Δεν θα μαζέψουμε υπογραφές;

Είναι γνωστό ότι οι κινητές μονάδες ψυχικής υγείας αποτελούν την πιο οικονομική λύση στην παροχή ψυχιατρικών υπηρεσιών και λειτουργούν σε νομούς της χώρας μας που δεν διαθέτουν άλλες σχετικές υπηρεσίες. Αξιοποιώντας έναν μικρό αριθμό θεραπευτών, εξυπηρετούν μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες στον τόπο τους και αποτρέπουν τις εισαγωγές στα ψυχιατρικά ιδρύματα.

Η επιστολή που ακολουθεί μας "υπενθυμίζει" ότι κινδυνεύουν και οι κινητές μονάδες ψυχικής υγείας. Πριν από λίγους μήνες δημοσιοποιήσαμε το σχετικό υπόμνημα που εστάλη στην ηγεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης http://psi-action.blogspot.com/2008/11/blog-post_26.html. Η κατάσταση όμως γίνεται όλο και πιο δύσκολη:

Ο Σάββας, ο Τίμος, η Αμαλία, πολίτες που παρακολουθούνται από την Κινητή Ψυχιατρική Μονάδα, πλησιάζουν τους θεραπευτές και τους παρακινούν να γίνει εξόρμηση στην κοινότητα και να μαζέψουμε υπογραφές διαμαρτυρίας προς το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για την πολιτική υποβάθμισης και απαξίωσης που ακολουθεί στον τομέα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.

Ο Γιώργος ο κρεοπώλης, ο Γιάννης ο περιπτεράς, ο Σπύρος ο καφετζής, προτρέπουν τους θεραπευτές και ζητάνε να τους βοηθήσουν να μαζέψουν υπογραφές διαμαρτυρίας για να τις στείλουν στους αρμόδιους και να δηλώσουν ότι οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας του Νομού Φωκίδας, οι δικές τους υπηρεσίες, πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν.

Τα πρόσωπα κύρους καμάρωναν στο Συμπόσιο των Δελφών για τις Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας στις 7-8 Νοεμβρίου 2008. Μετά από 27 χρόνια συνεχούς και συστηματικής εργασίας της Κινητής Ψυχιατρικής Μονάδας της Φωκίδας, τα 23 χρόνια της Κινητής Ψυχιατρικής Μονάδας του Έβρου, γίνεται θεσμός το μοντέλο της Κινητής Μονάδας και κατοχυρώνεται με το Νόμο περί Ψυχικής Υγείας 2716/1999. Σήμερα, εκτός από τις προαναφερόμενες, λειτουργούν στη Θεσσαλονίκη (Ομάδα Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Επαρχιακού τύπου 2), στα Ιωάννινα – Θεσπρωτία, στην Καρδίτσα, στην Κεφαλλονιά – Ζάκυνθο – Ιθάκη, στην Κοζάνη, στις Β.Α. και Δυτικές Κυκλάδες, στις Ν.Α. Κυκλάδες, στη Λακωνία, στο Λασίθι και στα Χανιά Κρήτης, στη Λέσβο, στη Ρόδο, στη Χίο και στα Τρίκαλα.

Με τη λειτουργία των Κινητών Μονάδων, αποδεικνύεται έμπρακτα ότι το άτομο με ψυχολογικές και ψυχιατρικές δυσκολίες και προβλήματα, μπορεί να ζει αρμονικά και παραγωγικά στο κοινωνικό του περιβάλλον, από τη στιγμή που το κράτος αναπτύσσει τις κατάλληλες κοινοτικές δομές για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας στον πληθυσμό.

Το πρώτο και κύριο μέλημα των Κινητών Μονάδων είναι η ευαισθητοποίηση – αγωγή της κοινότητας με στόχο από τη μια πλευρά την καταπολέμηση του στίγματος της ψυχικής αρρώστιας και από την άλλη την συνειδητοποίηση της ευθύνης των πολιτών ως συμπολίτες, στην παροχή αλληλοβοήθειας και υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού που την έχουν ανάγκη.

Όταν έχει κερδίσει τον πληθυσμό, του ζητάς, κι εκείνος αποδέχεται, προστρέχει να βοηθήσει το έργο των Κινητών Μονάδων.

Που και πως βοηθάει η κοινότητα, ο πληθυσμός, ο απλός πολίτης;

• Να επηρεάσουν την άποψη ότι ο τόπος χρειάζεται την παρουσία των Κινητών Μονάδων για τις ανάγκες του και είναι εντελώς θεμιτό να το απαιτεί από το Κράτος.
• Να συμβάλλουν στον ενθουσιασμό των εργαζομένων για τα θετικά αποτελέσματα της εργασίας τους στην κοινότητα, σε αντιπαράθεση με τη στασιμότητα του ασύλου. Να θεωρείται φυσικό να θεραπεύεται ο δικός τους άρρωστος στα πλαίσια της γειτονιάς, μέσα στην οικογένεια, βοηθώντας παράλληλα τους οικείους.
• Να βοηθήσουν να εκδηλωθεί το αίτημα για βοήθεια έγκαιρα, είτε πρόκειται για περαστικό ή σοβαρό πρόβλημα, είτε πρόκειται για παιδί, για έφηβο, για ενήλικα, για υπερήλικα.
• Να υποστηρίξουν την οικογένεια, τον πάσχοντα, τη θεραπευτική ομάδα στην αντιμετώπιση ενός οξέως ψυχωσικού επεισοδίου, ή μιας οικογενειακής κρίσης.
• Να συμβάλλουν στην κοινωνική επανένταξη και στην επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Αυτό βοηθάει στη μείωση των υποτροπών των ασθενών, στη μείωση των επανεισαγωγών στα ψυχιατρικά ιδρύματα, δηλαδή συμβάλλουν στο μεγαλύτερο κοινωνικό όφελος με το μικρότερο δυνατό οικονομικό κόστος.

Τι θα λέγατε λοιπόν; Να μαζέψουμε υπογραφές; Μήπως έτσι αντιληφθούν οι κυβερνώντες και οι αρμόδιοι το πολιτικό κόστος που έχουν με την τακτική της αδιαφορίας, της απαξίωσης και της υποβάθμισης της ψυχικής υγείας και καταλάβουν το πολιτικό κέρδος που θα έχουν με:

• τη θέσπιση των διατάξεων του Ν. 2716/1999
• τη θέσπιση διαδικασιών καθορισμού κόστους εγκρίσεων και δαπανών βάσει της σκοπιμότητας, λειτουργίας και αξιολόγησης της κάθε δομής
• τη θέσπιση οργανωμένης και τομεοποιημένης διαχείρισης των μονάδων ψυχικής υγείας

Όπως αναφέρεται και στο υπόμνημα που κατατέθηκε στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στις 20/11/2008 με αριθμό πρωτοκόλλου 157233, που συντάχθηκε στα πλαίσια του Συμπόσιου των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας «Οι Κινητές Μονάδες είναι οι δομές που υπηρετούν πιστά το πνεύμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και αναδεικνύουν την ηθική βάση της κοινοτικής ψυχιατρικής, δεδομένου ότι δύνανται να εξυπηρετήσουν μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες και να ενεργήσουν προληπτικά, αποτρέποντας ανάπτυξη παθολογικών που θα οδηγούσαν σε αύξηση αναγκών για τις πλέον δαπανηρές δομές φιλοξενίας».

Αυτές τις δομές πάνε να τις κλείσουν!


Αθηνά Φραγκούλη

Dr., Λογοπεδικός, Ιδρυτικό στέλεχος της Κινητής Ψυχιατρικής Μονάδας Νομού Φωκίδας, συντονίστρια της Επιτελικής Επιτροπής της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, Γενική Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Κοινωνικών Επιχειρήσεων-Συνεταιρισμών CEFEC.