η πάσης μορφής ιδιοτέλεια. Και το κακό ολοκληρώθηκε με τον εν κρυπτώ και παραβύστω σχεδιασμό των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας που κατέληξε στο περίφημο Πρόγραμμα που ανελλήνιστα ονομάσθηκε «Ψυχαργώς». Ένα σχέδιο επί χάρτου, που προφανώς σχεδιάστηκε από ανθρώπους που δεν είχαν καμιά εμπειρία από τα συμβαίνοντα στα Ψυχιατρεία και πια ήταν τα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσουν, πρόχειρο και ανερμάτιστο, βασισμένο σε ελλιπή ή ανύπαρκτα στοιχεία. Ένα σχέδιο που κυριαρχείται από την ιδέα  της με κάθε τρόπο κατάργησης των ψυχιατρείων χωρίς όμως καμιά ουσιαστική επισήμανση των προβλημάτων που θα δημιουργούσε μια τέτοια ριζική αναδιάταξη των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας της Χώρας, ούτε εφαρμόσιμη σχεδίαση του τρόπου αντιμετώπισής τους.

Τα καταστροφικά αποτελέσματα αυτής της νοοτροπίας και αυτή της πρακτικής ήταν αναπόφευκτα. Τα συνοψίζω:

Τίποτα από όσα σχεδιάστηκαν δεν υλοποιήθηκε στην ώρα του ή όπως έπρεπε. Πολλά δε από τα επί χάρτου σχέδια παρέμεναν επί χάρτου.

Η απορρόφηση των πόρων του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης παραμένει ασύγγνωστα ελλιπής. Και όσοι πόροι απορροφήθηκαν χρησιμοποιήθηκαν εν πολλοίς σπάταλα, ασυντόνιστα και χωρίς εγγυήσεις έντιμης και υπέρ των αρρώστων  διαχείρισής τους… και πρέπει να  ρωτηθούν και να δώσουν λόγο οι υπεύθυνοι  και να σας πουν:

- Γιατί το άρθρο 2 του Νόμου 2716/99 κατάντησε σκέτη κοροϊδία; Αφού οι εκθέσεις της προβλεπόμενης από το άρθρο Επιτροπής προστασίας των δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές διαβιβάζονται μεν στην από άλλο Νόμο (2519/1997) προβλεπόμενη Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των ασθενών αλλά εκεί απλώς βρίσκουν τον τόπο της βαθείας  ταφής τους.

- Γιατί το Κεφ. Β του Νόμου 2716/99 για την Τομεοποίηση, το βασικό εργαλείο για την οργάνωση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας σύμφωνα με τις αρχές της Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, αλλά και του ίδιου του Νόμου, δεν έχει ακόμα (πέντε χρόνια μετά) εφαρμοστεί στη Περιοχή Αττικής όπου και τα δύο μεγαλύτερα Ψυχιατρεία της Χώρας;

- Γιατί δεν εξασφαλίστηκε η υποχρεωτική πρόσληψη ψυχιάτρου από τις διάφορες μη κερδοσκοπικές Εταιρείες που λειτουργούν Οικοτροφεία όταν ο Νόμος (άρθρο 9 παρ.2) ορίζει ότι «Οι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης … έχουν σκοπό την τοποθέτηση και ψυχιατρική παρακολούθηση… ατόμων με ψυχικές διαταραχές…»;

- Οι μεταφερθέντες στα οικοτροφεία ασθενείς έχουν υποβάλλει την προς τούτο αίτηση που επιβάλλει ο Νόμος ή μεταφέρθηκαν εκεί χωρίς καν να ερωτηθούν;

- Γιατί δεν υλοποιήθηκε ακόμη (πέντε χρόνια μετά) το άρθρο 9 παρ. 3  του Νόμου 2716/99 που ορίζει ότι «Τα Οικοτροφεία και οι ξενώνες συνιστώνται με κοινή απόφαση των Υπουργών  Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού μετά από πρόταση της αρμόδιας κατά τόπο Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας, ως αποκεντρωμένες μονάδες νοσοκομείων του ν.δ  2592/1953 και του ν. 1397/1983, των Πανεπιστημιακών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, των Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων Ψυχικής Υγείας και των Πανεπιστημιακών Μονάδων που έχουν αντικείμενο την  Ψυχική Υγεία ή των Μονάδων Ψυχικής Υγείας του άρθρου 5 του παρόντος νόμου… Με προεδρικό διάταγμα…. συνιστώνται και οι θέσεις προσωπικού των μονάδων αυτών»;

- Γιατί τα ψυχιατρικά νοσοκομεία δεν έχουν ακόμη, είκοσι ολόκληρα χρόνια  από τότε που άρχισε ο αγώνας για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, αναμορφώσει τους Οργανισμούς του, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της;

- Με ποια κριτήρια, με ποιες διαδικασίες και με ποιες εγγυήσεις η Υφυπουργός Υγείας Κυρία Τσουρή με το με αριθμό Υ5β/Γ.Π.οικ.40055 της 6ης-12-2001 επέλεξε τις μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες στις οποίες εμπιστεύτηκε πακτωλό δημόσιου χρήματος και τις τύχες των ψυχικά πασχόντων;

- Τι ύψους προκαταβολές χρημάτων δόθηκαν στις Εταιρείες αυτές με βάση αυτό το έγγραφο και με ποια λογική η Διαχειριστική Αρχή του Ε.Π. «Υγεία –Πρόνοια» ενέκρινε αυτές τις προκαταβολές; Δεδομένου ότι το έγγραφο αυτό της Κυρίας Τσουρή ούτε κάν στην έγκριση σκοπιμότητας που απαιτεί ο Νόμος αντιστοιχεί (αφού δεν προηγήθηκε η απαιτούμενη γνώμη της Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας) και ούτε φυσικά στην άδεια ίδρυσης και στην άδεια λειτουργίας;

- Πως θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα προκύψουν αν Οικοτροφεία που ήδη λειτουργούν και που ήδη έχουν πάρει χρήματα αποδειχτεί ότι δεν έχουν τις προϋποθέσεις για να πάρουν την άδεια λειτουργίας; Με ποιο τρόπο το Δημόσιο θα  διεκδικήσει τα χρήματά του; Και προ παντός τι θα απογίνουν οι άρρωστοι που νοσηλεύονται σ’ αυτά; Θα επιστρέψουν στα Ψυχιατρεία ή θα πεταχτούν στο δρόμο;΄Η, όπερ και το πιθανότερο, θα υποχρεωθούμε σύμφωνα και με τις καθαγιασμένες ελληνικές συνήθειες να νομιμοποιήσουμε εκ των υστέρων την παρανομία, κάνοντας έκπτωση στις επιταγές του Νόμου και βέβαια στις ανάγκες των αρρώστων (ποιος τους λογαριάζει και ποιος θα διαμαρτυρηθεί) και επιβραβεύοντας τους επιτήδειους;

- Με ποια νόμιμη εξουσιοδότηση και με ποια λογική η Κυρία Τσουρή  προσδιόρισε το προσωπικό των Οικοτροφείων; Και όρισε π.χ. 15 εργαζόμενους «γενικών καθηκόντων» χωρίς βέβαια να προσδιορίσει ποια ακριβώς είναι τα προσόντα αυτών των εργαζομένων και ποια αυτά τα «γενικά καθήκοντα» απέναντι σε άρρωστους ανθρώπους. Και παρέλειψε να περιλάβει μεταξύ του προσωπικού ψυχίατρο παρά τις επιταγές του νόμου, της κοινής λογικής και τις πάγιες θέσεις του επιστημονικού κόσμου.

- Με ποια κριτήρια η Κυρία Τσουρή προσδιόρισε (ήδη από το έτος 2000) το κόστος στο ποσό των 210.000.000 δραχμών ετησίως ανά οικοτροφείο και περίπου 1.170.000 περίπου το μήνα ανά ασθενή;»

Αυτά έγραφα προ οκταετίας και θα μπορούσα εν πολλοίς να επαναλάβω και σήμερα τριάντα σχεδόν χρόνια από τότε που ξεκίνησε η προσπάθεια να αλλάξει η μοίρα των αρρώστων που απειλούνται πάλι με βιολογική εξουδετέρωση και ηθική εξουθένωση.

*Ο κ. Χάρης Βαρουχάκης είναι ψυχίατρος και τ. διευθυντής της ιατρικής υπηρεσίας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής.

 

Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος: Το κλείσιμο των υπηρεσιών θυμίζει λογικές Καιάδα

 

Αθήνα, 9/10/2012

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος – Ένωση Ψυχιάτρων Παιδιών-Εφήβων, παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία τις εξελίξεις στο χώρο της Ψυχικής Υγείας και ειδικότερα αυτόν της ψυχοκοινωνικής φροντίδας παιδιών-εφήβων και των οικογενειών τους, μέσα στη γενικότερη δυσμενή συγκυρία, αυτήν μιας κρίσης που εκτός από οικονομική παίρνει όλο και περισσότερο διαστάσεις μιας κοινωνικής-ανθρωπιστικής κρίσης.

Στη χώρα μας, από τη δεκαετία του '80 και μετά ο χώρος της ψυχικής υγείας πέρασε μέσα από μια διαδικασία βαθιάς αναμόρφωσης με την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, για την οποία λειτούργησε καθοριστικά η ένταξη της χώρας μας στην τότε ΕΟΚ και νυν Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο με την οικονομική όσο και με τη θεσμική στήριξη που μας δόθηκε σ' αυτό το δύσκολο εγχείρημα. Και τα εύσημα πηγαίνουν εξ ίσου στους πρωτεργάτες και όλους τους εργάτες της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, γιατί το έργο που πραγματοποιήθηκε και που ακόμα προσπαθούμε να στηρίζουμε υπήρξε σημαντικό, παρά τα όποια αρνητικά φαινόμενα, αναπόφευκτα πάντα σε τέτοιες διαδικασίες.

Σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, είναι κατανοητό να υπάρξει μια επιβράδυνση ή και ένα σταμάτημα των ρυθμών της Μεταρρύθμισης, η οποία προφανώς δεν έχει τελειώσει, παράλληλα όμως με μια προσπάθεια διατήρησης των όσων πετύχαμε όλα αυτά τα χρόνια και που αποτελούν τεράστια συνεισφορά σε πληθυσμιακές ομάδες με υψηλό βαθμό ευαλωτότητας, μεγάλες ανάγκες, και περιορισμένες δυνατότητες διεκδίκησης και υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους. Αυτά ισχύουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό όταν μιλάμε για παιδιά και εφήβους με ψυχικά προβλήματα και ανάγκες ψυχοκοινωνικής φροντίδας. Η ίδια η οικονομική κρίση προκαλεί μια αποσάθρωση στα υποστηρικτικά συστήματα ανάπτυξης του παιδιού. Συναντάμε πλέον σοβαρότερες μορφές ψυχοπαθολογίας, ανυπέρβλητα κοινωνικά προβλήματα, κατακερματισμό των ανθρώπινων δεσμών που στην συνέχεια προκαλούν σημαντικές ρωγμές στον ψυχισμό.  Δυστυχώς, αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι κάθε άλλο παρά αυτό που θα έπρεπε να συμβαίνει: δηλαδή, οι υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής φροντίδας, ιδιαίτερα για παιδιά και εφήβους, να αποτελούν το τελευταίο οχυρό που θα έπεφτε αν η κρίση τα σάρωνε όλα... Αντίθετα, γινόμαστε μάρτυρες μιας “κατεδάφισης της Μεταρρύθμισης” και ενός κύματος τύπου τσουνάμι που σαρώνει αδιακρίτως ότι βρίσκει μπροστά του. Και μόνο το τελευταίο διάστημα υπήρξαν διαδοχικά τέτοια φαινόμενα: η συρρίκνωση του από κάθε άποψη ιστορικού Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής (νυν ΕΚΕΨΥΕ), η αναστολή λειτουργίας σημαντικών υπηρεσιών, όπως δομών της ΕΨΥΠΕ, το “Περιβολάκι” για αυτιστικά παιδιά ή το επίσης ιστορικό “Σικιαρίδειο” που ανέστειλε πρόσφατα τη λειτουργία του μετά από πάνω από πενήντα χρόνια προσφοράς σε παιδιά με νοητική υστέρηση (και, σε όλες τις περιπτώσεις, στις οικογένειες αυτών των παιδιών). Από την άλλη, δομές και υπηρεσίες που αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται στο πλαίσιο του “Ψυχαργώς” (Γ΄ Κ.Π.Σ. και τώρα ΕΣΠΑ) ασφυκτιούν καθώς δεν τους παρέχονται στοιχειωδώς επαρκείς στελέχωση και οικονομικοί πόροι. Έτσι, ούτε αυτές μπορούν να λειτουργήσουν σωστά, αλλά και με τις μετακινήσεις παιδοψυχιάτρων και άλλου προσωπικού με στρατιωτικού τύπου αποφάσεις των Διοικητών Υγειονομικών Περιφερειών, για εμβαλωματικές λύσεις, αποσυντονίζεται όλο το δίκτυο των υπηρεσιών.

Η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος θεωρεί απαράδεκτη αυτήν την λογική και πρακτική των ισοπεδωτικών και “οριζόντιων” περικοπών – καρατομήσεων, χωρίς καμία αξιολόγηση, χωρίς να ερωτώνται οι αρμόδιοι θεσμικοί φορείς όπως η Εταιρεία μας, αλλά και οι ίδιες οι υπηρεσίες και οι εργαζόμενοι σ’ αυτές. Η κατάσταση είναι ακόμα πιο απαράδεκτη, γιατί θυσιάζονται δομές και υπηρεσίες για τα πιο ευαίσθητα τμήματα του παιδικού και εφηβικού πληθυσμού, υπηρεσίες των οποίων το έργο, εκτός από θεραπευτικό, είναι και έργο πρόληψης για τους μέλλοντες ενηλίκους της κοινωνίας μας. Κι αυτό, γιατί, σε πολλές περιπτώσεις, δεν υπάρχει η βούληση και η τόλμη να γίνουν  περικοπές σε άλλους τομείς, όπου αυτοί που θα θίγονταν διαθέτουν πιο αποτελεσματικούς μηχανισμούς πίεσης. Θα επαναλάβουμε και εδώ το από καιρό διατυπωμένο αίτημά μας για εξαίρεση από τους περιορισμούς των προσλήψεων του τομέα της Ψυχικής Υγείας, και ειδικότερα σε ότι μας αφορά στις υπηρεσίες για Παιδιά και Εφήβους, γιατί αλλιώς θα οδηγηθούμε σε μια ερημοποίηση αυτού του χώρου.

Η ντροπή είναι ότι η χώρα μας έχοντας υπογράψει τη Χάρτα για τα δικαιώματα του παιδιού, πολύ εύκολα τα ξεχνά... Όχι μόνο δεν προχωρά σε μια ανάπτυξη των στοιχειωδώς απαραιτήτων δικτύων, αλλά καταργεί δομές/υπηρεσίες/θεσμούς που αποτελούν σημαντικά κομμάτια της ιστορίας της Ελληνικής Παιδοψυχιατρικής. Το όνειδος είναι ότι το κλείσιμο υπηρεσιών όπως αυτές που προαναφέρθηκαν, θυμίζουν λογικές Καιάδα.

Ο Πρόεδρος, Νίκος Ζηλίκης

Ο Γ. Γραμματέας, Γ. Γκριτζέλας

Η Ελληνική Ημέρα της Μαρμότας (με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας)

Υπάρχουν κάποιοι χειρότεροι από τους ανίκανους: 

είναι αυτοί που είναι ικανοί για όλα.

Robert Sabatier

Εισαγωγή: Πως φτάσαμε εδώ

Πριν από ακριβώς τέσσερα χρόνια, τον Οκτώβρη του 2008, έγραφα, σε μια από τις πρώτες αναρτήσεις του psi-action, για την αρχή του τέλους της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Τα προβλήματα στη χρηματοδότηση των φορέων Ψυχικής Υγείας (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα), είχαν ήδη ξεκινήσει, από το 2006, επί υπουργίας Νικήτα Κακλαμάνη. Αλλά πίσω από τα προβλήματα χρηματοδότησης, τα οποία η τότε κυβέρνηση παρουσίαζε ως παροδικά, κρυβόταν μια νέα αντίληψη για την Υγεία και την Πρόνοια, η οποία επικράτησε και υιοθετήθηκε από τις επόμενες κυβερνήσεις. Μάλιστα, καθόλου τυχαία, την ίδια περίοδο εξαφανίστηκε η λέξη “Πρόνοια” από τον τίτλο του υπουργείου Υγείας και αντικαταστάθηκε από την “Κοινωνική Αλληλεγγύη”. Πρόνοια, σύμφωνα με το λεξικό, είναι “η δημόσια, οργανωμένη δραστηριότητα για την υποστήριξη των οικονομικά ασθενέστερων πολιτών και γενικότερα όσων έχουν ανάγκη κοινωνικής μέριμνας και προστασίας” και αλληλεγγύη το “ηθικό καθήκον της αλληλοβοήθειας”. Όσοι δεν άνοιξαν τότε το λεξικό δεν άργησαν να καταλάβουν τι σήμαινε το “ηθικό καθήκον” των κυβερνήσεων που ακολούθησαν.

Πριν προχωρήσω, ανοίγω μια παρένθεση για να υπενθυμίσω ότι το σύστημα Ψυχικής Υγείας ήταν πάντα προβληματικό και η ψυχιατρική μεταρρύθμιση σερνόταν (και ακόμα σέρνεται) στα ίδια μονοπάτια από τα ίδια πρόσωπα εδώ και 25 χρόνια. Αν συμφωνούμε ότι η “μεταρρύθμιση”, ή τουλάχιστον αυτό που (υποτίθεται ότι) σήμαινε “μεταρρύθμιση” στα πρώτα της βήματα, εμπεριέχει την αμφισβήτηση της κατεστημένης ψυχιατρικής, είναι τουλάχιστον άξιο προβληματισμού το γεγονός ότι δεν μπόρεσε όλα αυτά τα χρόνια να εμπεριέξει την αμφισβήτηση της “κατεστημένης ψυχιατρικής μεταρρύθμισης”. Αυτή, δηλαδή, την “ψυχιατρική μεταρρύθμιση” που θεμελίωσε το ΠΑΣΟΚ (με ένα μικρό διάλειμμα κατά την περίοδο κυβέρνησης Μητσοτάκη), μετατρέποντας μια  μοναδική ευκαιρία για μεταρρύθμιση του συστήματος Ψυχικής Υγείας σε μια σειρά από αποσπασματικές ή προσωρινές λύσεις, τις οποίες ανέθετε στους “δικούς του ανθρώπους”. Η οικειοποίηση της μεταρρύθμισης από το ΠΑΣΟΚ (στελέχη του ακόμα την παρουσιάζουν ως δική τους πρωτοβουλία, περιμένοντας ίσως να έχουμε ξεχάσει ότι η Ε.Ε. υποχρέωσε την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις μετά το “σκάνδαλο της Λέρου”) και κατ' επέκταση από τους “δικούς του ανθρώπους” είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του κατακερματισμένου -εφόσον έτσι μοιράστηκε- συστήματος Ψυχικής Υγείας, που “απολαμβάνουμε” μέχρι και σήμερα. Κλείνει η παρένθεση.

Μετά τον Κακλαμάνη, το (εύκολο πλέον) έργο της πλήρους απορρύθμισης του συστήματος Ψυχικής Υγείας ανέλαβε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος (μαζί με την ανεκδιήγητη παρέα του), ο οποίος απέδειξε ότι δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια να γκρεμίσεις κάτι που χτίστηκε σε σαθρό έδαφος (απλά το αφήνεις να κατεδαφιστεί μόνο του). Το μόνο που χρειάστηκε ήταν να αξιοποιήσει το ταλέντο του στα επικοινωνιακά κόλπα και τις προσβάσεις του στα ΜΜΕ για να κερδίσει χρόνο και να καλύψει το θόρυβο από τις διαμαρτυρίες. Επειδή όμως ο Αβραμόπουλος (ξ)έμεινε αρκετά χρόνια στο υπουργείο Υγείας και κάποια στιγμή εξαντλήθηκε και η επικοινωνιακή ευρηματικότητά του και η υπομονή μας (η σειρά είναι τυχαία, δεν θυμάμαι ποιο εξαντλήθηκε πρώτο), κάποιος/α από το επιτελείο του βρήκε τη λύση. Τη λύση την έλεγαν: “το υπουργείο πληρώνει κανονικά αλλά κάποιοι φορείς κλέβουν τα χρήματα”. Στο εξής, για λόγους συντομίας και μοναδικότητας, θα την ονομάζουμε: “λύση”.

Η “λύση”, λοιπόν, ήταν απλή, εύκολη, εντυπωσιακή και πήγαινε με όλες (τις ερωτήσεις) και όλους (τους υπουργούς που διαδέχτηκαν τον Αβραμόπουλο). Τη λάτρεψαν τα ΜΜΕ, οι γενικοί γραμματείς του υπουργείου, οι Νεοδημοκράτες και οι Πασόκοι, οι οποίοι είχαν μοιράσει τις δομές στους “δικούς τους ανθρώπους” (και το γενικό και αόριστο “κάποιοι” τους έβγαζε από τη δύσκολη θέση να τους κατονομάσουν). Αρχικά, η “λύση” έδωσε ελπίδες και σε μια μερίδα (απελπισμένων) εργαζόμενων, οι οποίοι πίστεψαν ότι μπορεί να γίνουν έλεγχοι και να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Χρειάζεται να πούμε ότι ούτε οι “κάποιοι” φορείς βρέθηκαν, ούτε οι έλεγχοι έγιναν; Μάλλον όχι, γιατί διαφορετικά δεν θα ασχολούμασταν τόσα χρόνια με τους “κάποιους” κλέφτες. Οπότε πάμε παρακάτω.

Στη συνέχεια, όσο η “λύση” περιφερόταν στα κανάλια και στις εφημερίδες, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ασχολήθηκε με πιο σοβαρές business και, τριάμισι χρόνια αργότερα, έφυγε από το υπουργείο, αφήνοντας για πολλοστή φορά  τους εργαζόμενους απλήρωτους και τις δομές να υπολειτουργούν. Φεύγοντας δήλωσε: “...κόψαμε μέσα σε αυτό το χώρο τη ρεμούλα και την απάτη ...τους κλείσαμε τις πόρτες, εξυγιάναμε τον τομέα και όλοι πληρώνονται κανονικά ...επί ημερών μου εμπεδώθηκε η διαφάνεια”. Συγκινημένοι τον αποχαιρετίσαμε πιστεύοντας ότι δεν θα τον ξαναδούμε, αλλά η Ελλάδα, που ποτέ δεν πεθαίνει, έκανε το θαύμα της και τον ξαναείδαμε.

Εκείνη η περίοδος πιστεύω ότι αποτέλεσε ένα κομβικό σημείο σε αυτή την ιστορία, γιατί από τότε οι εργαζόμενοι άρχισαν να ασχολούνται περισσότερο με το αν θα πληρωθεί το ενοίκιο (της δομής και του σπιτιού τους) ή αν θα έχουν ρεύμα και νερό (στη δομή και στο σπίτι τους) ή αν θα υπάρχουν τρόφιμα (για τη δομή και το σπίτι τους), παρά με το αντικείμενο της εργασίας τους. Ίσως (οι ψ ...something) να μου πείτε ότι ξεχνάω τη (θεραπευτική) απόσταση μεταξύ “δομής” και “σπιτιού του εργαζομένου”. Καθόλου δεν την ξεχνάω, αντιθέτως με απασχολεί ιδιαίτερα, όπως με απασχολεί όταν ακούω εργαζόμενους να λένε “κόψαμε και εμείς τον καφέ, ας τον κόψουν και αυτοί (οι ασθενείς)”. Όμως, όταν τα προβλήματα επιβίωσης γίνονται τόσο κοινά, φαίνεται ότι η “απόσταση” περνάει στη σφαίρα της (ψυχαναλυτικής) φαντασίας.

Μέσα στις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα, ίσως θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε το “εμείς” και το “αυτοί”. Εμείς προασπίζουμε τα δικαιώματα και μεριμνούμε για τις ανάγκες των ανθρώπων που υποστηρίζουμε, αλλά, παράλληλα, όλων μαζί τα δικαιώματα καταπατούνται και όλοι μαζί κινδυνεύουμε να μείνουμε άνεργοι, άστεγοι, νηστικοί.

Καθ' όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησής της, η Νέα Δημοκρατία δέχτηκε έντονη κριτική από το ΠΑΣΟΚ για την εγκατάλειψη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Το (αντιπολιτευτικό) ενδιαφέρον των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, αλλά και του ίδιου του Γ. Παπανδρέου, ήταν τόσο έντονο που πολλοί υποστήριζαν ότι (έστω “για τα μάτια του κόσμου”) κάτι θα κάνουν. Σύντομα όμως διαψεύστηκαν γιατί η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ως υπουργός Υγείας, και η Φώφη Γεννηματά, ως αρμόδια για την Ψυχική Υγεία, πέρασαν χωρίς να αγγίξουν τίποτα. Η Γεννηματά προσέλαβε ως βοηθό τη “λύση” (είπαμε παραπάνω ποια είναι αυτή) και δήλωνε (για τις μόνιμα υποχρηματοδοτούμενες δομές και για τους μόνιμα απλήρωτους εργαζόμενους) ότι έχουν πληρωθεί όλα (!), μέχρι να φύγει διακριτικά για άλλο υπουργείο.

Στη συνέχεια, είχαμε την τύχη να ζήσουμε το φαινόμενο Ανδρέας Λοβέρδος. Αυτά όμως είναι πρόσφατα και τα θυμάστε. Μπροστά στα τεράστια επιτεύγματα του εκλεκτού υπαλλήλου της τρόικας, όπως η διάλυση του ασφαλιστικού συστήματος και η ισοπέδωση του δημόσιου συστήματος Υγείας, να προσθέσουμε ότι έδωσε τη χαριστική βολή στις δομές Ψυχικής Υγείας και εγκαινίασε την επιστροφή των πρώτων ασθενών στα ιδρύματα; Αν ο δημοσιοσχεσίτης Αβραμόπουλος άφησε τις δομές ετοιμοθάνατες, ο αδίστακτος Λοβέρδος τις εκτέλεσε, αφήνοντας τα έξοδα της κηδείας στον επόμενο...

Να περάσει ο υπάλληλος της τρόικας, Ανδρέας Λοβέρδος, συγγνώμη Λυκουρέντζος. Ανδρέας Λυκουρέντζος είναι ο νέος υπουργός Υγείας. Υφυπουργός η Φωτεινή Σκοπούλη που παραπονέθηκε ότι δεν έχει αντικείμενο εργασίας και της έδωσαν την Ψυχική Υγεία που ήταν στα αζήτητα (και στα μελλοθάνατα).

Η ιστορία επαναλαμβάνεται

Ο  Λυκουρέντζος, λοιπόν, μόλις ανακάλυψε τη “λύση” (είπαμε, την πρώην του Αβραμόπουλου) ξετρελάθηκε. Τέτοια σιγουριά του πρόσφερε που δεν μίλησε γενικά και αόριστα για “κάποιους” φορείς που κλέβουν, αλλά τους απείλησε όλους ότι θα στείλει το ΣΔΟΕ. Επίσης, δήλωσε στους εκπροσώπους των φορέων: “Εάν δεν μπορείτε να τα βγάλετε πέρα (εννοεί να τα βγάλετε πέρα χωρίς ευρώ), παραδώστε μας τις δομές και θα δούμε τι θα κάνουμε”.

Και λίγες ημέρες αργότερα έλαβε την εξώδικη διαμαρτυρία 37 φορέων Ψυχικής Υγείας (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα), με την οποία προειδοποιούν την πολιτική ηγεσία του υπουργείου ότι αν δεν προχωρήσει στις απαιτούμενες ενέργειες ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των δομών, μέχρι τις 10 Οκτώβρη, οι φορείς θα τις παραδώσουν στο υπουργείο.  

Όλοι δείχνουν αποφασισμένοι. Θα οδηγήσει αυτό σε μια κάποια λύση, τέλος πάντων; Μάλλον όχι, λέω εγώ.

Τι θα μπορούσε να κάνει ο Λυκουρέντζος με τους (χιλιάδες) ανθρώπους με ψυχιατρικά προβλήματα που ζουν εδώ και χρόνια σε κοινοτικές δομές; Ακόμα και να ξεχάσει ότι είναι άνθρωποι και να τους ξεριζώσει από τις γειτονιές τους, στις οποίες εντάχθηκαν μετά από πολυετείς προσπάθειες, που ακριβώς θα τους πάει; Θα τους στοιβάξει στα ψυχιατρεία, τα οποία επίσης υπολειτουργούν λόγω περικοπών και υποστελέχωσης; Θα ανοίξει κάποιο/α από τα ψυχιατρεία που έχουν πλέον κλείσει, δημιουργώντας μια νέα “Λέρο”;  Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, με τι προσωπικό θα λειτουργήσει το νέο-παλιό ίδρυμα; Νομίζω ότι ακόμα και αυτές οι ακραίες λύσεις έχουν οικονομικό (και πολιτικό) κόστος.

Να μη ρωτήσω τι θα κάνει ο Λυκουρέντζος με τις χιλιάδες πολιτών που δέχονται τις υπηρεσίες των Κέντρων Ημέρας ή των κινητών μονάδων Ψυχικής Υγείας (σε νομούς που δεν υπάρχουν άλλες ψυχιατρικές υπηρεσίες). Εκεί τα πράγματα είναι πιο “εύκολα”: Θα επιστρέψουμε καμιά 20αρια χρόνια πίσω στην παροχή ψυχιατρικών υπηρεσιών, σε μια περίοδο με αύξηση των εισαγωγών στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, αύξηση των αυτοκτονιών, αύξηση των αστέγων με ψυχιατρικά προβλήματα, μείωση των εισοδημάτων των ιδίων και των οικογενειών τους.

Και απομένουν οι (χιλιάδες, επίσης) εργαζόμενοι στους οποίους οφείλονται δεδουλευμένα πολλών μηνών, οι οποίοι, για να επιβιώσουν, έχουν εδώ και πέντε χρόνια ενεργοποιήσει το μηχανισμό που λέγεται “αυτοφαγία”, τον οποίο περιγράφει σε συνέντευξη τύπου η υφυπουργός Υγείας κ. Φωτεινή Ν. Σκοπούλη.

Τι θα γίνει με τους εργαζόμενους; Θα απολυθούν; Αν ναι, ποιος θα καταβάλει τους οφειλόμενους μισθούς και τις αποζημιώσεις; Αυτό το ερώτημα-μπαλάκι ο Λυκουρέντζος θα το πετάξει στα χέρια των φορέων, οι οποίοι δεν θα έχουν χρήματα (και πως να έχουν με κομμένη τη μισή χρηματοδότηση, εντελώς αυθαίρετα, χωρίς να έχει προηγηθεί καμιά εκτίμηση του κόστους, καμία καταγραφή και αξιολόγηση των αναγκών και κανένας ουσιαστικός έλεγχος στις δομές;). Τη συνέχεια μπορούμε να τη φανταστούμε: Οι άνεργοι της Ψυχικής Υγείας θα διεκδικούν τα χρήματά τους για τα επόμενα (πολλά) χρόνια και είναι άγνωστο αν θα τα πάρουν ποτέ.

Χρησιμοποιώντας τη λογική δεν μπορώ να φανταστώ ποια θα είναι η λύση του Λυκουρέντζου, γι' αυτό θα προσπαθήσω χρησιμοποιώντας την παρα-λογική: Αν λίγοι φορείς δέχονταν, με τα μισά χρήματα, να αναλάβουν την ευθύνη όλων των δομών που θα παραδοθούν; Αναπόφευκτα βέβαια θα δέχονταν να υποβαθμίσουν (κι άλλο) τη λειτουργία τους. Πόσο; Τόσο που να μη διαφέρουν από τα άσυλα, από τα οποία πήραν κάποτε τους ασθενείς; Εάν, για παράδειγμα, σε κάθε οικοτροφείο στοιβάζονταν 30-40-50 άτομα και εργαζόταν, σε κάθε βάρδια, ένας (το πολύ δύο) εργαζόμενοι-φύλακες για να ταΐσουν-πλύνουν-χαπακώσουν (υπενθυμίζω ότι στα σενάρια αυτά έχουμε ξεχάσει ότι μιλάμε για ανθρώπους, συνεπώς θεωρούμε ότι δεν έχουν ανθρώπινες ανάγκες) τους φιλοξενούμενους-νεο-έγκλειστους; Αυτή θα ήταν μια “βιώσιμη λύση” για το υπουργείο; Μήπως θα μπορούσαν να “βοηθήσουν” στην ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης οι ιδιωτικές κλινικές, εισπράττοντας τα ανάλογα νοσήλια για τους ασφαλισμένους (για τους άπορους ...έχει ο θεός), με το να δεχτούν και αυτές μερικές εκατοντάδες μόνιμους τρόφιμους;

Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο και δεν πιστεύω ότι ο Λυκουρέντζος έχει κάποια άλλη μαγική λύση. Και επειδή κανένας δεν θέλει να χρεωθεί την απόφαση της επιστροφής από την κοινότητα στο ίδρυμα, νομίζω ότι για ακόμη μια φορά δεν θα δοθεί καμία λύση...

Καμία άλλη λύση εννοώ, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και η γνωστή “λύση”, που λέγαμε παραπάνω. Μπορεί κάλλιστα η πολιτική ηγεσία να βάλει την μιντιο-μηχανή να παράγει δημοσιεύματα τύπου: “κάποιοι φορείς κλέβουν τα χρήματα” και “φταίνε οι προηγούμενοι”, ώστε να κερδίσουν χρόνο (“χρόνια” πήγα να γράψω) μέχρι να ελέγξουν τις δομές, να τις αξιολογήσουν,  να τις νοικοκυρέψουν, να στείλουν το ΣΔΟΕ κλπ.

Θα μου πείτε (όσοι μπήκατε για πρώτη φορά στο blog, γιατί οι υπόλοιποι δεν θα μου το πείτε): “Έχεις πρόβλημα με τους ελέγχους και τις αξιολογήσεις”; Όχι, έχω πρόβλημα όταν υποτιμούν τη νοημοσύνη μας. Ο χρόνος που θα κερδίσουν οι Λυκουρέντζος και Σκοπούλη σημαίνει περαιτέρω υποβάθμιση των υπηρεσιών, εφόσον συνεχώς μειώνονται οι θεραπευτικές / αποκαταστασιακές δραστηριότητες, λόγω έλλειψης χρημάτων, και φυσικά επιπλέον μήνες απλήρωτης εργασίας για τους εργαζόμενους. Για να πάρουν μια ιδέα όσοι δεν γνωρίζουν, μιλάμε για έλεγχο σε 60κάτι φορείς που λειτουργούν εκατοντάδες δομές σε όλη τη χώρα και το πιο πιθανό είναι να έχουν πεθάνει από την πείνα και οι ασθενείς και οι (επί μήνες απλήρωτοι) εργαζόμενοι, μέχρι να γίνουν (αν ποτέ γίνουν) οι έλεγχοι. Με λίγα λόγια, οι μόνοι που δεν θα “την πληρώσουν” είναι αυτοί που κλέβουν (όποιοι και αν είναι και όσοι και αν είναι).

Δυστυχώς, μετά από πέντε χρόνια με οφειλόμενους μισθούς τριών έως οκτώ μηνών, το υπουργείο και οι φορείς έχουν ως δεδομένο ότι οι εργαζόμενοι αντέχουν να εργάζονται απλήρωτοι. Με λίγες διαμαρτυρίες (και πολλές συνέπειες στους χώρους εργασίας τους, και άλλες τόσες στην προσωπική τους ζωή) οι εργαζόμενοι επιλέγουν την απλήρωτη εργασία από την ανεργία. Αυτό φαίνεται ότι είναι το δυνατό τους σημείο σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη λύση (θα έπρεπε να αναγράφονται στο βιογραφικό οι δεξιότητες επιβίωσης) και γι' αυτό στήνεται στις πλάτες τους το γνωστό παιγνίδι: “κάποιος κλέβει-περίμενε μέχρι να τον βρω-τώρα φεύγω, θα έρθει ο επόμενος-κοκ”.

Το να εξασφαλιστούν η επιβίωση και οι αναγκαίες δραστηριότητες των φιλοξενούμενων, καθώς και η μισθοδοσία των εργαζομένων, μέχρι να γίνει ο έλεγχος και μετά -που θα ξέρουν πόσα έπρεπε να ξοδέψει ο φορέας και πόσα ξόδεψε- να ζητήσουν πίσω από τον όποιον “κλέφτη” αυτά που έκλεψε, μάλλον είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας και κανένας δεν το έχει σκεφτεί. Και γιατί να το σκεφτεί; Κανένας υπουργός δεν σκέφτεται το μέλλον, γιατί κανένας δεν έχει μέλλον (στο υπουργείο εννοώ, γιατί, κατά τα άλλα, μια χαρά τους βλέπω).

Breaking News (αντί επιλόγου) 

Κάπου εδώ σκόπευα να κλείσω την ανάρτηση-αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, με την παρουσίαση της Ελληνικής Ημέρας της Μαρμότας, όταν ξαφνικά, χθες το βράδυ, τι βλέπω;

Η “λύση” επανεμφανίστηκε σε πολλές mainstream ενημερωτικές ιστοσελίδες (και όχι μόνο), αυτή τη φορά αγκαλιά με τη Σκοπούλη:

Σκοπούλη: Υπάλληλος με μισθό 63.000 ετησίως

Καταγγελίες της υφυπουργού Υγείας για υπαλλήλους με αμοιβή… 63.000 ευρώ ετησίως!

Απίστευτες καταγγελίες για σπατάλες από την υφυπουργό Υγείας

Μία υφυπουργός καταγγέλλει για τις δομές ψυχικής υγείας

Διοικητικός υπάλληλος σε μονάδα ψυχικής υγείας με μισθό 4.500 ευρώ... και άλλα πολλά

Με τα μελανότερα χρώματα περιέγραψε η υφυπουργός Υγείας, Φωτεινή Σκοπούλη, την κατάσταση στο χώρο της Ψυχικής Υγείας.

Πάρτυ και στο χώρο της ψυχικής Υγείας, καταγγέλλει η υφυπουργός Υγείας Φ.Σκοπούλη

«Πάρτι» σπατάλης σε ΜΚΟ ψυχικής υγείας

Σκοπούλη: «Οι προηγούμενοι δεν έκαναν αυτά που έπρεπε»

Φωτεινή Σκοπούλη: Θα σταματήσουμε τη σπατάλη στις δομές αποασυλοποίησης

Σχέδιο σωτηρίας για τις δομές ψυχικής υγείας εκπονεί το υπ. Υγείας

(Εντάξει, μπορεί να ξέχασα και κανένα, αλλά έτσι κι αλλιώς μέχρι αύριο, Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, μην το ξεχνάμε, θα υπάρχουν δεκάδες σχετικά δημοσιεύματα).   

Αυτά. Και αν δεν κατάλαβες, πήγαινε στην αρχή του κειμένου και ξαναδιάβασέ το. Επανάλαβε τη διαδικασία όσες φορές χρειαστεί μέχρι να καταλάβεις.

ΥΓ.1 Στους τίτλους ο υπάλληλος με τα 63.000 ευρώ ετησίως και με ψιλά γράμματα οι 3000 απλήρωτοι εργαζόμενοι (το ότι δεν τα βλέπετε στα τηλεπαράθυρα και τα διαβάζετε στις “ενημερωτικές” ιστοσελίδες μην σας ξεγελάει, οι ίδιοι είναι από πίσω).

ΥΓ.2 Στη τελευταία παράγραφο της συνέντευξης τύπου της κας Σκοπούλη γράφει ότι οι ΜΚΟ «διέπονται από ένα σύστημα διαχειριστικά ανεξέλεγκτο και επαφίενται στην καλή θέληση και διαχείριση του κάθε υπεύθυνου. Υπάρχουν δομές που διαχειρίζονται τα οικονομικά άριστα και άλλες όπου η κατάσταση είναι τραγική με φοβερές σπατάλες… ». Αλήθεια είναι, όταν όμως το ακούμε για χρόνια -και (υποτίθεται ότι) είναι ο κύριος λόγος που υποχρηματοδοτούνται οι δομές και παραμένουν απλήρωτοι οι εργαζόμενοι- καταντάει εμπαιγμός. Την ταλαιπωρία αυτών που έχουν καλή θέληση και διαχειρίζονται τα οικονομικά άριστα την έχει αναλογιστεί κανένας; (τώρα όλοι οι φορείς -μέχρι και γι' αυτούς που “ο κόσμος το 'χει τούμπανο...”- θα υποστηρίζουν ότι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία).

ΥΓ.3 Παρεμπιπτόντως, τι να έγινε με εκείνη τη δέσμευση της Σκοπούλη για κατάργηση της παρακράτησης των συντάξεων των ψυχικά πασχόντων; Την τήρησε; Ρωτάω γιατί αν σε τρεις μήνες δεν έχει βγει μια υπουργική απόφαση, σε πόσα χρόνια να υπολογίζουμε ότι θα ολοκληρωθούν αυτά που προανήγγειλε;

ΥΓ.4 Αύριο το πρωί θα είμαστε όλοι έξω από το υπουργείο Υγείας στις 11.00 πμ. Τους λόγους τους ξέρετε